Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WnastępnymrokubyłjużwBerdyczowie,gdzieożeniłsięporaztrzeci24-
zmłodądziewczynąpochodzącązKrzemieńcanaWołyniu.Wybórkrze-
mieńczankinażonęniebyłprzypadkowy.Gotloberdążyłdozacieśnie-
nianawiązanejniecowcześniejznajomościzzamieszkałymwKrze-
mieńcupisarzemipropagatoremideinowoczesnejedukacjiżydowskiej,
IzaakiemBeremLewinsonem(1788-1860).DarzyłLewinsonaadmiracją,
odkądprzeczytałjegodziełoTe‘udabe-Israel[PoselstwowIzraelu],awłasne
planymatrymonialnewpełnipodporządkowałperspektywieosiedleniasię
wtymsamymmieściecomistrz.Przyznałtobezogródekwopublikowa-
nymnałamachhebrajskojęzycznegotygodnikaflHa-Melic”wspomnieniu
oLewinsonie:
Duszamojabyłaodtądzwiązanazjegoduszą.Tozasprawątejmiło-
ściszukałemsobieżonyzKrzemieńca,abyosiąśćtamzniąnadłu-
gielata.Imojepragnieniesięspełniło.Zkońcemroku5594[jesienią
1834]sprowadziłemsiędoKrzemieńcaiwszedłemwbliskąstycz-
nośćzmoim,błogosławionejpamięci,przyjacielem.Jegotodzień
wdzieńszukałemipoznaniajegodrógżądałem25.
TrzeciemałżeństwoGotloberabyłozatemmałżeństwemzmiłości-nie
tyledowybranki,codoLewinsona.Jednaktowłaśnieztrzeciążonąpisarz
przeżyłszczęśliwiewiększośćżyciaizałożyłrodzinę26.
Czaswędrówekinauczania
GotlobernieosiadłwKrzemieńcunastałe.Niebawemwyjechałirozpo-
cząłwieloletniątułaczkę;flwędrowałodmiastadomiasta,gromadziłwokół
siebiemłodychludzi,głosiłimideehaskaliiwzywałichdowalkizesta-
rymsposobemżycia,zprzesądami,aprzedewszystkim-zchasydyzmem
irebami”27,chasydzkimiprzywódcamiduchowymi.W1837rokubywał
kilkakrotniewZamościu.SpotkałsiętamzSalomonemEtingerem,który
przeczytałmuswąjidyszowąkomedięSerkełe.Możliwe,żewłaśnietowyda-
rzeniestałosiędlaGotloberabezpośredniąinspiracjądonapisaniakilka
24
Prawdopodobnieślubodbyłsię16września1834r.(wątpliwościbudziniezgodnośćpodanejprzez
GotloberadatyzkalendarzahebrajskiegozprzypadającymnatendzieńczytaniemfragmentuTory;
datęuwiarygodnianatomiastprawidłoweprzełożenieprzezGotloberaterminusrebrnychgodówna
kalendarzjuliański).A.B.Gotlober,Rusland.Masabe-Rusjaha-Chadasza,flHa-Magid”28(1864),s.218.
25
A.B.Gotlober,Hearanosefet,flHa-Melic”34(1869),s.240.ostatniezdaniestanowiparafrazębiblijnego
wersetuIz58:2.
26
Zob.J.Klausner,Historiaszelha-sifrut…,t.5,s.339-340.
27
I.Zinberg,AHistoryofJewishLiterature.TheHaskalahMovementinRussia,tłum.B.Martin,NewYork
1978,s.160.
XVIII
Wstęp
