Wirusologia

Anna Goździcka-Józefiak

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-22272-7

DOI:

https://doi.org/10.53271/2022.055

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2022

Liczba stron:

408

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Wirusologia. Red. Goździcka-Józefiak, Anna . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2022, 408 s. ISBN 978-83-01-22272-7, doi: https://doi.org/10.53271/2022.055

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Goździcka-Józefiak, A.

T1 Wirusologia

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2022

SN 978-83-01-22272-7

DOI https://doi.org/10.53271/2022.055

Bibliografia BibTex:

@Book{ 272425, author = "", editor = "Goździcka-Józefiak, Anna", title = "Wirusologia", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2022", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-22272-7", doi = "https://doi.org/10.53271/2022.055" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Goździcka-Józefiak, Anna

TI - Wirusologia

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2022

SN - 978-83-01-22272-7

ER -

DOI - https://doi.org/10.53271/2022.055

Netografia (standard APA):

. Red. Goździcka-Józefiak, Anna. Wirusologia [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2022 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/wirusologia-anna-gozdzicka-jozefiak-272425. doi: https://doi.org/10.53271/2022.055

priony, wirus, szczepionki, natura wirusów, replikacja wirusów, namnażanie wirusów, rozprzestrzenianie wirusów, leki przeciwwirusowe, wirusoterapia

Wirusologia jest jedną z dziedzin biologii, bardzo intensywnie rozwijającą się w ostatnich dziesięcioleciach. Szczególny postęp w tej dziedzinie stał się możliwy w związku z rozwojem technik biologii molekularnej, pozwalających na szybką detekcję ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-22272-7

DOI:

https://doi.org/10.53271/2022.055

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2022

Liczba stron:

408

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

PRZEDMOWA DO WYDANIA DRUGIEGO10
PRZEDMOWA11
WYKAZ SKRÓTÓW STOSOWANYCH W TEKŚCIE12
1. NATURA WIRUSÓW 16
1.1. Budowa cząstki wirusowej Anna Goździcka-Józefiak16
1.1.1. Kapsyd16
1.1.2. Symetria wirionów18
1.1.3. Wiriony osłonięte19
1.2. Genomy wirusów21
1.3. Wirusy atakujące komórki eukariotyczne22
1.3.1. Genomy wirusów typu DNA22
1.3.2. Genomy wirusów typu ssRNA26
1.4. Strategie kodowania i ekspresji wirusowych genów28
1.4.1. (+)ssRNA28
1.4.2. (–)ssRNA29
1.4.3. Genomy ambisensowne30
1.4.4. dsRNA30
1.5. Klasyfikacja wirusów według Davida Baltimore’a31
1.4.5. (+)ssRNA replikowane z udziałem odwrotnej transkryptazy31
1.4.6. Białka wirusów atakujących komórki eukariotyczne31
1.4.7. Transkrypcja i translacja u wirusów bakteryjnych (bakteriofagów)31
1.6. Etapy replikacji wirusowej cząstki33
1.7. Wnikanie wirusów do komórki Justyna Broniarczyk33
1.7.1. Adsorpcja wirusów do komórki34
1.7.2. Penetracja – wnikanie wirusów do komórki36
1.8. Wewnątrzkomórkowy transport wirusów39
1.9. Składanie i uwalnianie wirionów potomnych z komórki39
1.10. Przebieg cykli replikacyjnych wirusów Anna Goździcka-Józefiak, Jakub Barylski40
1.11. Przebieg zakażeń wirusowych u organizmów wielokomórkowych Anna Goździcka-Józefiak42
1.12. Sposoby przenoszenia wirusów42
2. KLASYFIKACJA WIRUSÓW Jakub Barylski44
3. CHARAKTERYSTYKA NAJWAŻNIEJSZYCH RODZIN WIRUSÓW ZWIERZĘCYCH 46
3.1. Herpeswirusy Alicja Warowicka46
3.2. Adenowirusy Martyna Węglewska56
3.3. Parwowirusy64
3.4. Poliomawirusy Alicja Warowicka70
3.5. Papillomawirusy74
3.6. Pikornawirusy Robert Nawrot82
3.7. Rabdowirusy88
3.8. Paramyksowirusy Julia Durzyńska94
3.8.1. Wirus Nipah Anna Goździcka-Józefiak98
3.9. Ortomyksowirusy Justyna Broniarczyk99
3.10. Koronawirusy Martyna Węglewska106
3.11. Reowirusy Robert Nawrot113
3.12. Retrowirusy Elżbieta Poręba119
3.13. Poxwirusy Julia Durzyńska131
3.14. Wirusy owadzie Anna Goździcka-Józefiak135
3.14.1. Bakulowirusy (Baculoviridae)137
4. CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH GRUP WIRUSÓW ZGODNIE Z PODZIAŁEM KLINICZNYM 144
4.1. Wirusy hepatotropowe Justyna Broniarczyk144
4.2. Wirusy krwotoczne Alicja Warowicka156
4.3. Wirusy neurotropowe Anna Goździcka-Józefiak168
4.4. Teratogenne wirusy zwierzęce171
4.5. Wirusy onkogenne Julia Durzyńska174
4.5.1. Retrowirusy onkogenne175
4.5.2. Wirusy DNA178
4.5.3. Onkogenne wirusy zapalenia wątroby186
5. WIRUSY ROŚLINNE Oskar Musidlak, Robert Nawrot 190
5.1. Wprowadzenie190
5.2. Sposoby rozprzestrzeniania się wirusów pomiędzy roślinami190
5.3. Przemieszczanie się wirusów w roślinie191
5.3.1. Przemieszczanie z wykorzystaniem plazmodesm – transport krótkodystansowy191
5.3.2. Przemieszczanie z wykorzystaniem wiązek przewodzących – transport długodystansowy191
5.4. Charakterystyka wybranych grup wirusów roślinnych192
5.4.1. Genomy w formie (+)ssRNA192
5.4.1.1. Strategia syntezy subgenomowego RNA i read-through193
5.4.1.2. Strategia produkcji poliproteiny195
5.4.1.3. Strategia genomu podzielonego196
5.4.2. Genomy w formie (–)ssRNA197
5.4.3. Genomy w formie dsRNA197
5.4.4. Genomy w formie DNA197
5.4.1.4. Strategia ambisensu197
5.5. Objawy zakażeń wirusowych roślin199
5.5.1. Objawy makroskopowe199
5.5.2. Objawy mikroskopowe200
5.6. Subwirusowe czynniki infekcyjne201
5.6.1. Wiroidy201
5.6.2. Wirusy satelitarne i satelitarne RNA – satelity203
5.6.3. Defektywne RNA – D RNA205
6. WIRUSY GIGANTY, WIRUSY GRZYBÓW I GLONÓW 208
6.1. Jądrowo-cytoplazmatyczne wielkie wirusy DNA (NCLDV) Julia Durzyńska208
6.2. Wirusy zakażające algi Robert Nawrot213
6.3. Wirusy zakażające grzyby214
7. WIRUSY PROKARYOTA Jakub Barylski 216
7.1. Replikacja fagów216
7.2. Cykle replikacyjne wybranych fagów218
7.3. Rola wirusów Prokaryota w naturalnych ekosystemach222
7.4. Rola fagów w ewolucji mikroorganizmów223
7.5. Rola fagów w gospodarce człowieka224
8. ODPOWIEDŹ ORGANIZMU NA ZAKAŻENIE WIRUSOWE226
8.1. Odpowiedź komórek i organizmów zwierzęcych na zakażenia wirusowe Julia Durzyńska226
8.1.1. Molekularne mechanizmy przeciwwirusowej wewnętrznej odpowiedzi komórki Elżbieta Poręba227
8.1.2. Wrodzona odpowiedź układu odpornościowego Julia Durzyńska232
8.1.3. Nabyta odpowiedź układu odpornościowego234
8.1.4. Ucieczka wirusów przez odpowiedzią układu odpornościowego237
8.1.5. Wirusy a apoptoza Anna Goździcka-Józefiak238
8.1.6. Wirusy a autofagia240
8.2. Odpowiedź komórki roślinnej na zakażenie wirusowe Robert Nawrot241
8.3. Odpowiedź komórki prokariotycznej na zakażenie wirusem Jakub Barylski248
9. POCHODZENIE I EWOLUCJA WIRUSÓW Julia Durzyńska 252
10. ZOONOZY – CHOROBY ODZWIERZĘCE Oskar Musidlak258
10.1. Wprowadzenie258
10.2. Przykłady zoonoz wirusowych259
10.3. Zakażenia wirusowe i ich transmisja263
10.3.1. Transmisja wirusów zwierzęcych264
10.3.1.1. Transmisja przy udziale wektorów264
10.3.1.2. Transmisja bez udziału wektorów264
10.3.2. Miejsca wnikania wirusów do organizmu człowieka – drogi zakażenia265
10.3.3. Objawy zakażeń wirusowych265
10.3.3.1. Najczęstsze objawy zakażenia wirusowego265
10.3.3.2. Objawy ostrych zakażeń wirusowych265
11. EPIDEMIE I PANDEMIE CHORÓB WIRUSOWYCH Martyna Węglewska268
11.1. Podstawowe pojęcia związane z epidemiologią chorób wirusowych268
11.2. Największe epidemie chorób wirusowych w XX i XXI w269
12. LEKI PRZECIWWIRUSOWE Oskar Musidlak 284
12.1. Wprowadzenie284
12.2. Rodzaje leków przeciwwirusowych284
12.3. Oporność lekowa292
12.4. Monitorowanie bezpieczeństwa leków przeciwwirusowych292
12.5. Perspektywy badawcze i nowe technologie w projektowaniu leków przeciwwirusowych293
13. SZCZEPIONKI PRZECIWWIRUSOWE Martyna Węglewska 294
13.1. Wstęp294
13.2. Elementy składowe szczepionek294
13.3. Typy szczepionek295
13.4. Kryteria stawiane szczepionkom dopuszczonym do użytku302
13.5. Skuteczność szczepień303
13.6. Historia szczepień303
13.7. Wirusy jako broń biologiczna Anna Goździcka-Józefiak305
14. WYKORZYSTANIE WIRUSÓW W BIOTECHNOLOGII, BIOLOGII MOLEKULARNEJ I INŻYNIERII GENETYCZNEJ Elżbieta Poręba, Jakub Barylski 308
14.1. Enzymy wirusowe308
14.2. Wektory wirusowe i wirusowe elementy genetyczne wykorzystywane w wektorach308
14.3. Wykorzystanie bakteriofagów do detekcji i identyfikacji bakterii313
15. WIRUSOTERAPIA 314
15.1. Fagoterapia Jakub Barylski314
15.2. Wirusy onkolityczne Julia Durzyńska316
16. PRIONY Alicja Warowicka 322
17. ZMIENNOŚĆ WIRUSÓW A WIROM CZŁOWIEKA Anna Goździcka-Józefiak328
18. WYBRANE METODY BADAWCZE STOSOWANE W WIRUSOLOGII332
18.1. Wstęp Anna Goździcka-Józefiak332
18.2. Pobieranie materiału do badań Martyna Węglewska333
18.3. Namnażanie i izolacja wirusowych cząstek Alicja Warowicka333
18.4. Efekty cytopatyczne Oskar Musidlak335
18.5. Metoda „łysinkowa”337
18.6. Analiza żywotności komórek338
18.7. Określanie zjadliwości wirusów338
18.8. Techniki mikroskopowe w wirusologii Alicja Warowicka339
18.9. Metody pośrednie rozpoznania zakażenia wirusowego Anna Goździcka-Józefiak342
18.10. Metody identyfikacji wirusów oparte na interakcji antygen-przeciwciało343
18.10.1. Metoda precypitacji w żelu (immunodyfuzja)344
18.10.2. Identyfikacja wirusowych antygenów344
18.10.3. Odczyn immunoperoksydazy344
18.10.4. TEST CTF – odczyn wiązania dopełniacza345
18.10.5. Ocena odpowiedzi T komórkowej na zakażenie wirusowe345
18.11. Wybrane techniki stosowane do identyfikacji i badań wirusowych kwasów nukleinowych Robert Nawrot346
18.11.1. Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR)346
18.11.2. PCR w czasie rzeczywistym347
18.11.3. PCR multipleksowy348
18.11.4. Metody hybrydyzacji kwasów nukleinowych348
18.11.5. Wykorzystanie nowoczesnych metod sekwencjonowania kwasów nukleinowych w wirusologii Jakub Barylski349
18.11.6. Amplifikacja DNA w warunkach izotermicznych (technika LAMP) Anna Goździcka-Józefiak351
18.12. Wykorzystanie metod izolacji i identyfikacji białek w badaniach wirusologicznych Martyna Węglewska354
18.12.1. Jak otrzymać materiał do badań355
18.12.2. Drożdżowy system dwuhybrydowy355
18.12.3. Metody oparte na chromatografii powinowactwa356
18.12.3.1. Immunoprecypitacja i koimmunoprecypitacja357
18.12.3.2. Tandemowa chromatografia powinowactwa357
18.12.3.3. Sieciowanie359
18.12.4. Metody mikroskopowe362
18.12.5. Ligacja zbliżeniowa in situ363
18.12.6. Metody screeningu wysokoprzepustowego363
18.12.7. Weryfikacja zidentyfikowanych oddziaływań białko-białko oraz badanie funkcji białek w kompleksach z wykorzystaniem metod inżynierii genetycznej366
18.12.8. EMSA366
18.12.9. Badania proteomiczne w wirusologii Robert Nawrot368
18.13. Przygotowanie szczepionek przeciwwirusowych Martyna Węglewska371
18.13.1. Faza badawcza i przedkliniczna371
18.13.2. Faza testów klinicznych372
18.13.3. Weryfikacja i dopuszczanie do użytku nowych preparatów374
18.14. Syntetyczne cząstki wirusowe Justyna Broniarczyk375
18.15. Cytometria i wirometria przepływowa Anna Goździcka-Józefiak378
18.16. Dezynfekcja i sterylizacja379
19. ANEKS: TAKSONOMIA WIRUSÓW I SUBWIRUSOWYCH CZYNNIKÓW ZAKAŹNYCH Sophia Bałdysz, Jakub Barylski380
SŁOWNICZEK394
SKOROWIDZ400

ll3lWirusyatakującekomórkieukariotyczne

dsDNA

genomowy

transkrypcja

cRNA

odwrotna

transkrypcja

dsDNA

genomowy

Rys.1.17.SchematreplikacjiwirusazapaleniawątrobytypuB

(HBV).NamatrycyDNAjestsyntetyzowanyRNAkomplemem-

tarnydopełnejnicigenomowej(cRNA).cRNAjestprzepisywa-

nynagenomowydsDNAprzyudzialeodwrotnejtranskryptazy

[Źródło:rysunekautorski]

1.3.2.GenomywurusówtypussRNA

GenomywirusówtypussRNAsązazwyczajzbudo-

wanezok.5-10tysięcyzasad(tz)(wyjątekstano-

wiąkoronawirusy-33tz).Najmniejszywirustypu

RNAzawiera1,7tz(wiruszapaleniawątrobytypuD).

CząsteczkassRNAmożemiećpolarnośćdodatnią

(+)ssRNAlubujemną(-)ssRNA.Wwynikuparowania

zasadwobrębiepojedynczejniciwirusowegogeno-

mumogąbyćtworzonestrukturytypupętli,węzła,

którepełniąrolęregulatorowąpodczasreplikacji,

transkrypcjiitranslacjiwirusowegomateriaługene-

tycznego(rys.1.18).

Ważnąrolęwprocesieregulacjireplikacjiieks-

presjiwirusowegogenomupełniątakżesekwencje

niekodująceUTR(ang.untranslatedregions),zlo-

kalizowanenaobukońcachniciRNA.Naprzykład,

elementystrukturalnezlokalizowanewrejonienieko-

dującym53UTRstanowiąmiejscewiązaniaryboso-

muIRES(ang.internalribosomeentrysite).Ponadto,

IRESjestodpowiedzialnyzaregulacjęprocesutrans-

lacjimateriaługenetycznegowirusa,pośredniczy

wniezależnejodstrukturykapinicjacjitranslacji,od-

powiadazarekrutacjębiałekwirusowychikomórko-

wych,wtymczynnikówinicjujących(eIF2ieIF3),

orazformowaniestabilnegokompleksupreinicjatoro-

wegoprzezzwiązaniepodjednostkirybosomowej40S

(rys.1.19).Genomyniektórychwirusóweukariotycz-

nychnakońcu33(+)ssRNAmająsekwencjepoli(A)

lubpodobnedotRNA(wirusyroślinne).

GenomykilkuwirusówtypuRNAsąpodzielone

izlokalizowanewpojedynczymwirionie(np.uwirusa

grypy)lubwkilkuwirionach(bromowirusy)(rys.1.20).

WirusowyssRNAopolarnościdodatniejmanakoń-

cu53strukturękap(m7GpppN)lubbiałkoVPg(ang.

virusprotein,genomelinked)imożefunkcjonować

wkomórcejakmRNA,natomiast(-)ssRNAdopiero

poprzepisaniuna(+)ssRNAprzezswoistąwirusową

5’

ORF

3’OH

5’

ORF

3’

Rys.1.1;.

genomowejwirusówssRNA.1-3-nić

wirusówtypu(+)ssRNAzzaznaczony-

minakońcachnicielementamiregulato-

rowymi(k-kap,t-strukturatRNApo-

dobna,ORF-otwarteramkiodczytu),

4-nićtypu(-)ssRNA:1-5-sekwencje

kodującewirusowebiałka,6-sekwen-

cjaregulatorowa-nliderowa”nakońcu

33nici,7-rejonyregulatorowemiędzy-

genowe

Strukturaiorganizacjanici

[Napodstawie:1,2-HullR.,MathewsPlant

Virology,ed.4.AcademicPress,SanDiego

2002.3-SemlerB.L.,Poliovirusproves

IRES-istibleinvivo.JClinInvest113(12):

1678-1681,2004.https://doi.org/10.1172/

JCI22139.4.DulbeccoR.,GinsbergH.S.,

Virology,ed.2.JDLippincottCompany,

Philadelphia1980]

VPg

5’

ORF

3’

ORF

5’

Brak wyników

Wirusologia

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra