Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
programów
badawczych
inspirowanych
optymistycznym
przekonaniem,iżzłożonośćstrukturrzeczywistościmożnawyjaśniać
przy
pomocy
prostych,
lecz
efektywnych
schematów
interpretacyjnych.MimoiżnajbardziejrozwiniętaXIX-wieczna
wersjamechanicyzmunależyjużjedyniedohistoriinauki,to
wkontekścieodmiennejepistemologiiinazmienionymtletwierdzeń
przyrodniczychuporczywiepowraca–charakterystycznedla
mechanicyzmu
–
dążenie
do
interpretowania
całej
bogatej
rzeczywistościludzkiegodoświadczeniaprzypomocypojęćfizyki,
czasemzawężonychdojednegozjejdziałów.Przedstawiana
wniniejszejmonografiiewolucjapojęciamechanicyzmuniemana
celudokładnegorelacjonowaniahistoriitegokierunku.Jejcelemjest
natomiast
wskazanie,
w
jaki
sposób
w
różnych
epokach
przeprowadzane
były
próby
rozwiązywania
tych
samych
fundamentalnychkwestii.
Jakiesąuwarunkowaniaoptymizmupoznawczegoijakie
mechanizmykierująrozwojeminterpretacji,któremajądostarczać
odpowiedzinanajbardziejelementarnezwielkichpytańfilozofii?
Doświadczeniepłynącezrozwojutychinterpretacjiokazujesię
wdużymstopniupomocneprzyposzukiwaniurozwiązańdlakwestii
badanychwewspółczesnejfilozofii.Wzadawanychwspółcześnie
pytaniachonajbardziejogólnąwizjęświata,możnaspotkaćwyraźne
nawiązaniadoLukrecjuszaczyBoltzmanna,LaMettriegolub
Helmholtza.Diachronicznaanalizaproponowanychwprzeszłości
odpowiedzipozwalalepiejodsłonićzawartywmechanicyzmie
elementzłudzeń,tłumaczeńpozornych,naiwno-optymistycznej
epistemologii.Wanalizietejłatwiejdostrzecmetodologiczne
zbieżnościiontologiczneróżnice,np.międzyopartymina
przesłankach
fizyki
ujęciami
XIX-wiecznych
mechanicystów
arozwijanymiwcześniejwariantamimechanicyzmu,wktórych
głównąrolęodgrywałyzdroworozsądkoweanalogie.
Poszczególnewersjemechanicyzmuróżniąsięistotniezarówno
zawartością
merytoryczną,
jak
i
konsekwencjami
światopoglądowymi.NawetwklasycznymmechanicyzmieXVII–
XIXwiekuwystępujązasadniczezróżnicowania[2].Najbardziej
istotnym
elementem
mechanicyzmu
pojętego
szeroko
jako
