Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niekomunistycznyminależaładotaktyki,jakąStalinzalecałpodczaswojnypartiom
komunistycznym.TymczasemTitonietylkoniesłuchałStalina,alewysłałmuwczasie
wojnydepeszęnastępującejtreści:„Jeśliniemożecienampomóc,toprzynajmniejnie
wtrącajciesięzbezużytecznąradą”[33].Tonapewnonieprzysporzyłomusympatii
Stalina.
ZSRRuznałjednakipoparłnowyrządJugosławiiutworzony7marca1945r.,
złożonywwiększościzkomunistów.WwyborachdoZgromadzeniaKonstytucyjnego,
któreodbyłysię11listopada1945r.,aktórepartieopozycyjnezbojkotowały,
zdominowanyprzezkomunistówFrontNarodowyuzyskał90,48%głosówdoIzby
Federalneji80,68%doIzbyLudowej.PierwsządecyzjąnowejSkupsztyny,podjętą
29listopada1945r.,byłalikwidacjamonarchiiiproklamowanieFederacyjnejRepubliki
Ludowej.Nowakonstytucja,opartanawzorachkonstytucjistalinowskiej,weszła
wżycie31stycznia1946r.[34].JugosławiazmierzaładoumocnieniawięzówzZSRR,
gdyżjakopaństworządzoneprzezpartiękomunistycznątylkoztejstronymogła
oczekiwaćzewnętrznegowsparcia[35].
Wpierwszejpołowie1948r.wystąpiłkryzyswstosunkachJugosławiizZSRR,
aściślewstosunkachmiędzyStalinemiTitą[36].Przyczynykryzysubyłyliczne.
PrezydentJugosławii–świadomyswegowywalczonegowlatachwojnyautorytetu
–przywiązywałszczególnąwagędoaktywnościmiędzynarodowej.Byłonjedynym
przywódcąkrajudemokracjiludowej,któryuprawiałdyplomacjęnanajwyższym
szczebluiodbywałwizytypaństwowewinnychkrajach.Odzakończeniawojny
dokońca1947r.odwiedziłZSRR,Polskę,Czechosłowację,Bułgarię,Węgry
iRumunię.Wszędziebyłserdecznieprzyjmowany.AktywnośćmiędzynarodowaTity
wiązałasięwdużymstopniuzpozyskiwaniempoparciadlastanowiskaJugosławii
wrokowaniach,jakietoczyłysięwsprawietraktatupokojowegozWłochami,gdzie
wystąpiłozagrożeniedlaterytorialnychinteresówJugosławii.
Upodłożakryzysuradziecko-jugosłowiańskiegoleżałyponadtoróżnicestanowisk
wsprawiepoparciadlakomunistycznegopowstaniawGrecjiorazwkwestiiutworzenia
federacjibałkańskiej[37].PoogłoszeniuprzezTrumana12marca1947r.doktryny
wsprawiepomocykrajomzagrożonymprzezsystemtotalitarnyStalinprzestałpopierać
komunistycznąpartyzantkęwGrecji,cobyłosprzecznezestanowiskiem
KomunistycznejPartiiJugosławii.Należydodać,żew1949r.Jugosławia,potępiona
przezZSRRijegosatelitów,szukającapoparcianaZachodzie,samawstrzymałapomoc
dlagreckiejpartyzantkikomunistycznej,przyspieszająctymjejklęskę.Federację
bałkańską,którejStalinbyłgeneralnieprzeciwnybądźgotówbyłzaakceptowaćtylko
jakozwiązekBułgariiiJugosławii,TitowidziałjakopołączenieBułgarii,Grecji
iJugosławii.TemuprzeciwnibyliAnglosasi,azwłaszczaBrytyjczycy,zobawy
oprzyszłośćGrecji,cowykorzystałStalin,niechętnywszelkimzwiązkompaństw
mogącymzagrozićhegemoniiZSRR.
WażnąprzyczynąkryzysubyłrównieżbrakzgodyTitynanarzuconeprzezRosjan
formywspółpracygospodarczej,któreuważałzajednostronniekorzystnedlaZSRR.
Jugosłowianieniechętnieprzyjmowaliusiebiedoradcówradzieckich,pragnących
narzucaćimswojerozwiązania.Byłowięcdostateczniedużopowodów,abyStalin,
