Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
1.Funkcjafalowa
dziesięcioleciabyłatoodpowiedź„awaryjna”większościfizyków,którzypróbo-
waliprzeforsowaćortodoksyjnąodpowiedź,jednakgdybyrozmówcabyłuparty,
wycofalibysiędopostawyagnostycznejizakończylirozmowę.
Doniedawnawszystkietrzypostawy(realisty,ortodoksyiagnostyka)miałyswoich
zwolenników.Jednakw1964r.JohnBellzaskoczyłspołecznośćfizyków,pokazując,że
istniejezauważalnaróżnica,czycząstkamiaładokładną(choćnieznaną)pozycjęprzed
pomiarem,czyteżnie.OdkrycieBellaskuteczniewyeliminowałopostawęagnostykajako
jednązmożliwychopcji,awybórpomiędzypostawąrealistyiortodoksyzostałsprowa-
dzonydopytaniaeksperymentalnego,któryzwyborówjestpoprawny,pierwszyczydrugi.
Wrócędotejhistoriinakońcuksiążki,ponieważlepiejmożnadocenićargumentBella
pozapoznaniusięzwiększościąinformacjiprzedstawionychwksiążce.Wtymmomencie
wystarczystwierdzić,żeeksperymentyzdecydowaniepotwierdziłypostawęortodoksy8:
cząstkapoprostuniezajmujedokładnegopołożeniaprzedpomiaremanalogiczniejakfale
nastawie.Towłaśniewrezultacieprocesupomiarowego„wymuszana”jestjednakkon-
kretnaliczbaitymsamymwpewnymsensietworzonyjestokreślonywynik,ograniczony
jedynieistotnościąstatystycznąnarzuconąprzezfunkcjęfalową.
Cojeślizrobiędrugipomiarnatychmiastpopierwszym?CzydostanęponownieC,czy
teżzakażdymkolejnymrazemwwynikupomiaruotrzymamjakąśzupełnienowąwartość?
Wtejkwestiiwszyscyzgodni.Wielokrotniepowtarzanypomiartejsamejcząstkimusi
daćsamąwartość.Naprawdęciężkobyłobyudowodnić,żecząstkarzeczywiściezostała
znalezionapodczaspierwszegopomiaruwC,gdybyniemożnabyłotegopotwierdzićprzez
natychmiastowepowtórzeniepomiaru.Jakinterpretacjaortodoksyjnatłumaczyfakt,że
drugipomiarmusidaćwartośćC?Musitowynikaćztego,żepierwszypomiarradykalnie
zmieniafunkcjęfalowąiwokółCobserwowanyjestwyraźnypik(rysunek1.3).Mówimy,
żefunkcjafalowaulegaredukcjipopomiarzeinastępnieobserwowanyjestpikwpunk-
Rysunek1.3.Redukcjafunkcjifalowej:wykres|?|2natychmiastpodokonaniupomiaru-wykrycia
cząstkiwpunkcieC
8Jesttotrochęzbytmocnestwierdzenie.Istniejąrealnenielokalneteoriezmiennychukrytych(zwłaszcza
DavidaBohma)iinnesformułowania(takiejakinterpretacjawieluświatów),któreniepasujądożadnejzmoich
trzechkategorii.Uważamjednak,żerozsądnejest,przynajmniejzpedagogicznegopunktuwidzenia,przyjąć
jasnąispójnąplatformęnatymetapie,ainnemożliwościrozpatrzyćpóźniej.