Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zbrakiemperspektyw.Kryzysy,pomimozewnętrznychróżnic,
istotowowykazująwielecechipodobieństwbezwzględunaczas
imiejsceichpojawianiasię.Wystarczyprzywołaćkilkapowieści
zpoczątkuXXstulecia:Gide’a,Lawrence’a,Hessego,Manna,
Musila,Fitzgeralda,Żeromskiego,Parandowskiego,Iwaszkiewicza,
Andrzejewskiego.Eksperymentalnapowieśćstrumienia
świadomościukazałainny,nieznanydotądcharakterpsychiki,
sztukaabstrakcyjna(fowizm,kubizm,dadaizmisurrealizm)
ośmieszyładrobnomieszczańskieprzyzwyczajeniawpercepcji
świata;filozofiażycia,anaderwszystko„dekonstrukcyjna”
działalnośćFreudaijegouczniówzmieniłycałkowicieobraz
rzeczywistościiegzystującegowniejczłowieka.
Interesującajestprzedewszystkimpsychologiaitezjawiska
wświecieszerokopojętejkulturyjakopewnegozasobuS.Hobfolla
albokapitałukulturowegoP.Bourdieu,któresązniązwiązane
iwpływająnainterpretacjęstresuwtakichgrupachjakpedagodzy
(nauczyciele).
Powrócęjeszczedowątkupsychologicznego.WiekXXwswojej
początkowejfaziezdecydowaniekwestionujezałożeniametodologii
badawczejugruntowanejnaintrospekcji–człowiekuwewnętrznym,
jegoduszyisubtelnychstanachprzeżyciowych,uchwytnychchoćby
wautoanalizie.Innymisłowy,nascenębadańwchodząprocesy
nieświadome,nieuświadomionemotywacje,zachowaniareaktywne.
WpierwszychdekadachXXstuleciadwanurtyzdobędąpanowanie
wdziedziniepsychologii(aleteżwwieluekspresjachkultury)
–behawioryzmipsychoanalizapośrednioprzyczyniąsię
dowiększegorozumieniastanówstress-podobnych(Sartre,1972)
9
.
Psychologiabehawioru,„krzyknaukowejmody”pierwszych
dekadpoprzedniegostulecia(J.B.Watson,B.F.Skinner),zdaniem
swoichtwórcówpodjęłanajistotniejszezagadnienia,jakimipowinna
zająćsiępsychologiazorientowananaukowo.Chodzi
tuoempiryczniestwierdzalne,„mierzalne”zachowanie–właśnie
behawior–istotżywych,którepsychologowietejorientacji
opisywaliwterminachreakcjimotorycznychiwerbalnych.
Zachowaniatebyłyujmowanejakoaktywymiany,komunikacji
międzyosobniczej.Wszelkiedaneobserwacyjneuzyskanenadrodze
laboratoryjnychpomiarów(obserwacji)niezbiciewskazywały–jak
przekonywalibehawioryści–nazależnośćwielościreakcji
(responses)odpłynącychzzewnątrzbodźców
