Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoretycznoprawnaanalizapojęciauzasadniania
postulatówhermeneutycznych,sprowadzającargumentacjędopewnychwstydliwych
wątpliwościinterpretatora
12
.Wgruncierzeczylingwistycznakoncepcjanormybazuje
namodeluocharakterzenormatywnym,niezaśdeskryptywnym,stanowiączałożenie
ideacyjne,nigdyniemogącebyćwpełnispełnione.Wprawoznawstwie,szczególnietym
ozapatrywaniachpozytywistycznych,modeltakisamstajesiępewnąwartością,dospeł-
nieniaktórejdążyegzegeta.
WeFrancjiniejesttożadnasprzeczność,czegowliteraturzeczasemsięniedostrze-
ga,aleświadomeukształtowanieprocesustosowaniaprawawyznaczonehistorycznymi
doświadczeniamiporewolucjifrancuskiej.Tam,gdziewładzasędziówbyłapozostałoś-
ciąpoUreżimie”feudalnym,związanymzwładząkrólewską,tamnależałojązwiązać,
skrępować,takabysędziamiałzazadanieodczytaćjedynąwolęprawodawcy,dotrzeć
doniej,samniemającżadnejswobody.Wewnętrznąsprzecznościąbyłowykorzystanie
pewnychzałożeńprawanatury(sic!).Przypomnębowiem,żejużfenomenologicznakon-
cepcjajęzykatekstówprawnychzakładałabezpośredniąrelacjęmiędzyodbiorcą(adre-
satem)tekstuprawnegoasuwerenem,któryzapośrednictwemsytuacjikomunikacyjnej
przekazywałswojąwolę.Prawotraktowanowówczaszawszeidealistycznie.Jeżelidecy-
zjainterpretacyjnabyłaniewłaściwa,tojedyniezpowoduniedoskonałościumiejętności
egzegety,anieprawa.
ŚwiętyTomaszzAkwinupisałwręcz,żewsytuacji,wktórejadresatniejestwsta-
nieuzyskaćwłaściwegoznaczeniaprawa,powinienzwrócićsiędoprzełożonych(po
wykładnięautentyczną)
13
.
Inatymwszystkim,podsumowując,bazujetzw.francuskimodelsporządzaniauza-
sadnień.Problem,którypowstajewrodzimych,polskichwarunkach,tojegoniespójne
wykorzystanie,gdyżpraktykadążydoUprzechwycenia”częścipostulatówmodelunie-
mieckiego,tworząceksperymentalnąmieszaninę.
Modelniemieckistanowiprzeciwieństwofrancuskiego.Tragicznedoświadczenia
nazizmu,filozofiaparadygmatuformułyG.RadbruchaorazkulturaRechtsstaatdoprowa-
dziłytamdopowstaniazalążkaoddzielaniasystemuprawaodsystemupaństwowego.
Niebezpowoduteoriaautarkicznychiautopojetycznychsystemów,którajakojedenzta-
kichfunkcyjnychsystemówkulturyczłowiekatraktujesystemprawa,pojawiłasięwdo-
robkunaukiniemieckiej
14
.Niemogącbezpośrednioprzełożyćkulturowegoupodmioto-
wieniasędziegozsystemucommonlaw,rzeczywistośćniemieckawypracowałaswoistą
trzeciądrogęwuzasadnianiujakometodycepracysędziegoRechtsstaat.
JakprzywołujeE.Łętowska,modeltenoperujeuzasadnieniemsędziegoupodmio-
towionego,anietraktowanegojedyniejakoUpasmotransmisyjne”międzyprawodawcą
aodbiorcąnormyprawnej
15
(czyliwłaśniekodowymodelkomunikacji).Dyskursargu-
mentacyjnyegzegetyjesttraktowanyjakoelementsamowiedzyipożądanametodyka
pracysędziego.Zakuriozumnależyuznać,żewpolskichwarunkachtaksporządzo-
neuzasadnieniemogłobyskutkowaćjegouchyleniem,zewzględunp.naujawnienie
wątpliwościnieuwzględnionychnakorzyśćoskarżonego(wspecyficeprawakarnego;
12
Por.S.L.Stadniczeńko,Znaczeniekomunikacjispołecznejdlajurysprudencji.Wybranezagadnienia,Opole2008,s.47.
13
Zob.A.Kozak,Dylematyprawniczejdyskrecjonalności.Międzyideologiąpolitykiateoriąprawa(w:)Dyskrecjonal-
nośćwprawie,red.W.Staśkiewicz,T.Stawecki,Warszawa2010,s.60.
14
Por.N.Luhmann,Systemyspołeczne.Zarysogólnejteorii,Kraków2007,passim.
15
Por.E.Łętowska,Pozaprocesoweznaczenie…,s.4.
51
