Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MARCINLUBAŚ
wamitradycjiodwołującymisięjednocześniedozachowawczych
iksenofobicznychelementówkulturynarodowejorazpraktyk
iwyobrażeńbędącychwytworemokresukomunizmu(Sztompka
1999,s.211).
Obokzwolennikówteoriimodernizacjinaśladowczej,krytyku-
jącychczęstotelubinneelementywspółczesnychtradycjonaliza-
cji,wliteraturzesocjologicznejistniejerównieżpodejściekultura-
listyczne,które,zasadniczo,odnowyczyreprodukcjitradycjibroni
jakoczynnikasprzyjającegorozwojowispołecznemu.Kulturalizm
wychodzizzałożenia,żewspołeczeństwachpoddanychprocesom
modernizacyjnym(możetuchodzićomodernizacjękapitalistycz-
ną,aleprzedewszystkimo,krytykowanąostroprzezkulturalistów,
modernizacjękomunistyczną)doszłodosytuacji,wktórejdawne
formykulturyulegająswoistejhibernacjilubbyłypraktykowane
niejawnie,bynastępnie„naturalnie”odżyć,gdyopresyjnereżimy
modernizacyjnesameulegajądekompozycji.Zwolennicytejper-
spektywypodkreślają,żeistotątransformacjijestodzyskanieprzez
krajeispołeczeństwaEuropyWschodniejsuwerennościnietylko
wsensiepolitycznym,alerównieżobyczajowym,moralnym,reli-
gijnym,coprowadzidorekonstrukcjiiodnowieniarodzimychtoż-
samościitradycjinarodowychmarginalizowanychirepresjonowa-
nychwokresiekomunizmu(Krasnodębski2003).Rozwójspołeczny
możliwyjest,zdaniemprzedstawicielitejperspektywy,tylkona
podglebiutradycjinarodowychireligijnych,dlategopowinnosięje
wspierać.Podobniejakteoriamodernizacjinaśladowczej,kultura-
lizmjestzarównokoncepcjąteoretyczną,jakiprogramempolitycz-
nym.Hasłopowrotudowartościisymbolinarodowych,nowejpo-
litykipamięciczypolitykihistorii,wsparciepaństwadlaorganizacji
religijnychstałysięważnymiskładnikamipraktykipolitycznejpo
roku1989iuwiarygodniaływpewnejmierzedziałaniapolityczne.
Obiepostacisocjologicznejteoriitransformacjimniejuwagipo-
święcająnatomiastwyjaśnieniuspołecznegopodłożafenomenu
restaurowaniaelementówprzedkomunistycznychporządkówkul-
turowych.Zwolennicyteoriimodernizacjinaśladowczejkwestiętę
pomijająjakodlasiebienieistotną.Inaczejprzedstawicielekultura-
lizmu-ciupatrująwprocesachtradycjonalizacjiczegośniezwykle
ważnego,alewzdragająsięprzedjegosocjologicznymihistorycz-
nymwyjaśnieniem.Koncepcjekulturalistyczneskłaniajądoposta-
wieniapytania,czyrestauracjazjawiskzokresuprzedkomunistycz-
