Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Wielokulturowość,separatyzmibudowapaństwanarodowegowTajlandii
państwachAzjiiAfrykibyłkreowanywedle[...]wzorcówzaczerpniętychzXIX-wiecznejEu-
ropy[...],nieuwzględniłemnatomiastistotnychwyobrażeńsamegoskolonizowanegopaństwa.
Napierwszyrzutokamogłobysięwydawać,żekonkluzjatajestzadziwiająca-wszakpaństwa
teostrowystępowałyprzeciwkokolonializmowi.Leczgdyspojrzysięnatogłębiej,pozapost-
kolonialnąideologięiretorykę,możnadojśćdozupełnieinnychwniosków72.
Andersonzwracadalejuwagęnafakt,iżobowiązkiembadaczajestdociekanie,skąd
zostałynzapożyczonelubskradzione”poszczególneelementykonstrukcyjnesłużące
dobudowynaroduiwjakisposóbzostałyonenastępnieadoptowanezapośredni-
ctwemnreżimówautentyzacji”iprzedstawionejakonodwieczny”fundamentnaro-
dowejkultury73.
KennethMinoguezwracauwagęnapodobnyaspektwpływukolonializmuna
budowęstrukturnarodowych.Opresjazestronymocarstwkolonialnychjest,jejzda-
niem,tylkoczęściąhistorii.nObcy”lubci,nktórychpostrzeganojakoobcych”,nie
mielijedyniennegatywnego”oddziaływanianakształtowaniesięperyferyjnychna-
rodówwsensiebyciaźródłemwspólnieprzeżywanychupokorzeńiresentymentów.
Większośćimperiówstarałasię,abyichperyferiestanowiływmniejszymlubwięk-
szymzakresieprojekcjęmetropolii.PrzybylizEuropyadministratorzyprzyczyniali
siędorozwojusiecikomunikacyjnejimediów,któreintegrowałyprzestrzeńkolo-
nialnegopaństwa.Metropoliekolonialnedostarczałyteżspołeczno-gospodarczego
kontekstudokształtowaniasięruchównacjonalistycznych.Zaichpośrednictwem
Azjaintegrowałasięzeświatowągospodarką,atransformacjaekonomicznaprowa-
dziładozupełnejzmianyjejcharakteruspołecznego.Nierzadkonadawałyonelokal-
nymnacjonalizmomkompleksowykształtideologiczny,oferującwzorceostatecz-
negocelurewolucyjnejwalkiistrukturnowoczesnegopaństwakolonialnegojako
fundamentubudowyprzyszłegopaństwanarodowego.PanowaniekolonialnewAzji
Południowo-Wschodniejpodwielomawzględamiopierałosięzresztąnawcześniej-
szychdoświadczeniacheuropejskichprzeciwstawionychlokalnejrzeczywistości,
wynikającychzprzekonania,żewyłącznieamalgamatetnicznegoipaństwowego
nacjonalizmustanowinjedynąpewnąisprawdzonąformułęosiągnięciaizachowa-
niawładzy”74.Metropolieeksportowałydokoloniistrukturynowoczesnegosystemu
edukacji-potężnegonarzędziaideologicznego,którezresztądośćszybkowymykało
sięspodkolonialnejkontroli.Przedstawicielewładzkolonialnychoferowaliteżsa-
mychsiebiejakosymbolicznegowroga,zktórymwkonfrontacjimiejscoweruchy
nacjonalistycznemogłysięzmierzyć,zjednoczyćipociągnąćzasobąmasy75.
Wistociekolonizatorzypozakontroląprzestrzenigospodarczejipolitycznej
rzadkoingerowalinazbytgłębokowsferękulturypodbitychpaństw.Jedynywyją-
tekstanowiłapolitykaHiszpaniiwobecmieszkańcówFilipin,prowadzonawlatach
1571-1898.NaogółjednakEuropejczycyizolowaliswojennowoczesne”struktury
72BenedictAnderson,ImaginedCommunities...,s.163.
73PrasenjitDuara,RescuingHistory…
74WilliamH.McNeill,Poly-ethnicityandNationalUnityinWorldHistory:TheDonaldG.Creig-
htonLectures,UniversityofTorontoPress,Toronto1985,s.56
75KennethR.Minogue,Nationalism,Batsford,London1967,ss.20-25.
