Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Sprawiedliwośćwróżnychwymiarachwiedzynaukowej
2006;A.J.Davis,2007;A.Robert,2008).Dlategoteżpodejmowanesąpróby
wskazywaniaprzyczyntakiegostanurzeczy(L.Morawski,2005).Wśródnich
najczęściejwymieniasiękilkaczynników,któremożnasprowadzićdoprocesów
dyferencjacjiwzakresiespołecznym,funkcjonalnymimoralnym.Intensywne
przemianywewnątrzsystemówspołecznychdoprowadziłydowiększejzłożono-
ściinieprzewidywalnościproblemówspołecznych.Prawostałosięinstrumentem
działaniawrękachpolityków,cowywołałonowezjawiskawobrębiewymiaru
sprawiedliwości.Społeczeństwozaczęłosięprzeciwstawiaćuprzedmiotowieniu
iprzyjęciurolibiernychodbiorówpewnychdyrektyw.Nastąpiłyzmianywzakre-
siespecyfikiobecnychkonfliktówspołecznychorazfunkcjiprawa,wkontekście
jegooddziaływanianarzeczywistośćspołeczną(L.Morawski,1993;A.Zienkie-
wicz,2007).Przeobrażeniazachodzącewewszystkichwymiarachrzeczywistości
zmuszajądowprowadzaniazmian,równieżwobowiązującymprawie.1
Wliteraturzeprawniczejpodkreślasiękilkazasadniczychmankamentów
wymiarusprawiedliwości.Naniektóreznichwskazująm.in.A.Korybski(1993)
iA.Zienkiewicz(2007).Zwracająoniuwagęnaniewystarczającądostępność
społeczeństwadowymiarusprawiedliwości,cowynikam.in.zprzeciążeniasą-
dówsprawamibłahymi,zeznacznychkosztówpostępowaniasądowego,przera-
stającychmożliwościfinansoweprzeciętnegoobywatelalubznadmiernejfor-
malizacjiobowiązującychprocedur.Zperspektywyspołecznejprocessądowy
podporządkowanyjesturzeczywistnieniunormprawamaterialnego,cowiążesię
zjegoniskąefektywnościąegzekucyjną.Natomiastwaspekciekomunikacyjnym
sądspostrzeganyjestnajczęściejprzezobywatelijakoinstytucjawyobcowana,
,,zimnaipozbawionaemocji”,wktórejniemamiejscananawiązywanieżycz-
liwychkontaktówspołecznych.Skutkujetokontradyktoryjnością,polegającąna
budowaniuantagonistycznychrelacjimiędzystronamikonfliktu.Wobecpowyż-
szego,wzakresiewymiarusprawiedliwościmożnaspodziewaćsięcorazwięk-
szychzmian,którebędąprawdopodobniezmierzaływkierunkuupowszechnia-
niazjawiskapluralizmujegoform.Tozkoleibędzieskutkowałopojawianiem
sięwiększejliczbyalternatywnychformrozwiązywaniakonfliktówprawnych
(L.Morawski,1993;Z.Kmieciak,2004;A.Zienkiewicz,2007),wktórychjest
miejscenapotrzebyofiar(E.Bieńkowska,C.Kulesza,1997;E.A.Wdzięczna,
2010).
Demokratyzacjawymiarusprawiedliwościwkontekściehistorycznymewa-
luowała.JednakodkońcaXIXwiekumożnamówićoznacznympostępiewwal-
ceomiejscespołeczeństwawwymierzaniukar(W.Zalewski,2009).Obecnie
obowiązującaKonstytucjaRzeczypospolitejPolskiejwyznaczaobywatelomprze-
1SzczegółoweanalizydotycząceprawnychaspektówwymierzaniasprawiedliwościCzytelnik
odnajdziemin.wpublikacjach:A.Zienkiewicz,2007;L.Mazowiecka(red.),2009;A.Kalisz,
A.Zienkiewicz,2009.
