Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wym,towspółcześnie,podoświadczeniachkomunizmuifaszyzmu,
powszechnieużywasiętegopojęciawodniesieniudotychorganiza-
cji9.Takżeugrupowania,któreniebiorąudziałuwwyborachsąnazywane
partiamipolitycznymiwpolskimsystemieprawnymisąjakotakieobec-
newewidencjipartii10.Jednak,wracającnapolepolitologii,partietakie
niespełniająnawetminimumrelewancji-niewspółuczestnicząbowiem
aniwkształtowaniuwzorówrelacjimiędzypartyjnych,aniwrywalizacji
politycznej.Otakichorganizacjachmożnabezwahaniapowiedzieć,iż
nsą(ł)conajwyżejgrupąnaciskulubklubemdyskusyjnym”(Wnuk-
Lipiński2005:239).Bezzasadnebyłobyjednaknegowanieużyciaprzez
wieluautorówsłowanpartiapolityczna”wsensieszerokim,czyliobej-
mującymzarównoteorganizacje,któresąjedynymipartiamiwdanym
systemiepolitycznym,jakite,którefigurująwrejestrzepartiipolitycz-
nych,aniebiorąudziałuwogólnokrajowychwyborach.
Wtejpracyzdecydowałamsięjednaknaprzyjęciewąskiejdefinicji,
bypodkreślić,żeprzedmiotemanalizyjestpartiadziałającawsystemie
pluralistycznym,wotoczeniuinnychpartiiiubiegającasięowładzępań-
stwowąwedługregułdemokratycznych.
Determinantypowstaniairozwojupartiipolitycznej
Powstanieirozwójpartiipolitycznejmożnaanalizowaćnatrzech
płaszczyznach.Pierwsząsąprzepisyprawa.Tutajnależyodpowiedzieć
napytanie,jakiewarunkiorganizacjamusispełnić,abyzyskaćmiano
partiipolitycznejwsensieprawnym.Drugąpłaszczyznąjestanalizahi-
storyczna,dziękiktórejmożnaodpowiedziećnapytania,kiedyiwjakich
9Takrobiąnp.MartinSeymourLipsetiSteinRokkan(1993:101-102),choćoni
równieżzwracająuwagę,żeznaczenieterminunpartia”wprzypadkupartiimonoli-
tycznychitotalitarnychjestodmienneodjegoklasycznegoznacznia,atakżeMarek
Sobolewski.RozumowanieSobolewskiegojestjednakodmienneodprzyjętegoprzez
innychautorów.Uważaonbowiem,żepartiawcaleniemusibyćczęściąsystemu
partyjnego(tzn.niemusikonkurowaćzinnymipartiamipolitycznymiowładzę),bo
wystarczy,iżjestwyodrębnionączęściąjakiejścałości,np.systemupolitycznego
(Sobolewski1977:17-18).WmoimprzekonaniuinterpretacjaSobolewskiegojest
niedoobronienia,ponieważmyliondwapoziomyanalizy,niższy(mezo),naktórym
znajdujesiępartiapolityczna,iwyższy(makro),jakimjestncałość”,czylisystem
polityczny.
10Wedługustawodawstwaniektórychkrajówpartie,któreniebiorąudziałuwwy-
borachprzezokreślonyczaslubniewprowadzająswoichprzedstawicielidoparla-
mentu,wkolejnychwyborachsąwykreślanezrejestrupartiipolitycznych(zob.
Chmaj2001:100,102).
19
