Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kantowskiprojektfilozofii
23
wątpieniatąwłaściwą,którejmożnaużywaćpewnieizdobrym
efektem”22.
Piszącohistoryczno-filozoficznymkontekścieKantowskie-
goprojektureformymetafizyki,niemożnapominąćkonkursów
KrólewskiejAkademiiBerlińskiej.Dyskusjedotycząceproble-
mówmetafizykinagruncieAkademiiBerlińskiejzainicjował
jużw1745rokuPierreLouisMoreauMauperius,„zwolennik
NewtonaiprzeciwnikWolffa”23.OdtegomomentuKrólewska
AkademiaBerlińskaregularnierozpisywałakonkursydotyczące
problemunaukmetafizycznych.SamKantdwarazyprzystąpiłdo
konkursu(w1763orazw1791roku).Pytaniekonkursowe,które
postawiłaprzeduczestnikamikonkursuAkademiaw1761roku24,
brzmiało:„Czyprawdymetafizycznewogólności,aszczególnie
pierwszezasadyteologiinaturalnejimoralności,sązdolnedota-
kiejsamejoczywistościcoprawdymatematyczne,ajeżeliniesą
dotegozdolne,tonaczympoleganaturaichpewności,jakisto-
pieńoczywistościmogąosiągnąćiczywystarczaondo[zyskania]
przekonania”25.NatakzadanepytanieodpowiadaKantpracąza-
tytułowanąRozprawaowyraźnościzasadnaczelnychteologii
naturalnejifilozofiimoralnej26,którawpisujesięwprowadzone
przezniegoodwielulatbadanianadugruntowaniemmetafizyki.
Pytanieooczywistośćzasadnaczelnychteologiinaturalnejoraz
filozofiimoralnej–awięcdwóchspośródtrzechtradycyjniewy-
różnianychdyscyplinwchodzącychwskładmetafizykiszczegóło-
wej–zostajetutajprzezKantaprzedstawionewodniesieniudo
22„DieMethode,dieSie,MeinHerr,inihremSchreibenanzeigenist
ohnealleWiederrededieeinige,diemansicherundmitgutemFortgan-
gegebrauchenkann”.VonJohannHeinrichLambert3.Februar1766,
w:AA.BandX,s.63.
23R.Kuliniak:Spór...,s.20.
24Konkursrozpisanow1761roku,jakoterminjegorozstrzygnięcia
ustalającrok1763.Rozstrzygnięcienastąpiło26marca1763roku.Zob.
tamże,s.23–25.
25Zob.tamże,s.24.
26I.Kant:Rozprawaowyraźnościzasadnaczelnychteologiina-
turalnejifilozofiimoralnej.Tłum.K.Rak,w:I.Kant:Pismaprzedkry-
tyczne.Red.J.Rolewski,M.Żelazny,Toruń1999.
