Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FilozofiaXIIwieku
XXV
OjcówKościoła,kiedytoideezawartewTimajosieznajdowałysięwcentrum
ówczesnejfizycznejireligijnejkosmologii,ulegającjednocześnienajróżniejszych
wpływom:arystotelesowskim,stoickim,neopitagorejskim,średniegoplatoni-
zmuineoplatonizmu,gnozyihermetyzmu,judaizmuichrześcijaństwa,tworząc
jedynewswoimrodzajupołączenie.Totłumaczyfakt,żeplatonizmXIIwie-
kutonietylkowspomnianejuż–TimajosChalcydiuszowyitekstyBoecjusza,
alerównieżdziełaMakrobiusza,MarcjanaKapelli,Apulejusza,hermetyczny
Asclepius,orazutworystarożytnychpoetów–głównieWergiliusza,bądźOwidiu-
sza,wszystkiepowiązanewjednącałośćztekstamigreckichiłacińskichOjców
Kościoła,zakorzenionymiprzecieżwtejsamejtradycjiistanowiącymidowód,
żeówplatonizmichrześcijaństwoniedzielążadnezasadniczeprzeciwieństwa.
Wdrugiejpołowiestuleciadojdątuwątkizwiązanezneoplatonizmemarabskim
ikoncepcjamiProklosa,streszczonymiwprzetłumaczonejwówczasnałacinę
Liberdecausis(Księgaoprzyczynach,szerzejnatentematwtomieWszystko
tozezdziwienia.AntologiatekstówfilozoficznychXIIIwieku,s.XVII-XVIII).
PowolijednakwpływPlatonaineoplatonizmubędzieustępowałpodnaporem
fizykiarystotelesowskiej.
Platońskiejtradycjidwunastywiekzawdzięczanietylkoproblematykę
kosmologiczną,szczególniebliskąkręgomzwiązanymzeszkołąwChartres,
alerównieżpośrednioodnowęfilozoficznegomistycyzmu,czerpiącegopo-
nadtogłówniezdziełPseudo-DionizegoAreopagity.Tenkierunekzwiązany
byłgłówniezeszkołąWiktorynów,azwłaszczazjejczołowymipostaciami
–HugonemiRyszardemzeŚw.Wiktora.
Wiadomo,żeobokwszelkichnurtówplatonizujących,wstarożytności,
odtrzeciegostuleciaprzednasząerą,ażdomniejwięcejtrzeciegowiekunaszej
ery,pierwszoplanowąpozycjęwówczesnymświeciemiałafilozofiastoicka.Po-
zycjataszczególniezaznaczyłasięwkręgukulturyrzymskiej,wystarczywspo-
mniećtakienazwiska,jakSeneka,czycesarzMarekAureliusz.Alestoickiepis-
matworzonebyłypogrecku,aZachódzczasemzagubiłznajomośćtegojęzyka
(zbardzonielicznymiwyjątkami,takiminaprzykładjakEriugena).Ponadto
myślstoicka,zwłaszczaoryginalnamyślStarejStoi,wzasadzienieprzetrwała
upadkuCesarstwaRzymskiego.Wtymczasiedominowałybowiemkierun-
kiplatonizująceistoickimaterializmniemiałdawnejsiłyprzebicia.Tekstów
stoickichjużnieczytanoiniekopiowano.Wkonsekwencji,średniowiecze
niemiałomożliwościbezpośredniegopoznaniafilozofiistoickiej.Nieoznacza
tojednak,żestoickiedoktrynybyływówczaskompletnienieznane.Dwunaste
