Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wbiałostockichkarczmach,zajazdachirestauracjach
(…)bokażdymieyscetechętnieynazabawęobierze,
gdzieiestpewny,żeżadneoszukaniegospotkaćniemoże41.
Niemniejgorącozalecapilnowaćpisarzowi,by:
(…)wkarczmachksiążęcychszynkarzebyligrzeczni
idbaliowygodęgości,celemzapobieżeniazdzierstwomwszę-
dziemająbyćprzybitenadrzwiachcenniki,abrakichwktó-
rejkolwiekkarczmiepociągałzasobąkaręnaszynkarza42.
Próczkarczembyływdobrachksiążęcychjeszcze
takzwanekaffenhauzy,czylinadzisiejszyjęzyktłuma-
cząc–handelkiipokojedośniadań,obliczonenaklientelęre-
krutującąsięzwyższychsfer,jaktowidaćzdoborutrunków,
napojóworazróżnychprzystawek43.
Kaffenhauzywdobrachksiążęcychpozostawały
podopiekąpisarzapropinacji,aprowadzonebyłyprzez
płatnychoddworuludzi,pobierającychtzw.laffę.WBia-
łymstokulepszekarczmylubjakwolałHetmanBrani-
ckiausterieznajdowałysięprzyRynkuoraznaNowym
Mieście,czyliobecnymprzedłużeniuWarszawskiejod
Pałacowej.Tamzabawialisięartyściiwysokowyspe-
cjalizowanirzemieślnicyobsługującydwórorazpałac.
TakabyłaofertakarczmyuksiężnejJabłonowskiej,za-
pewnewięciwBiałymstokuniebyłogorzej:
UstanowionaCenaTrunków
wKaffenhauzieyPropinacji44
Wina
Szampańskiegobutelka
9zł
Burguńskiegobutelka
6zł
Węgierskiegobutelka
3zł
Francuskiegogarniec
18zł
Piwa
Angielskiegogarniec
3zł
Dubeltowegogarniec
10gr
Ordynaryjnegogarniec
5gr
Dubeltowegobeczka
9zł
Ordynaryjnegobeczka
4zł50gr
Miodu
Dubeltowegogarniec
2zł12gr
Ordynaryjnegogarniec
1zł12gr
Wódki
gdańskiejkieliszek
13gr
cukrowejkieliszek
6gr
alembikowejkieliszek
3gr
ordynaryjnejkieliszek
1gr
karulkowejVIIInratafin--ordynaryjnejbutelka
24gr
butelkaztrunkiemwzięta
12gr
korekdoteyże
3gr
kawyzcukrem
6gr
herbatazcukrem
3gr
śledźsrot.sztuka
6gr
śledźszwedzki
4gr
marynatyzjesiotra1funt
2zł20gr
wyżynyIX
1zł10gr
VIII)Karolkowa-kminkówka
IX)Chodzioczywiścieowiazigę–jakpodajeHalbańskibyłatomasa
wyrabianazsurowychstrunjesiotrowatychiużywanawkuchni
zaprawazoctemioliwą--
minogówpara
15gr
zaśledzia
15gr
śmietanykwarta
8gr
mlekan
4gr
śmietankikwaterka
6gr
oliwyfunt
2zł15gr
octukwarta
1zł15gr
pieprzufunt
3zł
Nota:
Zokakawywychodzifliżanek90.Złotaherbatyfliżanek
80.Dotegołotówcukru39.ZkwartywódkiGdańskiejkie-
liszków12.Cenaszkławedługinnychkarczem.
Asortymentszczególniejeślichodzionapitkicał-
kiem,całkiem.Anaprzystawkę:jesiotrmarynowany,
śledźwkilkurodzajach,minogi.Sądzączobecności:
oliwy,śmietany,octuipieprzukarczmatabyłatakim
malutkimsklepemkolonialnym.Trudnocośpowie-
dziećodaniachciepłych.Pewnienaspecjalneżycze-
niezajeżdżającychgościniekiedypodawanodróblub
mięsozrożna.Zapewnejednakpreferowanozimne
zakąski:kiełbasę,słoninę,możejakąśpolewkępiwną,
noioczywiścieśledzia.Śledźnajczęściejbyłsolony,
prostozbeczki.Zapewnedlalepszychgościskrapiano
gooliwą,octemigęstoposypywanopieprzem.Śledź
byłwkarczmienietylkopożądanązakąską,aletakże
przedmiotemrywalizacji,zabawy,awręczhazardu.
WdawnymZbuczudoskonaleprosperowałydwiekar-
czmy,jednawcentrumwsi,adrugaprzytrakciezBiel-
skaPodlaskiego.Bywającytamchłopiwymyśliliciekawą
zabawę.Kładziononastoleśledzie,takpiętrowojeden
nadrugimiurządzanozawody,ktociosemkaratewięcej
ichprzepołowi.Przegranypłaciłzaśledzie,którezajadali
wszyscy.Ajakktośniechciałwywiązaćsięzzakładu?To
doakcjiwkraczałwynajętyprzezŻydamiejscowyosiłek
zwanywyszybajło.Iwszystkowracałodonormy.
Wkarczmachwniedzielnepopołudnieodbywały
siętańce.Czasamimuzykantówczęściowoopłacałkar-
czmarz,jednakprawieżeregułąbyłowypłacanietych
tantiemówwgorzałce,aopłatęwgotówceuiszczaligo-
ście,zrzucającsiędoczapki.
Czasamiteżtakjakwśrodępopielcową,kiedy
ikiełbasyniejedzono–bogrzechiserbyłnaindeksie,
wkarczmiebezmuzykipoprawianosię–wybijanoklina
pozapustach.
ByłopiskarczmyzPanaTadeusza,wypadawięc
sięgnąćdosienkiewiczowskiegoPotopu:Takrozmawia-
jąc,wyjechalizzaściankaiznówruszylirysią.Popółgodzi-
nydrogiprzybylidokarczmyzwanejDoły,którależałana
półdrogimiędzyWołmontowiczamiiMitrunami.Butrymi
iButrymównyzatrzymywalisięwniejzwykle,idąciwraca-
jączkościoła,abyodpocząćirozgrzaćsięwczasiemrozów.
rosyjskiejdoprzyrządzaniawykwintnychnadzieńdopierogów.
Wtymprzypadkubyłytojedyniesamestrunygrzbietowe.Byćmoże
byłatozakąskadowódkilubpiwa.Unaszychwschodnichsąsiadów
dodzisiajmodnajestsuszonarybkapodpiwko.
16
