Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
TranscendentnekinoDarrenaAronofsky’ego.Film,sacrumimit
najszerszegokręguodbiorcówodośćniewyrobionychsmakachestetycznych,
charakteryzującąsięprostymischematamifabularnymi,niewyszukanymjęzy-
kiem,dostarczającąsilnychwzruszeń,aliteraturąpiękną,odczasówArystotele-
sadzielonąnalirykę,epikęidramat.Nieuprawnioneposzukiwanie(nieistnieją-
cych)wątkówmitycznych,głębszychsensów,nobilitujące(częstopłytkiewswej
treści)literackieformykulturypopularnej,wiążesięzbrakiemodpowiedniego
warsztatumetodologicznego:
Otoprzesłankiwątpliwychinterpretacyjnychdecyzji:popierwsze-możnanie
martwićsięjednostkowymtekstem,jegonieudacznictwemczymiałkością;podru-
gie-ichseryjnefunkcjonowanie,wmasowymodbiorze,uprawniaćmadopo-
szukiwaniaanalogiizesposobemistnieniatekstówwdawnychkulturach,np.wfolk-
lorze,gdziewariantyuważanesąjedynieza(realizacje’motywówczystruktur
fabularnych43.
Nadużyciainterpretacyjne,dokonywaneprzezbadaczyliteraturypopularnej
(wtymfantasy),spowodowanesąbrakiempoczuciakoniecznościumiejscawia-
niatradycyjnychformkulturytylkowichkontekście,anieodnoszeniadowspół-
czesności,przekonujeKowalski:uBezoporuprzenosisięwięcopiniedotyczące
społeczeństwpierwotnychzichspecyficzną,homogeniczną,jaksięsądzi,kultu-
rą,dodiagnozynatematformifunkcjiliteraturypopularnej”44.Tekstykultury
masowejwżadnymrazieniepełniątakiejsamejfunkcjijakte,istniejącewkon-
tekściekulturymagicznej.Banałynieprzestanąbyćbanałami,nawet,jeślinasiłę
będziemysięstaraliudowodnićcośprzeciwnego.Współczesnemitologiepopu-
larne(zwłaszczatefilmowe)niereprezentujątegosamegowzorcamitycznego,
cote,opisaneprzezEliadego,mówiKowalski.ZlekturyPopkulturyihumanistów
dlabadaczakulturyiświatafilmupłynieważnywniosek:uKulturowaintertekstu-
alnośćnarzucawysokieintelektualnezobowiązaniainakazujezachowanieiro-
nicznegodystansudotego,copoznawane.Wliteraturzepopularnejdystansnie
jestmożliwydoutrzymaniaaninawetzakładanyprzezwytwórców”45.Nieozna-
czatojednak,żefilmoznawcaczyantropologkulturysąpozbawienimożliwości
wpisywaniawspółczesnejpopkulturywszerszekontekstyinterpretacyjne.
Wedługniektórychbadaczy,kulturapopularnagrzeszyczęstonadmiarem
niewyszukanejrozrywki,jakąmanieśćswymodbiorcom,spłycaniemihomo-
genizacjątreści,nadmiaremzapożyczeńipowtórzeń46.Zarzutytedotyczązwłasz-
czaamerykańskiejkulturypopularnej.
43Tamże,s.213.
44Tamże,s.221.
45Tamże,s.224.
46Takiezdanienatematkulturypopularnejmożemyznaleźćm.in.wcytowanych
pracach:D.Strinati,dz.cyt.,s.16;A.Kłoskowska,dz.cyt.,s.274;C.Lasch,dz.cyt.
