Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TomaszTargosz
zakres
przedmiotowy
taniejestzbytpopularna,tojednakwydajesię,żezasługujeonanauwagę
imożeokazaćsięniezwykleużytecznymnarzędziem.Należybowiemza-
uważyć,żeniezawszezgodnazogólnymidyrektywamiwykładniinterpre-
tacjaprzepisów(interpretacjazawężająca)jestwstanieosiągnąćpodobny
cel.Dobrymprzykłademtejsytuacjijestwłaśnieprawoumówautorskich
waspekciezakresupodmiotowegoposzczególnychnorm.Niekiedywydajesię
bowiem,żezamiaremracjonalnegoustawodawcypowinnobyćograniczenie
stosowaniadanejnormyjedyniedoprzypadków,wktórychstronązbywającą
(lubudzielającąlicencji)jestautor,gdyżstosowaniepostanowieńmających
zzałożeniachronićinteresyautoradoinnychpodmiotów(np.pierwszego
wydawcy,któryUodstępuje”prawadoutworudalszemuwydawcy)byłoby
pozbawioneracjonalnegouzasadnienia.
Akceptująckonstrukcjęredukcjiteleologicznej(takżenapotrzebydal-
szychrozważań)należyustalić,czymogłabyonaznaleźćzastosowaniedo
art.49ust.1pr.aut.,ajeślitak,dojakiegodoprowadziłabyrezultatu.
Moimzdaniem,jeślirozumiećznaczenieUsposobukorzystaniazutworu”
zgodniezprzedstawionymiwyżejuwagami,niemadostatecznychpodstaw
dozawężaniazakresutegoprzepisujedyniedoumówzawieranychprzez
twórcę.Takżewumowiezawartejjakoelementdalszegoobrotuprawami
autorskimimożezajśćkoniecznośćUdodatkowej”interpretacjiumowywod-
niesieniudoobligacyjnychobowiązkówdotyczącychzakresukorzystania
zutworuiwykonywaniaprawdoniego.Nieoznaczatonatomiast,żezawsze
konsekwencjezastosowaniaart.49ust.1będąidentyczneprzedewszystkim
zwyczajeobrotumogążnićsięwprzypadkuobrotupierwotnego
81
iobrotu
profesjonalnego.
30.Drugawątpliwość,pojawiającasięjużwyłączniewstosunkudo
umówprzenoszących,dotyczypytania,czyart.49ust.1pr.aut.wogólepo-
winienznaleźćzastosowaniedotejkategoriiumów.Umowaprzenosząca,
jeślijestskuteczna,pozbawiabowiemzbywcęprawadokorzystaniazutworu
nadanympolueksploatacji,anadajetoprawonabywcy.Zasadąwinnabyć
zatempełniaprawnabywcynaprzeniesionympolueksploatacji,czyliinaczej
mówiąc,domniemanieuprawnieniadokorzystaniazutworuwkażdymożli-
wysposóbmieszczącysięwzakresieprzeniesienia,zzastrzeżeniemkoniecz-
nościzachowaniaprawosobistychtwórcy.Regułatajesttakżeuzasadniona
celowościowo,ponieważwprowadzaniedalszychograniczeńwtymzakresie
prowadziłobydoabsurdalnejsytuacji,wktórejokreślonesposobykorzystania
zutworuniemogłybybyćprzeznikogorealizowane.Jeślibowiemzbywca
przenosiprawowdanymzakresie,toniemożejużkorzystaćwtymzakresie
zutworu.Zastosowanieart.49ust.1pr.aut.doumówprzenoszącychmogło-
81
Przezobrótpierwotnynależyrozumiećtransakcje,wktórychstronąjesttwórca.Wyróżnienie
Upierwotnegoprawaumówautorskich”zostałoprzedewszystkimzaakcentowaneprzezA.Dietza,Das
primäreUrhebervertragsrechtinderBundesrepublikDeutschlandsundinanderenMitgliedstaatenderEuropäischen
Gemeinschaft,München1984,s.1in.Wpolskiejdoktryniepojęcietojestużywanem.in.przezM.Kępiń-
skiego(wo)J.Barta(red.),SystemPrawaPrywatnego,t.13...,s.465in.Celochronnyregulacjidotyczących
umówprawnoautorskichmabowiemniewątpliwiesenstam,gdziestronąumowyjestautor,niezaś
dalszyuczestnikobrotu,zwłaszczaprofesjonalista.
44