Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Sytuowaniesięwpolubadawczym
Powstałenagrunciegerontologiispołecznejidee,koncepcje,mo-
deleiteorienajczęściejmającharakternormatywny1iodzwier-
ciedleniemrelacjiwładza/wiedza.Stanowiąoneodbiciezwiązków
zachodzącychwcałymspołeczeństwie(Katz,1997).Wgerontologii
społecznejprzezkilkadekaddominowałbiomedycznymodelstaro-
ści,postrzegającystarośćjakochorobę,ażycieczłowiekadorosłe-
gojakonieustannyspadeksiłżyciowych,obniżaniesięsprawności
fizycznejorazpsychicznej.Odlat70.XXwiekuzaczynająsiępoja-
wićkoncepcjezrywająceztakąwizjąstarościnarzeczpomyślnego
(Palmore,1979;Thomae,1970),pozytywnego(Hill,2008)orazzdro-
wegostarzeniasię(WHO,2020),któreodwróciłyuwagębadaczy
odfizjologicznegodeterminizmuirzuciłynoweświatłonaprocesy,
jakiezachodząwokresiepóźnejdorosłości.Popierwsze,zakwe-
stionowanyzostałnierozerwalnyzwiązekmiędzystarościąacho-
robą,którajestwynikiemspołeczno-ekonomicznegousytuowania
człowiekanaprzestrzeniżycia(Victor,1991).Podrugie,ukazano,
wjakisposóbkształtowaniepolitykispołecznejdoprowadziłodo
marginalizacjiosóbstarychwaspekcieekonomicznym,społecznym
ikulturowym(Phillipson&Walker,1987).Wreszcie,nowekoncep-
cjeipodejściateoretycznezakwestionowałyhomogenicznąwizję
starości(Berkman,1988),gdzieczłowiekpopadawstrukturalną
zależność(Townsend,1981).Pojawiłasięteoriabiegużycia(Bühler,
1999;Elder,1975;Muszyński,2017b)eksplorującawątkibiogra-
ficzneikonstrukcjonistyczne.Starośćodtejporyzaczęłasięjawić
jakoniejednorodnyokresżyciaczłowieka.Powstałynoweperiodyza-
cjedzielącepóźnądorosłośćnatrzeciiczwartywiek(Laslett,1994).
NaZachodzierozwiniętazostałakoncepcjamaskistarościskrywa-
jącejprawdziweDja”,którajestsilniezwiązanazkonstruowaniem
tożsamościwpóźnejdorosłości(Featherstone&Hepworth,1991).
Uwagabadaczyzajmującychsięstarościąistarzeniemsięzostała
1Porównajklasycznąteorięaktywności,wycofaniaiciągłości.