Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Częśćpierwsza:Środowiskoiludzie
wiedź,ryśibóbr.WXIXw.rolniczezagospodarowywanienieużytkówiosu-
szanieterenówpodmokłychprzyczyniłosiędodramatycznegozmniejszenia
populacjitakichptakówjak:gąsiorki,bąki,morneleicałkowitegowyginięcia
naWyspachdropia.Popularnośćrozrywkowychpolowańnabażanty,kuro-
patwyikaczkiskutkowałatępieniemzagrażającychimptakówdrapieżnych
(zob.Zbliżeniapierwsze).Wiktoriańscymyśliwipoważniezredukowalilicz-
bętamtejszychmyszołowów,jastrzębiipraktyczniewytępilibłotniakazbo-
żowegoorazkanięrudą.Małakuzynkaskowronka-wąsatka-padłaofiarą
odławiającychjąnagminnieornitologów-kolekcjonerów.Bezwględnietępiono
tchórzeikunyleśne,daleceograniczajączasięgichwystępowania.Zasprawą
człowiekawśrodowiskuprzybyłoteżpewnychzwierząt.Zwiększenieareału
uprawpociągnęłozasobąrozbudowępopulacjidzwońca,makolągwy,atakże
zajęcyikrólików.Nowymigatunkamibyłyjeleńwschodniimundżakindyj-
ski,którezadomowiłysięwangielskichlasach.Dobrze,nawetzbytdobrze
poczułysięnaWyspachwypuszczonewXIXw.szarewiewiórkiamerykań-
skie,którezaczęłyspychaćnagorszeterytoriarodzimewiewiórkirude.
Środowiskoprzyrodniczeborykałosięzcorazpoważniejszyminastępstwa-
mirozwojugospodarczegoZjednoczonegoKrólestwa.OdkońcaXVIIIw.rosło
zanieczyszczeniebrytyjskichrzek.Dozwyczajowoodprowadzanychdonich
ściekówmiejskichdoszłyterazzrzutypopiołówiinnychodpadówprodukcyj-
nych.TamizamocnozanieczyszczonabyłajużwdrugiejdekadzieXIXw.,kie-
dytozniknąłzniejłosoś.Wlatach50.śmierdziaławLondynietakmocno,że
zakłócałotoobradyparlamentu.Władzemiastatraktowałyjąwtedyfenolem
iwapnem,cowprawdzieograniczałoodór,leczzpewnościąniepomagałożyją-
cymwniejorganizmom.Ayre,MerseyiIrwellrównieżstraciłyczystośćprzed
połowąstulecia.BradfordCanalbyłdotegostopniazanieczyszczonysubstan-
cjamichemicznymi,żewlatach60.kilkakrotniepodpalanojegopowierzchnię.
DozbiornikówwodnychwiktoriańskiejAngliispływałocorazwięcejnawozów
sztucznych.Powodowałotom.in.ograniczenieliczbynaturalnierosnącychlilii
wodnych,zatobujnyrozrostglonówzrzęduramienicowców.
Skażeniuwódtowarzyszyłopostępującezanieczyszczeniepowietrza.Jego
źródłembyłaprzedewszystkimdziałalnośćprzemysłu.Pozyskiwanieenergii
dlacelówprodukcyjnychwiązałosięzespalaniemwęgla,azapotrzebowanie
naowąenergięszybkorosło.Wedługszacunkóww1870r.wZjednoczonym
Królestwiepracowałojużod50do100tys.maszynparowych.Rachunekten
nieobejmowałparowozów,któretakżemiałyswójudziałwemisjiproduktów
spalaniawęglaidrewna.Próczmaszynparowychzapogarszaniestanupo-
wietrzawpoważnymstopniuodpowiadałyprocesyprodukcyjnewprzemyśle
22
