Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mechanicyzm,pojmowanyjakoredukcjonistycznyprzekład
opisówitłumaczeńnajęzykmechaniki,dotyczyporządku
poznawczegoiztejracjinazywanybywamechanicyzmem
epistemologicznymlubgnozeologicznym.Uzasadnienieprzyjęcia
takiejwersjimechanicyzmumożemiećprzynajmniejdwojakieracje:
metodologicznelubontologiczne.Wprostszymprzypadkuprzyjęcie
mechanicyzmu
epistemologicznego
może
być
następstwem
wprowadzonychzałożeńmetodologicznych,wktórych–kierującsię
pragmatykąbadawcząibiorącpoduwagęwartościheurystyczne
tworzonychteoriinaukowych–przyjmujesięjakoregułę
metodologicznąpostulat,bywszystkiezjawiskainterpretowaćprzez
odwołaniedozjawiskmechaniki.Wujęciutakim,określanym
mianemmechanicyzmumetodologicznego,nietraktujesięprocesów
badanychprzezmechanikęjakobytowegofundamentuwszystkich
innychprocesów.Pytanieofundamenty,jakometafizyczne,należy
zostawićfilozofom,natomiastwperspektywachpoznawczych
przyrodoznawstwa–zracjipraktyczno-formalnych–należy
poszukiwaćnowychtłumaczeńodwołującychsiędopojęćmechaniki.
Obokautorówprzyjmującychmechanicyzmzracjipragmatyki
badawczejczyzracjitroskioestetykęteorii,wktórejwielośćzjawisk
interpretowanajestprzypomocyjednegosłownikamechaniki,
istniejąjednakautorzyszukającyznaczniegłębszegouzasadnienia
dlaprzyjętegomechanicyzmuepistemologicznego.Zauprzedni
w
stosunku
do
mechanicyzmu
epistemologicznego
imetodologicznegoprzyjmująonimechanicyzmontologiczny.
Kierunektengłosi,iżwszystkieistniejącezjawiskasąbytowo
pochodnewstosunkudozjawiskmechaniki.Wobiektywnej
rzeczywistościistniejąjedyniecząstkipodległeprawommechaniki,
zaśichróżnekombinacjeioddziaływaniaprowadządoemergencji
zjawisk,
które
sprawiają
wrażenie
autonomicznych
iniesprowadzalnychdozbioruprocesówbadanychprzezmechanikę.
Tak
pojęty
mechanicyzm
ontologiczny
stanowić
musi
zkoniecznościmetafizycznyartykułwiary,ponieważniemożliwejest
metodologiczniewykazanie,żewszystkieprocesyzarównoznane
obecnie,jakiodkrytewprzyszłościmuszązostaćuznaneza
pochodnąprocesówmechanicznych.Wiaratakabyłastosunkowo
