Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dostaniasiędojednegoztychugrupowańzupełnieprzestaniebyć
kusząca.Otóż,taksamojaksamotność,jakchoroba,nawrócenie,tak
samodługistosunekzkobietązastępujedawneobrazynowymi.Kiedy
SwannzaślubiłOdetę,niebyłotozjegostronywyrzeczeniemsię
światowychambicji,booddawnaOdeta—wduchowymznaczeniu
słowa—oderwałagoodtychambicji.Zresztągdybynawettaksięnie
stało,Swannmiałbytylkowiększązasługę.Takiehańbiące
małżeństwa,dlategowłaśnie,żedlasłodyczyczystopoufnychkażą
namrezygnowaćzmniejlubwięcejpochlebnejsytuacjiżyciowej,
sąnajgodniejszeszacunku.(Niemożnazamałżeństwohańbiące
uważaćmałżeństwadlapieniędzy,boniebyłoprzykładuzwiązku,
wktórymżonaalbomążsięsprzedali,abywkońcuświatniezaczął
przyjmowaćich,choćbyztradycjiinawiarętyluprzykładówiabynie
miećdwóchwagidwóchmiar.)
Możeskądinąd,przezzmysłartysty,jeżelinieprzezrozpustę
duchową,Swannbyłbywkażdymwypadkuznajdowałpewnąrozkosz
wtym,abysięsparzyć—wjednymzkrzyżowańuprawianychprzez
„mendelistów"lubznanychzmitologii—zistotąodmiennejrasy,
arcyksiężniczkąlubkokotą;wejśćwparantelekrólewskielubpopełnić
mezalians.Byławświeciejednajedynaosoba,októrejmyślał
zakażdymrazem,gdyrozważałmożliwośćzwiązkuzOdetą;była
to—inieprzezsnobizm—księżnaOrianadeGuermantes.
Przeciwnie,Odetadbałaoksiężnębardzomało,myślącjedynie
oludziachpołożonychbezpośredniowyżej,niezaśżyjącychwtak
mglistymempireum.AlekiedySwannwgodzinachdumańwidział
Odetęjakoswojążonę,nieodmienniewyobrażałsobiechwilę,gdy
jązaprowadzi—ją,azwłaszczaswojącórkę—doksiężnejdes
Laumes,któraniebawem,wskutekśmierciteścia,stałasiędiuszessą
deGuermantes.Niepragnąłichwprowadzićgdzieindziej,ale
rozczulałsię,kiedysobieroił(dobierającnawetsłowa)wszystko,
coksiężnapowieonimOdecie,aOdetapanideGuermantes;czułość,
jakąksiężnaokażeGilbercie,rozpieszczającją,czyniącgodumnym
zeswojejcórki.Odgrywałsamprzedsobąscenęprezentacjiztąsamą
ścisłościąurojonychszczegółów,jakąmająludzierozważający,jakby
wraziewygranejzużylisumę,którejwysokośćoznaczajądowoli.
Wtejmierze,wjakiejobraztowarzyszącynaszemupostanowieniu
motywujeje,możnapowiedzieć,żejeżeliSwannożeniłsięzOdetą,
todlatego,abyjąiGilbertęprzedstawićksiężnejdeGuermantes
—choćbyprzytymnikogomiałoniebyć,choćbynawetniktnigdynie
