Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
IwonaBurkacka
Rozróżnienietopochodzijeszczezczasówrzymskich.
Miałoonoistotneznaczenieprzydziedziczeniu.Zwróćuwagę,żeszczątkowąformą
takiegotraktowaniajestdziedziczenienazwiskapowspólnymojcu.Totensamród.
Podobniezdziedziczeniemherbu.
Natomiastwprzypadkujednejmatki,aróżnychojców,mamydoczynieniazdziećmi
należącymidoróżnychrodów-ojcowskich.
Dziecizpierwszegomałżeństwamatkibyływychowywanenprzyrodzie”drugie-
goojca.Doskonaletograficzniemożemyzobaczyćrobiącdrzewogenealogicznedla
jakiegośprzodkapierwszegomężamatki,którawyszłapóźniejdrugirazzamąż.
Jejdziecizdrugiegomałżeństwaniemieszcząsięwtakimgrafie,bowchodządoin-
negorodu.
Całkowicie
odmienna
sytuacja
jest
gdy
mężczyzna
ma
dwie
żony.
Jegodziecimieszcząsięwtymsamymrodzie,niezależnieodktórejmatkipochodzą.
Wksięgachsądowychbratpotymsamymojcuzawszeokreślanyjestjakonfratergerna-
nus”,natomiastpotejsamejmatce,aróżnychojcach-nfraterabuterinus”.
Oczywiściezupełnieinaczejwyglądatowewspółczesnymjęzykupotocznym,aletym
siętuniezajmujemy.
M.Szymczakpodaje,żenwstaropolskiejterminologiisądowniczejnieod-
różnianoustalonychprzezpraworzymskiepojęćfratremconsanguineiodfratrem
uterini”41.Zauważa,żewlatach60.XXwiekuwyrazytewystępowaływdialek-
ciekaszubskim42.Badaczzwracateżuwagęnato,żebraćmiprzyrodnimiisiostra-
miprzyrodniminazywasiętakżedzieciojczymaimacochyzpoprzednichmał-
żeństw,awięcosobyniespokrewnione,niemającewspólnegorodzica,choćstosuje
sięrównieżokreśleniabratprzyszywany,siostraprzyszywana.Teostatniewyrażenia
sąnotowanewsłownikach(SJPSzzadnotacjątylkowefraz.przyszywanykrew-
ny,kuzynKbardzodalekikrewny,kuzyn,niekrewnynazywanykrewnym’;USJP
zkwalifikatorempot.żart.Ktaki,któryniebędąckrewnym,traktowanyjestjako
członekrodziny’,np.przyszywanaciotka,babka,siostra,przyszywanywujek,dzia-
dek,brat;PSWP:wznaczeniu2.przenośnymKoosobieniespokrewnionejalebli-
skiejitraktowanejjakczłonekrodziny’,np.przyszywanarodzina,kuzynka,ciotka,
kuzyn,wujek;NSJPKdobryznajomyuważanyzaczłonkarodziny’,zprzykładem
przyszywanywujek).
Nanazwaniedzieciojczymaimacochypochodzącychzichpoprzednich
związkówstosujesięokreślenierodzeństwoprzybrane,np.
–Wedługprzepisówprawarodzinnegodzieciobojgaprzybranychrodzicówzichpo-
przednichzwiązkówniesązesobąspokrewnioneanispowinowacone,alemożnaje
nazywaćrodzeństwemprzybranym(niekrewnyprzybranybrat,niekrewnaprzybra-
nasiostra),choćpotocznienazywasięjerównieżrodzeństwemprzyrodnim.Sytu-
41M.Szymczak,Nazwystopnipokrewieństwa...,s.139.
42Tamże,s.139.
