Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żeCzaplińskifutorcizabrał,żecipopijanemuwygrażał!Nacóżsię
więcnietargniesz?Czegodlaprywatyniepoświęcisz?Bogawzywasz?
ajazaprawdę,choćjestemwtwojejmocy,chociażmnieżywota
iwolnościpozbawićmożeszpowiadamci:szatanaty,nieBoga,
napomocwzywaj,botylkojednopiekłosekundowaćcimoże!
Chmielnickispąsowiałzarękojeśćsięporwałipatrzyłtak
nanamiestnikajaklew,którywnetmaryknąćirzucićsięnaswąofiarę
alesiępohamował.Szczęściemniebyłjeszczepijany.Możeteżnagle
ogarnąłgojakiśniepokój,możejakieśgłosyzawołałymuwduszy:
„Zawróćzdrogi”bonagle,jakbysięchciałprzedwłasnymimyślami
bronićlubsamegosiebieprzekonywać,takmówićpoczął:
Odinnegonieścierpiałbymtakiejmowy,aleitybacz,abytwa
śmiałośćmejcierpliwościniepożarła.Piekłemmniestraszysz,
oprywatęizdradęmniepomawiasz,askądżewiesz,jeśliwłasnetylko
krzywdymścićidę?Gdzieżtobymznalazłpomocników,gdzieowe
tysiące,któresięjużzamnąopowiedziałyiopowiedzą,gdybymjeno
własnychuciskówchciałdochodzić?Spójrz,cosiędziejenaUkrainie?
Hej!Ziemiabujna,ziemiamatka,ziemiarodzona!Aktowniejjutra
pewien?Ktowniejszczęśliw?Ktowiaryniepozbawion,zwolności
nieobran,ktowniejniepłaczeiniewzdycha?Samijeno
WiśniowieccyaPotoccy,aZasławscy,aKalinowscy,aKoniecpolscy,
iszlachtygarść!Dlanichstarostwa,dostojeństwa,ziemiailudzie,dla
nichszczęścieizłotawolność,aresztanaroduręcewełzachdonieba
wyciągaczekającbożegozmiłowania,boikrólewskieniepomoże!Ileż
toszlachtynawetnieznośnegoichuciskuwytrzymaćniemogąc
naSiczucieka,jakojasamuciekłem!Niechcęteżwojnyzkrólem,nie
chcęzRzeczpospolitą!Onamać,onojciec!Królmiłościwypan,ale
królewięta!Zniminamnieżyć;ichtozdzierstwa,ichtoarendy,
stawszczyzny,pojemszczyzny,suchomielszczyzny,oczkoweirogowe;
ichtotyraniaiuciskiprzezŻydówczynioneozemstędoniebawołają.
Jakiejżetowdzięcznościdoznałowojskozaporoskiezatakwielkie
zasługiwlicznychwojnachoddane?Gdzieprzywilejekozackie?Król
dał,królewiętaodjęli.Nalewajkopoćwiertowan!Pawluk
wmiedzianymwolespalon!Krewnieobeschłaporanach,którenam
szablaŻółkiewskiegoiKoniecpolskiegozadała!Łzynieobeschły
popobitych,ściętych,napalwsadzonychaterazpatrz!Coświeci
naniebietuChmielnickiwskazałprzezokienkonapłonącąkometę
gniewboży!Biczboży!…Więcjeślijamamnimbyćnaziemitodziej
sięwolaboża!Wezmętenciężarnabarki.