Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WStęp
Książkatajestrezultatemmoichzainteresowańlosamirodzinnychgospodarstwrolnych
wPolsce,kontynuowanychodponaddwudziestulat Specyfikatejformyorganizacji
aktywnościekonomicznejorazzmieniającysięradykalniewciągudrugiejpołowy
XXwiekuwnaszymkrajujejspołeczny,ekonomicznyorazpolitycznykontekstspra-
wiają,żehistoriatychgospodarstwstanowićmożeniezwyklewdzięcznepoleanalizdla
socjologa Losygospodarstwrodzinnychstanowiąbowiem,wewskazanymwyżejokresie
wnaszymkraju,niesłychanieinteresującyobiektobserwacjizkilku–jaksięwydaje
–różnorodnychpowodów
Przedewszystkimnależypamiętać,żewspółczesnegospodarstwarodzinnesąwjakimś
sensiekontynuacjąbogatejiważnejwhistoriinaszegospołeczeństwa,bardzoczęsto
niezwykledramatycznej,tradycjichłopskiej Skupieniesięnatejtradycjistawianam
przedoczaminietylkoodległejużczasysystemupańszczyźnianego,istotnegoprzecież
czynnikaosłabiającegowydolnośćzarównospołeczeństwa,jakipaństwapolskiego;
czynnikaodpowiedzialnegomiędzyinnymizautratęsuwerennościtegożpaństwaijego
upadekwkońcuXVIIIwieku,uproguniezwykleważnegodlahistoriispołeczeństwa
okresumodernizacji Pojawieniesiępańszczyzny,anastępniejejrozkwitwskazywały
nawieleróżnorodnychuwarunkowańikonsekwencji,zktórychtylkodwiewartotutaj
przywołać
Popierwsze,zespółczynników,któryspowodowałpojawieniesiętakiegowłaśniesys-
temuorganizacjiprodukcjiwPolsce,zostałspowodowanyprzezszersze,międzynarodowe
uwarunkowania Wartomiećtegoświadomośćwdobiewspółczesnych,gwałtownych
kontrowersjidotyczącychzarównoprzyczyn,jakiprzejawóworaz,przedewszystkim,
konsekwencjiprocesuczyraczejzespołuprocesów,określanychmianemglobalizacji
Jedenznajbardziejistotnychgłosówwtejdyskusji(por Wallerstein,1974)wskazuje
właśnienamiędzynarodowykontekstgospodarczy,odpowiedzialnyzaukształtowanie
sięsystemupańszczyźnianegowPolscewwiekuXVI Najistotniejszymelementemowego
kontekstu–Wallersteinnawiązujetudoopracowańhistoryków,wtymtakżepolskich–
byłgwałtownierosnącypopytnazbożewEuropieZachodniej,coskłaniałoproducentów
wEuropieWschodniejdozwiększaniaprodukcji Systempańszczyźniany–jegoistotą
stałosięprzekształceniechłopówwpółniewolnicząsiłęroboczą,wykorzystywanąwmająt-
kachziemskich,którychwłaścicielamiwPolscebyliprzedewszystkimprzedstawiciele
szlachtyirodówmagnackich–stanowiłswoistąodpowiedźzorientowanąnawzrost
podażyzboża JakpodkreślawswoichrozważaniachWallerstein,jesttoprzypadek,kiedy
rynekmiędzynarodowyijegofunkcjonowanieprowadzidouzależnieniajednychgospo-
darekodinnych,tworzącjednocześniewyraźnąasymetrięwichwzajemnychrelacjach
