Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
MARCINLUBAŚ
odrzucamytakżestwierdzenie,żewszędzietam,gdziedochodzi
doprzemiantradycji,musitoodrazuprowadzićdoichzaniku.
Obecnielepiejniżkiedykolwiekzdajemysobiesprawę,żezmiana
społecznanieoznaczazkoniecznościrozpadaniasiętradycji,pro-
cestradycjonalizacjitrwanieprzerwanie,częstostającsięmotorem
zmianspołecznych,anieczymś,cojeblokujelubspowalnia.
Wartowtymkontekściewspomniećodrobnejnapozórsprawie.
Hasłemprzewodnimkonferencji,któradoprowadziładopowsta-
niategotomu,byłaszerokorozumianakategoriazmianyiinno-
wacjikulturowej,jednakwiększośćzjejuczestnikówwypowia-
dałasięnatemattradycjirozumianychjakostrategiainnowacyjna
czywłaśniejakoprocestradycjonalizacji.Tudotykamyczegoś,co
możnabynazwaćspecyfikąnietylkoprzemianwkrajachdawne-
goblokukomunistycznego,alewspółczesnychprzemiankulturo-
wychwogóle.Tradycja,niezależnieodtego,czytraktujemyjąjako
więź,czyideologicznydyskurslegitymizującyukładrelacjispo-
łecznych,stajesięczęściąprocesuprzemianspołecznych.Jesteśmy
dziśdalecyodtraktowaniatradycjijakoantytezynowoczesności:
mechanizmupowstrzymywaniazmiankulturowychlubczegoś,co
„przemija”wrazznastaniemwiekunowoczesności.Raczejnależa-
łobyujmowaćzmianyspołecznepoprostujakowielośćprocesów
tradycjonalizacjiprowadzącychdotymczasowegoutrwaleniajed-
nych,ajednocześniezanikaniainnychtreściiformkulturowych.
Nowoczesnośćniejestprocesem,któryzachodzioboklubwbrew
tradycji.Nowoczesnośćjestprocesem,któremutowarzysząpew-
nepostacitradycjonalizacji.Prowadzącbadaniaterenowe,zdaje-
mysobiesprawę,żezawszeżyjemypodsłońcemjakiejśtradycji.
Takjakcoraztrudniejznaleźćnamprzykładyspołeczności,które
odrzucałybywszelkieatrybutynowoczesności,takteżniemachy-
baspołeczeństw,któreobywałybysiębeztradycji(por.Sztompka
2003,s.74)
SytuacjawEuropieŚrodkowejiWschodniejnieodbiegapodtym
względemażtakbardzoodtego,codziejesięwinnychzakątkach
kuliziemskiej,doświadczającychekspansjikulturowejipolitycz-
nejZachodu.Możnaprzywołaćtukrótkąipouczającąopowiastkę
MarshallaSahlinsaoartyścienależącymdopewnejgrupyplemien-
nejmieszkającejwChinach,którygorącąpochwałętradycjiswego
luduorazkrytykęzachodniegomaterializmuiindywidualizmu
wygłaszał,spożywającstekwutrzymanejwzachodnimstylure-
