Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
racjonalizmu,kontrolującejwolnągręskojarzeńiograniczającejrolę
przypadkowychzestawień.„Niemogęzgodzićsięjakotwórca
nałaskęiniełaskęprzypadku”(T61)–wyznałdwadzieścialat
później,potwierdzająctymsamymtrwałeprzywiązanie
dorygorystycznychzałożeńAwangardyKrakowskiej,zczasem
zmodyfikowanychpodkątemwłasnychcelów.Takteżpostrzegał
zawartośćzbiorkuWimięznaczeniaJanJózefLipski,podkreślając
wszkicuoznamiennymtytuleKuintelektualistycznemu
symbolizmowi,iżsłowopoetyckieKarpowicza„wdzierasię
wdziedzinęwłaściwąfilozofii:stwarzaabstrakcyjnekonstrukty
poznawcze,pozwalająceujmowaćintelektualnie
świat”[75].Intelektualnienieznaczyoczywiście–dyskursywnie.
FilozofiapoetyckaautoraZnakówrównaniazachowaławszelkie
atrybutywłaściweliryce,dziedziniemowygłęboko
zmetaforyzowanej,którejbliższyjestbiegunkomplikacjianiżeli
eksplikacji.PodobniejakPrzyboś,metaforęuznawałKarpowicz
zanajdoskonalszyinstrumentpoetyckiprzeznaczonydopenetracji
niemożliwego,atakżeza„archimedesowypunktoparcia”,
pozwalającyprzekraczaćskostniałeschematywypowiedzi
artystycznej.Powoływałsięprzytymna„bluźniercze”ujęcieJosé
OrtegiyGasseta,pochodzącezesejuDehumanizacjasztuki(1925),
wedlektóregometaforastanowiczarnoksięskienarzędzie
chirurgicznepozostawioneprzezroztargnionegoBogawewnętrzu
człowieka(T71;D212).AndrzejFalkiewiczpoprzeanalizowaniu
Karpowiczowskichprzenośnidoszedłdowniosku,żewprzypadku
tejlirykimożnawręczmówićometaforzemetaforyczności
–swoistymnaddatkuprzejawiającymsiępodpostacią
łańcuchowychciągówmetaforycznych,„nizanych”przezpoetę
niczymnaszyjniki.Wtymduchubadaczinterpretowałtytułową
figurę„trudnegolasu”,wskazując,żeepitet„trudny”jesttutaj
synonimem„przedustawnejmetaforyczności”,właściwejmowie
ludzkiej,awięcwartoścideterminującejwpunkciewyjściakażdą
wypowiedźjęzykową,zczegoKarpowiczwyprowadziłdalekoidące
