Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Osobyzgłębsząniepełnosprawnościąintelektualnąbroniąsięprzeddysfunk-
cyjnymśrodowiskiemedukacyjnym,reagującwsposóbdlasiebiemożliwy.
Wswoichzachowaniachoporowych,częstoukrytychwzakodowanejinie-
zrozumiałejdlaotoczeniakomunikacji(werbalnejlubniewerbalnej)okazują
swojeniezadowoleniewobecdziałańopresyjnegośrodowiskaedukacyjnego.
Zachowaniatesątraktowaneprzezśrodowiskoedukacyjnejakoniepożądane,
trudne,agresywneitd.oznamionachdewiacji,którenależyzwalczaćielimi-
nować.Jednakdlarodzicówzachowanieswojegopotomstwajestistotnym
sygnałemposiadającymelementyemancypacyjne,dlategoteżsamiurucha-
miająswojezasobyidokonujązmianyplacówkiedukacyjnej.Zmianaśrodo-
wiskaedukacyjnego(przeniesienieuczniów)jestjawnymaktemniezgodyna
stosowaniewśrodowiskuedukacyjnymmechanizmówupośledzającychroz-
wójosóbzgłębsząniepełnosprawnościąintelektualną.
Wprocesiebadawczymprzyjęłamparadygmatkonstruktywistyczno-
-interpretacyjnyopartynateoriikrytyczno-emancypacyjnej.Podejściebadaw-
czedoprowadziłomniedopoznaniakluczowegozjawiska,zwanegokategorią
centralną,amianowiciedoprocesuupośledzaniadzieciimłodzieżyzgłębszą
niepełnosprawnościąintelektualnąwśrodowiskuedukacyjnym.Wkontekście
interdyscyplinarnymmożnauznać,żejesttokonstrukcjaspołecznegoupośle-
dzaniaczłowieka,dlategobadaniawpisująsięwnurtinterdyscyplinarnychstu-
diównadniepełnosprawnością,którychfundamentemsąkoncepcjespołecznego
modeluniepełnosprawnościmająceemancypacyjnywydźwięk5.DanGoodley
twierdzi,żebadaniaidentyfikującespecyficzneogniskaproblemoweuzupełniają
doniesienianaukowe6,apodjętewparadygmaciekrytycznymiwkontekście
sprawiedliwościspołecznejodkrywająwadysystemówedukacyjnych7.
Środowiskoedukacyjne(segregacyjneiniesegregacyjne)należydopod-
stawowychsystemówspołeczno-kulturowych,jestmikroświatemodzwiercie-
dlającymsposóbdefiniowaniaireprezentowanianiepełnosprawnościintelektu-
alnej8.Należyrównieżdoarenspołecznychinterakcji,naktórychrozgrywają
sięróżnewystępyzudziałemosóbzniepełnosprawnościąintelektualną,przy
czymgrupawychowawczaczyklasaszkolnannależydonajtrudniejszych
obiektówbadańwnaukachspołecznych,bojakwsoczewceskupiawsobie
wpływyogromnejliczbyczynników-odwłaściwościosobowościowychnau-
czycieliiuczniówpowpływykulturyspołeczeństwa,wjakimszkołaegzystu-
5D.Podgórska-Jachnik,Studianadniepełnosprawnością(DisabilityStudies)iruchwłącza-
jącywspołeczeństwiejakokontekstyedukacjiwłączającej,nInterdyscyplinarneKontekstyPeda-
gogikiSpecjalnej”2016,nr1.
6D.Goodley,DisabilityStudies.AnInterdisciplinaryIntroduction,CASAGE,London
2011,s.13.
7Tamże,s.138.
8Por.B.Borowska-Beszta,Wkładantropologiikulturowejwstudianadniepełnosprawno-
ścią,nInterdyscyplinarneKontekstyPedagogikiSpecjalnej”2016,nr15.
11
