Ukraina wobec Rosji

Andrzej Szeptycki

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-235-1070-3

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

506

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Szeptycki, Andrzej. Ukraina wobec Rosji. Red. . Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2013, 506 s. ISBN 978-83-235-1070-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Szeptycki, A.

T1 Ukraina wobec Rosji

PB Uniwersytet Warszawski

PP Warszawa

YR 2013

SN 978-83-235-1070-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 168672, author = "Szeptycki, Andrzej", editor = "", title = "Ukraina wobec Rosji", publisher = "Uniwersytet Warszawski", year = "2013", address = "Warszawa", isbn = "978-83-235-1070-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Szeptycki, Andrzej

ED -

TI - Ukraina wobec Rosji

PB - Uniwersytet Warszawski

CY - Warszawa

PY - 2013

SN - 978-83-235-1070-3

ER -

Netografia (standard APA):

Szeptycki, Andrzej. Ukraina wobec Rosji [baza danych online] Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2013 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/ukraina-wobec-rosji-andrzej-szeptycki-168672.

polityka, Rosja, Ukraina, zależność

Prezentowana praca z jednej strony szczegółowo omawia relacje Federacji Rosyjskiej i Ukrainy, wykorzystując instrumentarium nauki o stosunkach międzynarodowych, w szczególności zaś podejścia badawcze zajmujące się problematyką zależności, z drugie...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-235-1070-3

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Warszawski

Rok wydania:

2013

Liczba stron:

506

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

WYKAZ SKRÓTÓW10
WSTĘP12
ROZDZIAŁ I. RELACJA ZALEŻNOŚCI W NAUCE O STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH22
1. Pojęcie zależności22
2. Historyczne i współczesne formy zależności26
2.1. Okres przedwestfalski26
2.2. Okres kolonialny28
2.3. Okres „zimnej wojny”33
2.4. Okres współczesny34
3. Główne interpretacje badawcze relacji zależności38
3.1. Studia nad imperializmem39
3.2. Szkoła „dependencji”48
3.3. Koncepcja „systemu-świata”52
3.4. Perspektywa postkolonialna56
4. Autorski model relacji zależności64
4.1. Założenia ogólne64
4.2. Zależności w sferze systemu politycznego65
4.3. Zależności w sferze gospodarczej68
4.4. Zależności w sferze bezpieczeństwa i obrony70
4.5. Zależności w sferze społecznej73
4.6. Zależności w sferze kulturowo-ideologicznej75
4.7. Zależności w sferze polityki zagranicznej78
ROZDZIAŁ II. HISTORYCZNE UWARUNKOWANIA ZALEŻNOŚCI UKRAINY OD ROSJI80
1. Okres przedradziecki81
1.1. Ruś Kijowska jako pierwsze państwo wschodnich Słowian81
1.2. Kozaczyzna i jej przyłączenie do imperium rosyjskiego83
1.3. Przemiany w carskiej Rosji i powstanie nowoczesnego narodu ukraińskiego90
2. Ukraina w składzie ZSRR97
2.1. Ukraina w polityce władz radzieckich w latach 1917–194597
2.2. Ukraina w polityce władz radzieckich w okresie powojennym102
2.3. Ukraina na drodze do niepodległości109
ROZDZIAŁ III. ZALEŻNOŚCI W SFERZE SYSTEMU POLITYCZNEGO113
1. Podobieństwa ustrojowe pomiędzy Federacją Rosyjską i Ukrainą113
1.1. Dziedzictwo ustrojowe ZSRR113
1.2. Ewolucja systemu politycznego Federacji Rosyjskiej117
1.3. Ewolucja systemu politycznego Ukrainy120
1.4. Znaczenie podobieństw ustrojowych126
2. Główne podmioty ukraińskiego systemu politycznego wobec Rosji129
2.1. Prezydenci Ukrainy wobec Rosji129
2.2. Współczesne siły polityczne na Ukrainie wobec Rosji140
2.3. Ukraińskie grupy oligarchiczne wobec Rosji153
3. Ingerencje Federacji Rosyjskiej w życie polityczne Ukrainy163
3.1. Poparcie Federacji Rosyjskiej dla prezydenta Leonida Kuczmy163
3.2. Zaangażowanie Rosji w wybory prezydenckie w 2004 r165
3.3. Rosyjskie działania przeciwko prezydentowi Wiktorowi Juszczence171
4. Wnioski174
ROZDZIAŁ IV. ZALEŻNOŚCI W SFERZE GOSPODARCZEJ177
1. Stosunki Ukrainy i Rosji w sektorze energetycznym180
1.1. Interesy Ukrainy i Rosji w sektorze energetycznym181
1.2. Kwestia warunków dostaw rosyjskiego gazu na Ukrainę185
1.3. Kwestia kontroli ukraińskiego sektora energetycznego190
1.4. Alternatywne szlaki transportu paliw z Azji do Europy194
2. Ukraińsko-rosyjska wymiana handlowa196
2.1. Wielkość i struktura wymiany handlowej197
2.2. Kwestia liberalizacji wymiany handlowej201
2.3. Wybrane problemy handlowe203
3. Rosyjskie inwestycje bezpośrednie na Ukrainie206
3.1. Wielkość rosyjskich inwestycji209
3.2. Główne obszary rosyjskich inwestycji212
3.3. Rosyjskie inwestycje na Ukrainie a dwustronne relacje polityczne215
4. Wnioski217
ROZDZIAŁ V. ZALEŻNOŚCI W SFERZE BEZPIECZEŃSTWA I OBRONY220
1. Poradziecka broń jądrowa na Ukrainie223
1.1. Nuklearne dziedzictwo ZSRR223
1.2. Polityka Ukrainy wobec poradzieckich arsenałów jądrowych224
1.3. Polityka Rosji wobec poradzieckich arsenałów jądrowych na Ukrainie227
1.4. Porozumienia z 1994 r. i ich znaczenie228
2. Rosyjska Flota Czarnomorska230
2.1. Znaczenie Floty Czarnomorskiej w polityce Rosji231
2.2. Kwestia podziału Floty Czarnomorskiej (1991–1997)233
2.3. Kwestia okresu stacjonowania Floty Czarnomorskiej (1997–2010)236
2.4. Konsekwencje stacjonowania Floty Czarnomorskiej dla Ukrainy239
3. Granica ukraińsko-rosyjska242
3.1. Specyfika granicy ukraińsko-rosyjskiej243
3.2. Problem potwierdzenia granicy245
3.3. Problem delimitacji i demarkacji granicy248
3.4. Problem granicy morskiej250
4. Współpraca w sferze przemysłu zbrojeniowego252
4.1. Potencjał przemysłu zbrojeniowego Rosji i Ukrainy252
4.2. Zakres i znaczenie współpracy dwustronnej255
4.3. Współpraca w sferze przemysłu zbrojeniowego a relacje polityczne258
4.4. Implikacje współpracy w sferze przemysłu zbrojeniowego261
5. Ukraina wobec konfliktu w Naddniestrzu262
5.1. Zarys konfliktu w Naddniestrzu263
5.2. Następstwa konfliktu w Naddniestrzu dla Ukrainy265
5.3. Polityka Ukrainy wobec konfliktu w Naddniestrzu267
6. Wnioski271
ROZDZIAŁ VI. ZALEŻNOŚCI W SFERZE SPOŁECZNEJ274
1. Społeczeństwo ukraińskie wobec Rosji276
1.1. Uwarunkowania postrzegania Rosji i stosunków ukraińsko-rosyjskich na Ukrainie276
1.2. Wizerunek Rosji na Ukrainie277
1.3. Ukraińska opinia publiczna wobec relacji bilateralnych z Rosją278
2. Mniejszość rosyjska na Ukrainie282
2.1. Sytuacja narodowościowa na Ukrainie282
2.2. Polityka narodowościowa władz ukraińskich284
2.3. Działalność polityczna mniejszości rosyjskiej286
2.4. Mniejszość rosyjska w polityce Rosji288
2.5. Społeczność rosyjska na Krymie289
3. Podziały regionalne na Ukrainie295
3.1. Regiony Ukrainy296
3.2. Wybrane wyznaczniki podziałów regionalnych299
3.3. Zróżnicowanie regionalne a polityka wewnętrzna na Ukrainie300
3.4. Podziały regionalne a stosunki ukraińsko-rosyjskie305
4. Ukraińcy w Rosji309
4.1. Charakterystyka ukraińskiej emigracji do RFSSR i Rosji309
4.2. Znaczenie diaspory w Rosji dla Ukrainy311
4.3. Polityka Rosji wobec społeczności ukraińskiej314
5. Wnioski318
ROZDZIAŁ VII. ZALEŻNOŚCI W SFERZE KULTUROWO-IDEOLOGICZNEJ321
1. Pozycja języka rosyjskiego na Ukrainie323
1.1. Sytuacja językowa na Ukrainie323
1.2. Polityka językowa władz ukraińskich326
1.3. Stanowisko Rosji wobec sytuacji językowej na Ukrainie332
1.4. Znaczenie debaty na temat statusu języka rosyjskiego333
2. Dziedzictwo radzieckiej historiografii335
2.1. Główne spory historiograficzne dotyczące dziejów Ukrainy i Rosji336
2.2. Znaczenie sporów historiograficznych na Ukrainie340
2.3. Ukraińska polityka historyczna a relacje z Rosją345
3. Działalność Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego i Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego (Patriarchatu Moskiewskiego)351
3.1. Sytuacja religijna na Ukrainie351
3.2. RKP i UKP (PM) wobec sytuacji religijnej na Ukrainie354
3.3. RKP i UKP (PM) wobec sytuacji politycznej na Ukrainie357
3.4. RKP i UKP (PM) a relacje ukraińsko-rosyjskie359
4. Rosyjskie wpływy w systemie medialnym Ukrainy361
4.1. Charakterystyka systemu medialnego Ukrainy362
4.2. Uwarunkowania i przejawy rosyjskich wpływów w systemie medialnym Ukrainy363
4.3. Rosyjskie wpływy w prasie na Ukrainie366
4.4. Rosyjskie wpływy w telewizji na Ukrainie368
4.5. Rosyjskie wpływy w ukraińskim internecie373
5. Wnioski376
ROZDZIAŁ VIII. ZALEŻNOŚCI W SFERZE POLITYKI ZAGRANICZNEJ378
1. Rosja i Ukraina wobec wielostronnych struktur współpracy na obszarze poradzieckim380
1.1. Rosja i Ukraina wobec Wspólnoty Niepodległych Państw382
1.2. Rosja i Ukraina wobec Wspólnej Przestrzeni Gospodarczej386
1.3. Rosja i Ukraina wobec Unii Celnej Federacji Rosyjskiej, Białorusi i Kazachstanu388
1.4. Rosja i Ukraina wobec Organizacji na rzecz Demokracji i Rozwoju Gospodarczego – GUAM390
2. Rosja, Ukraina i państwa zachodnie393
2.1. Wizerunek Rosji i Ukrainy w państwach zachodnich394
2.2. Rosja, Ukraina i Sojusz Północnoatlantycki399
2.3. Rosja, Ukraina i Unia Europejska414
3. Wnioski427
ZAKOŃCZENIE429
BIBLIOGRAFIA435
SUMMARY471
РЕЗЮМЕ НА РУССКОМ ЯЗЫКЕ475
РЕЗЮМЕ УКРАЇНСЬКОЮ МОВОЮ480
SPIS TABEL484
SPIS WYKRESÓW486
INDEKS OSÓB488

Relacjazależnościwnauceostosunkachmiędzynarodowych

RzymwVw.p.n.e.rozpocząłpodbójPółwyspuApenińskiego;zwieńczeniem

tegoprocesubyłoutworzenietzw.ZwiązkuItalijskiego.PozwycięstwienadKartaginą

(IIIw.p.n.e.)państworzymskiestałosiępierwsząpotęgąświataśródziemnomorskiego.

ZczasempodporządkowałosobieMacedonię,Grecję,Egipt,anastępnierozległeobszary

wEuropieZachodniej.UschyłkuIVw.n.e.imperiumrzymskieobejmowałoobszar

odWyspBrytyjskichpoEgiptiodCieśninyGibraltarskiejpoMorzeCzarne.Podbite

plemionaitalijskieuległystopnioworomanizacji,otrzymującpełnelubnograniczone”

obywatelstworzymskie.Mieszkańcypozaitalijskichprowincji,uważanychzawłasność

ludurzymskiego,nieotrzymalitegoprzywileju26.Napodbitekrajenałożonodaniny,

którewpraktyceprzekształciłysięwsystemdotkliwejeksploatacjigospodarczej.

Odrębnystatuszbliżonydoprotektoratówmiałypaństwainarodyuważanezanprzyja-

ciółludurzymskiego”27.Wpraktycerozległośćizróżnicowaniewewnętrzneimperium

orazscentralizowanysystemzarządzanianimosłabiaływewnętrznieRzym,cowefekcie

przyczyniłosiędoupadkucesarstwazachodniego(476r.)28.Niektórzyrzymscyautorzy

realistycznieopisywalirządyimperium-nGrabić,mordować,porywać,nazywająfałszy-

wymmianem«panowania»,askoropustynięuczynią-«pokojem»”29.Większośćjednak

starałasięukazaćwielkośćRzymuijegoprzewagęnietylkopolityczną,aleimoralną

nadpodbitymiludami.Dotyczyłotowrównymstopniuautorówprzedchrześcijańskich

(TytusLiwiusz30),jakichrześcijańskich(św.Augustyn).Tenostatnipotępiałwprawdzie

krwawewojnyprowadzoneprzezRzym,niemniejpodkreślałjegowielkość,upatrującjej

przyczynywwoliBożejOpatrzności31.Wpóźniejszychwiekachpaństworzymskiestało

się,zwłaszczawzachodniejhistoriograﬁi,archetypemimperium,któremudorównać

chcielikolejniwładcydążącydodominacjinadEuropąbądźcałymświatem32.

WśredniowiecznejEuropienieistniałysuwerennepaństwawnowożytnymrozu-

mieniutegopojęcia.Systemmiędzynarodowy,czyszerzejsystemspołecznyopierałsię

nawzajemnychzależnościach,łączącychjegouczestników(Wykres1).Zależnościte

26M.Jaczynowska,HistoriastarożytnegoRzymu,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa

1976,s.68-70.

27J.Wolski,op.cit.,s.304-321.

28Por.E.Gibbon,UpadekCesarstwaRzymskiegonaZachodzie,PaństwowyInstytutWydawniczy,

Warszawa2000,s.383.

29Tacyt,Wybórpism,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław1956,s.304.

30Zob.T.Liwiusz,DziejeRzymuodzałożeniamiasta,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wro-

cław-Warszawa-Kraków1968,księgiI-V,s.308-309;ibidem,księgiXLI-XLV

,s.235-236.Por.

D.J.Mattingly,Imperialism,Power,andIdentity:ExperiencingtheRomanEmpire,PrincetonUniver-

sityPress,Princeton(N.J.)-Woodstock2011,s.18.

31Św.Augustyn,PaństwoBoże,Antyk-MarekDrzewiecki,Kęty1998,s.181,205.

32N.Terrenato,TheDeceptiveArchetype:RomanColonialisminItalyandPostcolonialThought,

w:H.Hurst,S.Owen(eds.),AncientColonizations:Analogy,Similarity&Difference,Duckworth,

London2005,s.59-72.Reprezentatywnyjestpodtymwzględempoczątekmonumentalnegodzieła

osiemnastowiecznegohistorykabrytyjskiegoEdwardaGibbonanatematzmierzchuimperiumrzym-

skiegonWdrugimwiekuerychrześcijańskiejCesarstwoRzymskieobejmowałonajpiękniejszepołacie

światainajbardziejcywilizowanączęśćludzkości.Granictejrozległejmonarchiistrzegłastarożytna

sławaizdyscyplinowanemęstwo.Podłagodnym,aprzecieżpotężnymwpływemprawiobyczajów

poszczególneprowincjestopniowopołączyłysięwjednącałość”.E.Gibbon,ZmierzchCesarstwa

Rzymskiego,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1960,tomI,s.11.

Brak wyników

Ukraina wobec Rosji

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra