Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoretycznoprawnaanalizapojęciauzasadniania
Wkażdymwięcrazienależypamiętać,żemodelstosowaniaprawawjakiejśmie-
rzenarzucaegzegecieprzyjmowanystylargumentacyjny,wtymznaczeniu,żetworzy
pewneramybrzegowe,którychnawetmałokonformistycznyorganniejestuprawniony
przekroczyć.Tosystemprawaorazprzyjętezasadymetodyczneuzasadniania(sporzą-
dzaniauzasadnieńiargumentacjidecyzji)tworzązakresswobodyorganustosowania
prawa,wmniejszymzaśoczywiściewpływająnaegzegetów,którzyniesączłonkami
tychorganów.Jednaknależypamiętać,żebezzmianyprocedury,zaadaptowaniadoń
określonegomodelustosowaniaprawa(np.modeluargumentacyjnego),nieulegnieza-
sadniczejzmianie(wzakresierodzaju,aniegatunku)stosowaniestylówargumentacyj-
nych.Należybowiemodróżniaćprzyjętemodelestosowaniaprawaodprzyjmowanych
stylówargumentacyjnych,pamiętając,żekażdorazoworozumowanieprzebieganapod-
stawieróżnieumocowanegostyluargumentacyjnego.
5.Uzasadnieniedecyzjisądowegoorganustosowaniaprawa
5.1.Uwagiwprowadzające
Wtejsekcjipowrócimydopojęciauzasadnieniaokreślonegosądu,twierdzenia,
poglądu.Jakwskazałemnapoczątkuniniejszegoartykułu,dotychczasoweproblemy
praktycznedotyczyłygłówniereformyczyteżewolucjipraktykisporządzaniauzasad-
nieńprzezsądoweorganystosowaniaprawa,główniewprocesieewolucjirodzimego
systemuprawnegowkierunkuaplikacjizasadydemokratycznegopaństwaprawnego.
Wprowadzanieustrojudemokratycznegowymusiłobowiemnawymiarzesprawiedliwo-
ścipewnąukrytąreformęlegitymizacjirozstrzygnięćsądowych.Dotegoprocesudoszły
oczywiścieprzywołaneprzezemniezmianyogólnocywilizacyjne,wrodzajuglobalizacji,
akcesjiPolskidostrukturUniiEuropejskiej,aprzedewszystkimwidocznegonacałym
świecieipostępującegoprocesupowstawaniarozproszonychcentrówdecyzyjnych.Ten
multicentryzmskutkujepowstaniemlukitakżedlaorganówwymiarusprawiedliwości,
którewcorazjużmniejszymstopniumogąlegitymizowaćwłasnerozstrzygnięciaauto-
rytetemwładzypolitycznej.Zjednejstronybowiemwładzatastajesięrozproszona,co
zistotytegoprocesuskutkujeosłabieniemjejwidocznejreprezentatywności,zdrugiej
zaśjestwyraźniecorazbardziejodseparowywanaodsystemuprawnego.Trudnojest
wdzisiejszychwarunkachutrzymaćtezęmarksistowskiejteoriiprawaonierozłącznym
związkuzjawiskpaństwaiprawa,gdyżprzeobrażeniompodlegasamozjawiskopaństwa.
Ustaliłemjuż,żegłównymprzedmiotemuzasadnianiatwierdzeńwprawiestały
sięrozstrzygnięciasądów.Znamiennejednakinadwyrazinteresującejestto,żeniepo-
wstałydotychczasszerszepraceteoretyczne,anawetdogmatycznoprawnepoświęcone
specyficeuzasadnianianp.aktówoskarżenialubpostanowieńoprzedstawieniuzarzu-
tów,któresąprzecieżrównieistotnedlabiegutoczącegosiępostępowaniajakwyro-
kisądowe.Wkażdymrazieniewątpliwiesądyjakoorganywymiarusprawiedliwości
niezależneodwładz,awyposażonewprzymiotyniezależnościiniezawisłościstająsię
przedmiotemszczególnegozainteresowaniawzakresieuzasadnianiasądów,głównieze
względunasposobyimechanizmyprowadzonychrozumowań.
57
