Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
któregocelembyłopostawienienaczelepartiikomunistycznychwkrajachsatelickich
przywódcówwszystkozawdzięczającychjemu,chciałpozbyćsięzbytniezależnego
Tity.
Dlategoteżnawetporozumienieowzajemnychkonsultacjachzawartemiędzyobu
państwami12lutego1948r.niezmieniłosytuacjiwpogarszającychsięstosunkach
radziecko-jugosłowiańskich.Doszłodotego,żewdrugiejpołowiemarca1948
r.RosjaniewycofalizJugosławiiswoichinstruktorówwojskowychicywilnych.ZSRR
27marca1948r.przekazałstroniejugosłowiańskiejswojezarzutynapiśmie,awśród
nichoskarżeniaKPJozbytszybkąkolektywizację,brakklasowegopodejściadowielu
spraw,naruszaniedemokracjiwewnątrzpartyjnejoraznacjonalizm[38].Listzawierał
stwierdzenie:„rozumiesię,żeniemożemyuważaćtakiejorganizacjizapartię
marksistowsko-leninowską,bolszewicką”[39].StanowiskoWKP(b)ZSRRpoparłypartie
komunistyczneirobotniczeBułgarii,Czechosłowacji,RumuniiiWęgier.Jedynie
WładysławGomułkapróbował,zresztąbezpowodzenia,mediacjimiędzyMoskwą
iBelgradem.
SpórmiędzyStalinemiprezydentemTitoprzeniesionyzostałnaforumBiura
Informacyjnego,którenaposiedzeniuwBukareszcie28czerwca1948r.,bezudziału
Jugosławii,wuchwaleOsytuacjiwKPJpotępiłoideologicznąorientacjępartii
jugosłowiańskiej,zarzucającjejodejścieodmarksizmu,nacjonalizm,antyradzieckość
izaniechaniewalkiklas[40].TitonieugiąłsięjednakprzedpolitycznąklątwąStalinaani
przedblokadąekonomicznązestronyblokuwschodniego–gdyżpozaZSRRrównież
tzw.krajedemokracjiludowejzerwałystosunkisojuszniczezJugosławią.Polska
uczyniłatodopiero30września1949r.ObrotyhandloweJugosławiizkrajamibloku
wschodniego,którejeszczew1947r.stanowiły53%całościobrotówtegokraju,
w1949spadłydo14%[41].
PotępienieTityprzezKominformiwezwanieKPJdoobaleniajegorządównie
przyniosłyoczekiwanychprzezStalinarezultatów.Komuniścijugosłowiańscywswej
większościpoparliTitę.Niemniejjednakwlatach1948–1953wJugosławiiprowadzona
byłaostrawalkazezwolennikamiKominformu.ZeZwiązkuKomunistówJugosławii
wykluczono52tys.członków,czyli10%.WobozienawyspieGoliOtok
przetrzymywano33tys.więźniów,wtymwieletysięcyprzeciwnikówTity.Doszło
doucieczeklicznychwysokichfunkcjonariuszypartyjnychipaństwowychoraz
dyplomatówjugosłowiańskichdoZSRRikrajówsatelickich.Grupyemigrantów
organizowałysięnaterenieZSRRikrajówsatelickich.Jednocześniepojawiłysię
wJugosławiinoweopracowanianatematyideologiiiteoriimarksistowskiej,wktórych
poddanokrytycewkładStalinadomarksizmu.WtychopracowaniachZwiązek
KomunistówJugosławiijawiłsięjakoostojaprawdziwegomarksizmu.Wtym
kontekścieznamiennebyłoprzemówienieMilovanaDżilasa,bliskiegowspółpracownika
Tity,późniejszegodysydenta,który7listopada1952r.,wrocznicęrewolucji
październikowej,miałpowiedzieć,że„sztandarPaździernika,rzuconyprzezStalina
wbłoto,przejęłarewolucjajugosłowiańska”.
StalinwykorzystałkonfliktzTitądorozprawieniasięz„odchyleniem
nacjonalistycznym”wewszystkichpartiachkomunistycznychwkrajacheuropejskich.
