Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturoweżyciekompozytora
znajdujesiękompozytorwrazzjegobiografią–lubteżkwestiiarcydzielności
kompozycji,płynącegozniejprzekazu,któregouniwersalnawartośćczęsto
przekraczabarieręwyznaczonąprzezodmienne(muzyczne),anierazicał-
kiempozbawioneelementuwerbalnegotworzywo(kompozycjeinstrumen-
talne,muzykaabsolutna).
Ustawiajączaproponowanytematbadaniarecepcjikulturowejkompozyto-
rówiichtwórczościwtakiejperspektywie,uzyskaćmożemybardzociekawe
rezultaty,któredotykająproblemutworzeniasiębiograficznychlegendimitów.
Nietrudnowszakzauważyć,żemożliwedozestawieniaserieutworówzogni-
skowanychwokółkonkretnegokompozytorautrwalająpewnewzględniestałe
sposobycharakteryzowaniaartystyijegotwórczości.Trzebaprzytymzastrzec,
żeproponowanytuprofilbadańzastosowaćmożnawpraktycedobardzoogra-
niczonejgrupykompozytorów,którychkulturowarecepcjapozwalanawyod-
rębnienieodpowiedniospójnejgrupytekstów.Będzietogarstkatwórcówbaro-
kowych,tytanieryklasycznejisporarzeszaprzedstawicieliszerokorozumianego
romantyzmu,azatemmuzykidziewiętnastegostulecia.Jużtaogólnakonsta-
tacjapozwalanaudowadnianieważnychtez,takichnaprzykładjakta,żepod
względemupodobańestetycznychkulturabazujenadobrzezakorzenionym
idośćpłytkimkanonie,wktórymodlatniewielesięzmienia(pewnymwyjąt-
kiemmożebyćnaprzykładwspomnianyrozkwitpopularnościkompozyto-
rówbarokowych).Obcujączmuzykąwtenwtórny–zapośredniczonyprzez
dziełainnychsztuk–sposób,odbiorcautwierdzasięzatemwprzekonaniu,że
właściwymjęzykiemmuzyki„poważnej”jestjęzykklasyczno-romantyczny.
Myślącozaproponowanymobszarzebadańwkategoriachtematycznych
serii,możnabyłobywyróżnićdziełatraktująceotychsamychtwórcachjak
wpodanychwyżejpróbkach,aletakżegrupytekstówkulturyogniskującesię
wokółpewnegomotywu.Takimjestnaprzykładzderzeniepostacidwóch
twórcówwybranychnazasadziekontrastu(mistrz–uczeń,geniusz–rze-
mieślnik,wirtuoztechniki–artystanatchniony,ekstrawertyk–introwertyk),
copozwalanalepszeujęcienaturyuprawianejprzeznichsztukiiprowokuje
wykreowanychbohaterówdodyskusji
33
.Takdziejesięchociażbywewspo-
mnianejKolacjinaczteryręcePaulaBarzaukazującejfikcyjnespotkanieBacha
33
Skądinąd,rzeczjasna,jesttomotywwzględniestaływprzypadkujakiejkolwiekwypowiedzi
oartystach,ajegopopularnośćwynikazcharakterystycznejdlaludzkiegosposobumyślenia
tendencjidodefiniowaniaróżnychzjawiskprzypomocyantynomicznychzestawień.Itak
naprzykładgeniuszMickiewiczałatwiejjestopisaćzestawiającgozeSłowackim,asztuka
MichałaAniołazyskujewyrazistąopozycjędopełniającąwpostacidziełLeonardadaVinci.
~25~
