Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Natychmiastrodzisięteżpytanie,jaktozrobić,jakosiągnąćcel.Zachodziwięc
koniecznośćwskazaniasposobówdziałania,optymalizowaniawyboru.Wkońcuwypada
ustalićśrodki,zasoby,zapomocąktórychcelezostanązrealizowane.
Testemprecyzjisformułowaniaproblemumożebyćponiższatabela2.
Wymiarskładowejdecyzyjnej
Optymalizować
Postulować
Realizować
zapomocączego?
Sformułowanie
problemu
jak?
co?
obserwować
fakty
Wymiarskładowejpoznawczej
narzędzia,techniki
analizować
elementy
metody
wyjaśniać
związki
Najczęściejpowodzeniewrozwiązaniuproblemuzależyoddecyzjiotym,jakifrag-
mentrzeczywistościchcemyobserwować,analizowaćiwyjaśniać.Łatwiejobserwować
gwiazdęniżkosmos,drutniżelektrownię,neuronniżpamięć,punktniżfigurę,badać
słowoniżjęzyk,rozumiećobywatelaniżspołeczeństwo,naródczypaństwo.
Wybrany,postulowanydopoznawaniafragmentrzeczywistościniemożeprze-
kraczaćpewnegoproguzłożoności.Wrazzliczbąelementówrośniebowiemszybko
liczbazwiązkówirównocześniemalejeichsiła,awięcpotencjałwyjaśniania.Jeżeli
przedmiotpoznaniamacharakterostensywny,awięctaki,żemożnaniejakopalcem,
zmysłamiwskazać,ojakifragmentrzeczywiściechodzi,towówczasmamydoczy-
nieniazproblememmaterialnym,rzeczywistym.Jeżeliprzedmiotpoznaniamożebyć
wyartykułowanyjedyniesłownie,wpostacitakiejczyinnejnazwybadanegobytu,to
wówczasdokonujemytego,conazywasięsemantyzacjąproblemu.Przedmiotemba-
daniaczynimynazwęzamiastrzeczywistości.Gdybynazwanieistniała,niebyłoby
czegobadać.
Zasóbsłownictwajestwkażdejpopulacjiwielościązmienną.Sąjednostki,które
znająwieleliteraturwieluprzedmiotów.Oneteżzdradzająnieodpartąpredylekcjędo
imponowaniaswymsłownictwem.Najczęściejdalekieodwszelkiejmaterialnejrze-
czywistości,biorąnabadawczywarsztatprzedmiotyogigantycznejwprostzłożoności.
Napytanie,cobadać,odpowiadają:piękno,sprawiedliwość,dobro,rozkosz,szczęście.
Każdezdanieopięknie,sprawiedliwości,dobru,rozkoszy,szczęściujestprzecieżzda-
niemobrzydocie,bezprawiu,złu,cierpieniu,krzywdzieitd.Takokreślonyprzedmiot
badańswązłożonościągenerujeniekończącesięsporyróżnychszkółikierunków.
Wobecniemożności-zewzględunazłożonośćprzedmiotubadańijegoprawie
doskonałą,niemalzupełnąstochastyczność-wszelkichzasadnychuogólnieńniktroz-
sądnynieupierasię,żetegotypurefleksjamożebyćnauką.Każdyteżjestprzekona-
ny,żenaukatakanienarodzisięzchwiląustanowieniaczasopism,zorganizowania
2
R.Grupiński,Ideologiaproblemunaukowego[pracaniepublikowana].
1.Pojęcieirodzajewiktymologii
47
