Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
aspekcieupośledzeniejawisięjakospecyficznysplotinterakcjizotoczeniem,
wktórymokreślonecechystająsiędeficytamiwobecspecyficznegozbioruwy-
magań17.Ponadtoobjawyzachowańosóbzniepełnosprawnościąintelektualną
uznanejakoodbiegającenodnormspołecznych”konsekwencjąnieodpowied-
nichwarunkówedukacyjno-wychowawczych18,atooznacza,żemocupośledza-
niamająosobypełnosprawneintelektualnie,któreizolując,wykluczającidys-
kryminującograniczająaktywnośćitworząupośledzającebarierykulturowo-
-społeczne19.Konsekwencjąupośledzającegodyskursujestmedykalizacja,na-
znaczanie,zepchnięcieosobynamarginesdanejgrupyspołecznej,fałszowanie
jejtożsamości,kreowaniedewiantaiodbieranieszansrozwojowych.
Upośledzaniemożewynikaćzpostrzeganiaupośledzeniajakokategoriiwy-
kluczenia20,asamproceswykluczaniaczęstorozpoczynasięwśrodowiskuedu-
kacyjnym21.Edukacyjnewykluczanieokreślanejestmianemodpaduszkolnego,
przyczymwprzypadkupodejmowanejprzezemnieproblematykibardziejcho-
dzioukrytyodpad,którydotyczywewnątrzsystemowychpraktyk,doprowa-
dzającychuczniadotrwałegozniechęceniadoinstytucjiszkoły,aprzedrze-
czywistymodpadem[np.przedprzeniesieniemucznia-przyp.B.G.]dochodzi
domarginalizacjiiwykluczenia22.
Zpowyższegozarysuwynika,żetermin:upośledzaniejestznany,częstosto-
sowanywliteraturzeprzedmiotu,jednakzaproponowaneprzezbadaczyzmienne
określającesiłętegozjawiskazbytogólnikoweisprowadzanedowniosków
wmakroskali.Zazwyczajniemożnadokonaćanalizyprocesu,odpowiadającna
przykładowepytania:Kiedyprocesupośledzaniasięzaczyna?Icogowarunku-
je?Zatemprzedstawionapracajestwypełnieniemlukiwpedagogicespecjalnej
(inaucespołecznej),atwierdzeniaopartenawłasnejteoriiugruntowanejpozwalają
dotrzećdoistotybadanegoprocesu,nrzucającnoweświatłonabadanyproblem”23.
17A.Gustavsson,E.Zakrzewska-Manterys,Wprowadzenie:społecznykontekstupośledze-
nia[w:]A.Gustavsson,E.Zakrzewska-Manterys,Upośledzeniewspołecznymzwierciadle,Wy-
dawnictwonŻak”,Warszawa1997.
18M.Kościelska,Obliczaupośledzenia,PWN,Warszawa1998;M.Kościelska,Upośledze-
nieumysłowearozwójspołeczny,PWN,Warszawa1984.
19C.Barnes,G.Mercer,Niepełnosprawność...,s.16-21;C.Kosakowski,Węzłoweproble-
my...,s.34.
20E.Zakrzewska-Manterys,Upośledzeniumysłowo.Pozagranicamiczłowieczeństwa,Wy-
dawnictwoUW,Warszawa2010,s.39.
21Procestenmożerozpoczynaćsięrównieżwśrodowiskurodzinnym,alewniniejszym
opracowaniupomijamtenwątek.
22nTrudnopodaćprecyzyjnewskaźnikiprocentoweodpaduszkolnegogłówniedlatego,że
wPolscenieoneewidencjonowane”(np.przezGUS,kuratoriaoświaty).Niewielkijestrów-
nieżpoziomwiedzynatematprzyczynodpaduszkolnego.I.Chrzanowska,Zaniedbaneobszary
edukacji-pomiędzypedagogikąapedagogikąspecjalną.Wybranezagadnienia,OficynaWy-
dawniczanImpuls”,Kraków2009.
23K.Charmaz,Teoria...(2013),s.234.
13