Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Kantowskiprojektfilozofii
Wolffiańskiegoprojektumatematyzacjimetafizyki27.Kantwyraź-
niesprzeciwiasięprzenoszeniumetodwłaściwychdlapoznania
matematycznegonagruntmetafizyki.Wskazujeonnaspecyfikę
poznaniametafizycznego,któremuprzypisujezadanieanalizy,
anie(jakwmatematyce)konstrukcjipojęć.„Zadaniemfilozofii
jestrozbiór,precyzowanie,iokreślaniepojęć,któresądanejako
niejasne.Zadaniemmatematykinatomiastjestłączenieiporów-
nywaniepojęćdotyczącychwielkości,któresąjasneipewne,aby
zobaczyć,coztegomożebyćwywnioskowane”28.Badaniefilozo-
ficzneokazujesięwięcbadaniembardziejfundamentalnymod
badaniamatematycznego.To,cojestustaloneijasnedlamate-
matyki–costanowijejzasadęwyjściową,znajdujesięwpolu
badawczymmetafizyki,będącdlaniejtym,coproblematyczne.
„Wiążesiętozprzyznaniempierwszeństwaustaleniommetafi-
zycznymnadmatematycznymi”29.Metafizykabowiem„niejest
niczyminnym,niżfilozofiądotyczącąpierwszychpodstawnasze-
gopoznania”30,idlategojestona„najtrudniejszązewszystkich
dziedzinwiedzyludzkiej”31.Oilewięcwmatematycechodzioto,
byprzedstawićnajpierwjasnedefinicjepodstawowychpojęćina
ichpodstawierozwijaćnaszepoznaniezapomocąsyntezy,otyle
wfilozofiinienależyzaczynaćoddefinicji,gdyżceltejnaukijest
inny.Metafizykamusiwięcposiadaćodrębnąodmatematycz-
nejmetodę.Właśniewypracowaniemetodywłaściwejmetafizy-
cestanowicelwysiłkówKanta.WrozprawiekonkursowejKant
przedstawiajedynieparęreguł,któryminależysię,jegozdaniem,
kierowaćwfilozofii.ZnowuodwołujesiędoNewtona,pisząc,
że„prawdziwametodametafizykijestzasadniczotożsamaztą
metodą,którąNewtonwprowadziłdoprzyrodoznawstwa[...]”32.
Odnosisiętakżedostalestawianegoówcześniepytaniaozakres
stosowalnościwmetafizycemetodanalizyisyntezy,stwierdzając:
„Jeszczewieleczasuupłynie,zanimwfilozofiibędziesiępostępo-
27Por.R.Kuliniak:Spór...,s.103–104.
28I.Kant:Rozprawaowyraźności...,s.58.
29R.Kuliniak:Spór...,s.106–107.
30I.Kant:Rozprawaowyraźności...,s.63.
31Tamże.
32Tamże,s.66.
