Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.Translatorykaliteraturydziecięcej
doprzekładu,statystyk,recepcjiprzekładu.Autornieprzemilczateżkardynalnej
kwestii-rozróżnieniaproblematykiprzekładudladzieciidorosłych:
Oczywiścieniejestmożliweokreśleniewyraźnejgranicypomiędzyproblemamiprze-
kładuksiążkidladzieciiksiążkidladorosłych.Podwielomawzględamiprzekładksiąż-
kidziecięcejprzysporzytychsamychproblemów,cokażdyinnyprzekład.Możnaby
nawetstwierdzić,żeniemażadnejróżnicy.Byłobytozgodnezewspółczesnymogól-
nympoglądem,iżliteraturadladzieciniejestżadnąszczególnąformąliteratury(Kling-
berg1986:10).
Jednakzarazbadaczuzupełniatętezę:nJednocześnieistniejąpewneproblemy
przekładu,którepojawiająsię,gdytłumaczonajestksiążkadladzieci”(Klingberg
1986:10)itoonewłaśniestanowiątreśćbadańwtejdziedzinie.Specyfikaprzekła-
dudladzieciizarazemjegotrudnośćzawierasięwimmanentnymkonflikcieintere-
sów-rozwijamyśluczony.Zjednejstronycelemprzekładujestumożliwienienaj-
młodszymdostępudoliteratury,pogłębieniemiędzynarodowejorientacji,atakże
zrozumieniemłodychludziinnychnacjiitesłusznezałożeniaprzemawiajązawierno-
ściąwobectekstuoryginalnego.Zdrugiejstronyistniejąrównolegleprzesłankipeda-
gogiczne,któreuzasadniająwprowadzeniepewnychzmianworyginale.Tekstdoce-
lowymusibyćdladzieckazrozumiały,aniesposóbuznać,żejegowiedzaoobcych
kulturachjestrównawiedzydorosłych.Ponadtoksiążkidladziecipowinnywpływać
narozwójsystemuwartościmłodegoczytelnika39.Natrafiającnatreściniezgodne
znormamiobowiązującymiwkulturzedocelowej,tłumaczlubwydawcanierzadko
usuwajelubmodyfikuje.Tepodstawowe,zakreśloneprzezKlingbergacele,pozostają-
cewstałymkonflikcie,stanowiąnierozłącznyproblem,bynierzec-paradoksprzekła-
dudlanajmłodszych:doroślipragnąpokazaćdzieckuświatinauczyćczegośnowego
iodmiennego,jednocześniechroniącjeprzedtematamiuznanymizaniezrozumiałe
lubszkodliwe.Autor,niewidzącmożliwościkompleksowychrozwiązań,radzi,aby
każdywybórtraktowaćindywidualnieirozpatrywaćznależytąuwagą.
Klingbergokreślateżpojęcieadaptacji,przezktórerozumieuwzględnienieprzez
autoraiwydawcędziecięcychzainteresowań,potrzeb,reakcji,wiedzyiumiejętności
czytania.Jestzdania,żestopieńadaptacjiwtekściedocelowymwinienbyćtakisamjak
stopieńadaptacjitekstuźródłowego.Szczególnąsytuacjąjestprzekładzjawiskkultu-
ry.Tumłodyczytelnikmożenieposiadaćwiedzywzakresiekulturyźródłowejitym
samymstopieńadaptacjimożebyćinnyniżworyginale.Tenwariantbadacznazywa
adaptacjąkontekstukulturowego(Klingberg1986:11-12).
Dalszączęśćrozprawystanowiobszernestudiumelementówkulturowychprzy-
sparzającychwprzekładziezasadniczychtrudności.Autordzielijenalicznekate-
gorie,wśródktórychznajdująsięmiędzyinnymi:odniesieniadomitologii,historii,
39PodobnieodmiennośćprzekładuliteraturydziecięcejwidziKatharinaReiss.Jejzdaniemmożna
jąująćwtrzechkategoriach:1)asymetriiróldorosły-dziecko,2)presji,którąnatłumaczuwywieraśrodo-
wisko,3)ograniczonejznajomościświataprzezdzieci(Reiss1982:7-8).
