Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Częśćpierwsza:Środowiskoiludzie
dawnych,wysokopiennychlasówwschodniejicentralnejczęścikraju.Miej-
scelasów,atakżeaustralijskiegobuszuczykanadyjskichprerii,zajmowały
polauprawneipastwiska.Złożoneekosystemytychśrodowiskustępowały
tymsamymubogimmonokultromrolnym.WIndiachtworzonowielkieplan-
tacjekawy,herbatyibawełny.WKanadziesetkitysięcyhektarówobsiewa-
noeuropejskimizbożami.Australijczycyrozwinęlinawielkąskalęhodowlę
owiecibydła.NaMalajachtylkodo1910r.zasadzonoponad200tys.połu-
dniowoamerykańskichdrzewkauczukowych.
Konsekwencjetychprocesówwykraczałypozazmianykrajobrazowe.
Wwielumiejscachdziałalnośćrolniczaprowadziładojałowieniagleby.WNo-
wejPołudniowejWaliiwypaszwierząthodowalnychpowodowałprzyspie-
szonąerozję14.WKanadziewrazzezbożamipojawiłysiętrudnedozwalcze-
niaeuropejskiechwasty(m.in.ostrożeńpolny).PraceirygacyjnewIndiach
iEgipcieułatwiłyrozprzestrzenianiesiękomarówmalarycznychipasożytów
wodnychprzenoszącychinnechoroby.Naspotkaniuzbrytyjskimikolonista-
minienajlepiejwychodziłylokalnezwierzęta.ZzaorywanychpreriiKanady
znikałytakiegatunkiptakówjakświergotkiczysieweczkipreriowe15.Wtro-
sceoswojestadanowimieszkańcyTasmaniiwytępilitamtejszegowilkawor-
kowatego.WAustraliispotkańzeuropejskimikotami,lisami,farmeramiiich
bydłemnieprzetrwałokilkagatunkówmałychgryzoniitorbaczy,awNowej
Zelandiisowicabiałolicazrodzinypuszczykowatych.Zamartwepsydingo
wypłacanowAustraliinagrody,mającnadzieję,żeudasięjecałkowiciewytę-
pić.Zasobydzikiejprzyrodywydawałysięprzybyszomnieograniczone,toteż
eksploatowanojebezopamiętania.Tylkow1822r.KompaniaZatokiHudso-
napozyskałaponad100tys.skórbobrów.Dolat50.XIXw.naskrajwyginię-
ciadoprowadzonowKanadzieliczącąsobieuprzedniokilkadziesiątmilionów
sztukpopulacjębizona.PodobnaprzyszłośćzarysowałasięprzedwIndiach
przedtygrysami.Wlatach1861-1883wKrajuPrzylądkowymzabitodlacen-
nychkłówokoło25tys.słoniafrykańskich16.
RównieżnaobszarachImperiumeksperymentowanozwzbogacaniemśro-
dowiskaonowegatunki.Próczzwierzątdomowychihodowlanych,Brytyjczy-
cyprzywieźlidoAustraliikosyijaskółki,którebeznegatywnychkonsekwen-
cjiwprowadziłysiędonowychhabitatów.Niemożnategojednakpowiedzieć
okróliku,któryjużwXIXw.stałsięplagąkontynentu.Chcącograniczyćjego
liczbępopełnionokolejnybłąd,wypuszczającnawolnośćeuropejskielisy.Te
wznikomymtylkostopniuspełniłypokładanewnichnadzieje.Nieredukując
znaczącopopulacjikrólika,stałysiępoważnymzagrożeniemdlawielurodzi-
mychgryzoniiptaków.
24
