Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
llNaturawirusów
pęcherzykaopłaszczonegoklatrynaminiezbędnajest
obecnośćtransglutaminazywspomagającejtworze-
nieagregatówkompleksówligand-receptor,białek
adapterowych(AP180,AP1-4,AP2),któresąważny-
mielementamipłaszczaklatrynowegoorazaktyny,
dynaminyGTPazykontrolującychwpukleniebłony
iuwolnieniepęcherzykadocytoplazmy.Naetapiewe-
wnątrzkomórkowymzachodziwłaściwaendocytoza.
Uwolnionydocytoplazmypęcherzykmaśrednicę120nm.
Wewnątrzkomórkidochodzidorozpadukoszaklatryno-
wegoiuwolnieniaklatrynyorazbiałekadaptorowych.
Pęcherzykstajesięendosomemwczesnym,zaktóre-
godalszytransportsąodpowiedzialnemikrotubule,
wzdłużktórychprzenoszonyjestdoaparatuGolgie-
go,skąddalejjesttransportowanydoinnychorganelli
komórkowych.
Endocytozazależnaodklatrynyjestwykorzystywa-
nam.in.przez:adenowirusy(AdV2,AdV5,ang.Adeno-
virus2i5),wirusagrypytypuA(IAV
,ang.InfluenzaAvi-
rus),wirusapęcherzykowategozapaleniajamyustnej
(VSV
,ang.Vesicularstomatitisvirus),wirusagorączki
lasuSemliki(SFV
,ang.SemlikiForestvirus).
Innymsposobemwnikaniawirusówdokomórki
jestendocytozazależnaodkaweolin(ang.caveolin-
-mediatedendocytosis).Kaweoletowpukleniabłony
komórkowejokształcieprzypominającymkolby
ośrednicy50nm,zawierającecholesterol,glikosfin-
golipidy,transporterybłonoweorazcząsteczkisyg-
nałowe.Ważnąrolęwichtworzeniuodgrywanisko-
cząsteczkowebiałkokaweolina,któratworzypłaszcz
wokółwpukleniaodstronycytoplazmy,stabilizujeje
orazdeterminujeichwielkośćikształt.Bierzetakże
udziałwregulacjiprocesówsygnalizacjizapomocąjo-
nówwapniaCa
2+
.Endocytozazależnaodkaweolinma
związekzreorganizacjącytoszkieletuaktynowegooraz
działaniemGTPazy,zwanejdynaminą.Współdziała-
nieszkieletuaktynowegoorazdynaminypowoduje
powstaniemałychpęcherzykówośrednicy50-80nm,
któremogąsięłączyćzendosomamiwczesnymiifor-
mowaćlizosomylubulegaćfuzjitworząckaweosomy
Picornaviridae
(wiruspolio)
Picornaviridae
(wiruspolio)
1
Polyomaviridae
2
Picornaviridae
(Rhinowirus)
3
Papillomaviridae
Adenoviridae
Reoviridae
4
Orthomyxoviridae
Rhabdoviridae
Togaviridae
Herpesviridae
Paramyxoviridae
Retroviridae
5
mechanizmniezależny
odniskiegopH
mechanizmzależnyodniskiegopH
wewnątrzendosomów
Rys.1.31.
Sposobywnikaniawirusówdokomórki.Pozwiązaniuzodpowiednimreceptoremlub/iczynnikiemadsorpcyjnymnapo-
wierzchnikomórki,wirusmożewniknąćdownętrzakomórkiwykorzystującróżnemechanizmy,takiejaknp.fuzjabłonczyendocytoza.
Wirusyniemająceotoczkimogąwprowadzaćswójmateriałgenetycznybezpośrednio,tworzącporywbłoniekomórkowej(1)lubna
drodzeendocytozy(2,3),natomiastwirusymająceotoczkę,wnikająnadrodzeendocytozy(4)lubfuzji(5).Mechanizmuwalniania
wirusówzendosomówrównieżzależyodtegoczydanywirusmaotoczkębiałkowo-lipidową,czynie.Wprzypadkuwirusów,które
niemająotoczki,opróczniskiegopHważnąrolęodgrywalizapęcherzykaendocytarnegolubtworzenieporówwbłonieendosomów.
Wirusyzawierająceosłonkę,najczęściejuwalniajądocytoplazmykapsydnadrodzefuzji,doktórejdochodzimiędzyotoczkąwirusową
abłonąendosomalnąwyzwalanejprzezniskiepHwewnątrzendosomów
[Napodstawie:HarperD.,Viruses:Biology,ApplicationsandControl.GarlandScience,London2011]
