Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PodJeleniem,czyliwAusteriachczasówBranickiego
Karczmazdrzewakostkowegowwęgiełwrazzstajnią,
wjezdna,zdylówmiędzysłupybudowana.Wystawiona,sło-
mąkryta,zeszczytamitarcicamipodbitymi.Dostajniwrota
pojedyncze,dużezdranicnabiegunierobione(...).Wtył
stajniinadrogęobojedrzwinabiegunachzdranicrobione.
Kuchenkazglinylepiona,zkominemtakimżenadachwy-
wiedzionym.Przytejżekuchencedrzwidoizby(...),wktórej
okientrzyzszkładrobnego(...).Kominkopiastyzpiecykiem
dopieczeniachleba.Stółztarcicsosnowych,ławydosiedze-
niapodścianami.Ztejizbydrzwidokomorynabiegunach
(...),gdzieokienkomałe,staredeszczakamizabite.Takar-
czmacałareperacjipotrzebujewścianachidachu.Browar
zsłodowniąstary,zły,zdachemopadłymbezdrzwiipie-
ców.Stodółkazdylówmiędzysłupybudowana,słomąkryta,
stara,obdarta,pochylonanajedenbok,bezwrót36.
Zopisustanwiększościznichprzedstawiałraczejjako
opłakany,gdyżciężarichkonserwacjispoczywałnaaren-
dującym.Dochodykiepskie,akosztyspore.Coprawdabu-
dowanonowekarczmy,takajaktawTykocinie:Żekarczma
zatamąnieporządnaibarzozła,zaczym,drzewaprzygotowaw-
szy,nowąporządnawrokuprzyszłymnamiejscusposobnym
gdziegościńceschodząkazaćwystawić.Izarokuwkolejnym
raporciestało,że:Zatamąjestzaczętakarczmasieńpostawio-
na,pokrokniona,pojednejstroniedranicamizaczęta(ś)wniej
mieszkaWawrzyniecMalinowskipoddanypański37.
WszystkiewsiebędącewdobrachBranickichmiały
karczmy.Otocostoiwspisiedóbrchoroskichzroku
1791:PrzydworzewChoroszczykarczmabezgruntu,wŻółt-
kachkarczmabezgruntu,wRuszczanachbezgruntu,wRo-
gowiezgruntem,wFastachojcówbazylianówbezgruntu,
wKrupnikachkarczmabezgruntu,wBacieczkachiDzikich
zgruntem,wToplicachzgruntem,takowożzgruntemkar-
czmy:wZaczerlanach,Zawadach,Hajownikach,Baciutach,
Kościakach38.Chybamimopodłegostanu,byłyipotrzebne
iodwiedzane.Jużdawniejkarczmyapotemrestauracje
byłyświadkamiwieludramatówżyciowychitragedii:
OtocozaszłowkarczmiewPlutyczachwlicu1759roku:
PrzytymmahonorraportowaćJWpanu,jakodniawczoraj-
szegodowiedziałemsięodpanakomisarzeiżPawełWasliew-
skiżołnierzodchorągwipanapułkownikaPużata,rodzony
wewsiPlutyczednia16zaurlopemposzedłdowspomnianej
wsi,gdziemiałswojegospodarstwo,itamzapiwszysięzabił
wkarczmie,wprzytomnośćiinnychchłopównakaźnika.Żoł-
nierzategozabójcęjużodlattrzechwregimenciesłużącego,
schwyconoiwdybyzabito,ażenamiejscusprawpowinnabyć
inamirowana(?),nieposyłampodeliquenta,aleczekamrozka-
zuJWpana,coznimuczynić39.Jednymzeznaczniejszych
obiektówwczasachBranickiegobyłakarczmawjezdna
wStarosielcach,zbrowaremisłodowniąnależącado
arendybiałostockiej.Opróczpańszczyznymieszkańcy
Starosielcobowiązanibyliuzbieraćrocznieidostarczyć
6kopgrzybów.ABiałostoczek18kopgrzybów.Nawet
biednaSłobodamiałaswojąkarczmęisłodownię.
NatomiastnarynkuwChoroszczyzaczasówBrani-
ckiegobyłyażtrzykarczmy;dwienarożnewjezdne,atrze-
ciazostałanadanaprzezBranickiegow2lipca1762roku.
WChoroszczynajliczniejreprezentowanebyłobro-
warnictwo.Na15browaróww13piwowarzyliŻydzi.
Wszystkie,opróczjednegobędącegowłasnościąpoń-
czosznikaŻyda,któryznajdowałsięprzyPiaskowej,
prosperowałyprzyZatylnej.Zewzględunabezpieczeń-
stwopożarowebrowarysytuowanopozamiastem,
alewszystkiemaiływłasnestudnie.Jedenzdwóch
browarówchrześcijańskichnależałdoMarcinaHołu-
bowskiegogarbarza,więcniebyłjegojedynymźród-
łemdochodu.Tylkopięciupracownikówpochodziło
zChoroszczypozostalidojeżdżali,nawetzGrodna.
OpłatyzawarzeniepiwapobieraliŻydzi.Odposia-
daniakotładoprodukcjiwódkipłacono36zł.
W1578czopowepłaconeprzezmiastoDrohiczyn
wynosiło453zł22gr,czyliczterokrotniewięcejniż
wMielniku,CiechanowcuczyWęgrowie.W1570roku
karczemmiodnychbyło12,piwnych63,gorzelnych
2.W1580kotłówgorzelniczychbyło9.Miastapod-
laskieprzezlatatoczyłyzmiejscowymiwojewodami
istarostamiwojnęowpływyzwyrobumiodu,piwa
igorzałki.W1588MichałKiszkawojewodapodlaski
istarostadrohiczyńskinakazał,abypodatek:(…)kap-
czynęzkarczmmiodnych,piwnychigorzałczanychwedług
dawnegozwyczajujemu,jakostarościeoddawali40.
Karczmaodkuchni
Wkarczmachdbającychoszlacheckąklientelęobok
zwykłegopiwaprzeznaczonegodlachłopówdostać
byłomożnarównieżipiwolepszychgatunków,na
przykładatzw.dubeltowe,produkowaneteżwdwor-
skimbrowarzelubniekiedysprowadzanenawetzdość
odległegomiasta,któresłynęłozpiwowarskiegokun-
sztu.Jużwtedydbanoteżoreputacjękarczm,oczym
świadczyrozporządzenieksiężnejJabłonowskiej:
Pokwarcie
15
