Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Tradycjaazmianaspołeczna
17
stauracji,doktórejbyłprzybyłnowonabytymjeepemzakupionym
dziękisprzedażysztukietnicznejiazjatyckichtekstyliówwnależą-
cychdoniegosklepach!Bardziejinteresującyniżsamahistoryjka
jestwszakżekomentarzantropologa,którywpostawierzeczonego
twórcy-przedsiębiorcyniewidziniccynicznegoczypozorowane-
go.ZdaniemSahlinsapostawaartystypokazuje,żeprzyswajanie
elementówdominującejkulturyzachodniejmożesięwiązaćzwal-
kąoutrzymaniepewnejspecyfikiiodrębnościkulturowej(Sahlins
2000,s.494-495).
Tym,czemujakoantropologowiemusimygłębiejsięprzyglądać,
niejestaniekspansjakulturowaZachodu,aniizolacjonizmbędący
odpowiedziąnatęekspansję,aleraczejto,coSahlinsnazywapro-
cesem„endogenizacjinowoczesności”,czyliwmojejterminologii
tradycjonalizacjizwiązanychzprocesamiunowocześnienia.
4.ZmianasystemowaitradycjonalizacjawEuropieWschodniej
WieluobserwatorówwydarzeńzachodzącychwEuropieWschod-
niejod1989rokuzauważyło,żezmianominstytucjonalnym,czyli:
wprowadzeniusystemuwielopartyjnegoiwolnegorynku,rozwo-
jowispołeczeństwaobywatelskiego,towarzyszyrewitalizacjatreści,
formipraktykokreślanychjakonależącedotradycjipoprzedzają-
cychokresrewolucjikomunistycznej.Chociażzjawiskotowystąpiło
praktyczniewewszystkichkrajachregionu,tonajbardziejwidocz-
nąformęprzyjęłonaobszarzerozpadającejsięiogarniętejwojną
domowąJugosławii,gdziemiejscowaodmianakomunizmuustąpi-
łamiejscaradykalnymniekiedynacjonalizmomczęstopodszytym
treściamireligijnymi.Wszystkieteprzejmującezwielkąsiłąrząd
duszideologieodwoływałysiędookresupoprzedzającegokomu-
nizm.Itakserbskinacjonalizm,podobniejakwepoceprzedkomu-
nistycznej,odnowiłsilnyzwiązekzprawosławiem.Katolicyzmstał
siępotężnymskładnikiemnacjonalizmuchorwackiego,islamzaś
wwiększymniżniegdyśstopniukształtujeobliczenacjonalizmu
bośniackiego(zob.Mojzes1998,Perica2002,Velikonja2003).Win-
nychczęściachEuropyWschodniejreligiarównieżjawnieipub-
liczniestałasięponownieniezwykleistotnymelementemideologii
itożsamościnarodowych.ProcestenmożnaobserwowaćwPolsce
