Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZimąznalazłsięzpowrotemwCzerniachowie,użonyiteściów.Jaksam
relacjonował,paradoksalnienastałwtedydlaniegowyjątkowoszczęśliwy
czas.Miałjużosiemnaścielatidorósłdorolimęża,aJehuditstałasięmu
bardzobliska.Małżeńskasielankanietrwałajednakdługo.Wkrótcewyszły
najawoświecenioweinklinacjeGotlobera,nieakceptowanewśrodowisku
chasydzkim.Wczerwcu1829rokuAwrahamzostałprzezteściówzmuszo-
nydorozwodu,wskutekczegowjednejchwilistraciłrodzinę,utrzymanie
idachnadgłową.Nadomiarzłegojegosynekzmarłwniedługimczasiepo
tychwydarzeniach.DecyzjiorozwodzieGotloberżałowałprzezresztężycia.
Winiącspołecznośćchasydzkązaswojąosobistątragedię,stałsięodtąd
zagorzałymkrytykiemtegoruchu.
Wyprawaz1828roku-pierwszatakdalekapodróżprzyszłegoliterata
inauczyciela-obfitowaławnoweznajomościidoświadczenia,przyczy-
niającsiędokrystalizacjipoglądówmłodegoAwrahama,dotądzawieszo-
nychpomiędzychasydyzmemahaskalą,mistycyzmemaracjonalizmem.
Jednakbyłateżpierwszymzszeregunieszczęśliwychzdarzeń,którezruj-
nowałyjegodotychczasoweżycie,doprowadziłydorewizjiwyznawanych
wartościizmusiłydoposzukiwanianowejścieżki,własnegomiejsca
wświecie.
Drugiitrzeciślub
PorozwodzieosiemnastoletniAwrahamwróciłdomatki.Krewniobawiali
się,żewzwiązkuzhaskalowymisympatiamiwyemigrujedoNiemiec-
ówczesnegocentrumnowoczesnejmyśliżydowskiej-dlategonatychmiast
nakłoniliGotloberadokolejnegoożenku,chcącwtensposóbzatrzymaćgo
wrodzinnychstronach.Drugiemałżeństwo,zawartezkobietąoniezna-
nymimieniu,pochodzącązokolicBarunaPodolu,byłonieudaneitrwało
zaledwiekilkamiesięcy.Podkoniec1829rokuGotloberwróciłdoStarokon-
stantynowainapisałpierwszyaktdramatuhebrajskiegoAmnonwe-Tamar
[AmnoniTamar].Rozpocząłteżintensywnąnaukęjęzykaniemieckiego.
Podwpływemdziełoświeceniowychliteratówtworzącychwjidysz18zaczął
sampisaćwtymjęzyku.Wielezjidyszowychutworówpoetyckich,dra-
matycznychiprozatorskichGotloberaczekałonapublikacjęprzezwiele
lat.Częśćrękopisówzaginęłaiodnalazłasiędopieropośmierciautora19,
18
JakogłówneźródłainspiracjipisarzwymieniaMendlaLefina(1749-1826)iSalomonaEtingera
(ok.1800-1856).A.B.Gotlober,Zichronotu-masaot,t.2,s.12-14.
19
Gotloberwspomina,żelistonoszzgubiłwWarszawierękopisjegotomikuwierszypt.Feldblumen[Kwia-
typolne].Kilkadziesiątlatpóźniejsiedemodnalezionychwierszyipoematówztegotomu(wtym
pieśńIszchosid[Człekpobożny]wdwóchwariantach)opublikowanonałamachwydawanegowMiń-
skujidyszowegoczasopismaflCajtszrift”.[b.a.],FunGotlobersliterariszerjerusze,flCajtszrift”5(1931),doda-
tekflFunUndzerArchiw”,s.43-77.
XVI
Wstęp
