Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TomaszStawecki
Jednaknawetnajlepiejzredagowanaustawazasadnicza,zwłaszczagdy
jestprzedmiotemkompromisówpolitycznychigdyobowiązujewpań-
stwiedoświadczającymradykalnychzmianspołecznych,majedynieogra-
niczonezastosowanie,jeśliniejestprzedmiotemspójnejiprzekonującej
wykładni1.Tointerpretacjakonstytucjinadajeostatecznątreśćisensszcze-
gółowyminstytucjomorazrozwiązaniomprawnym.
Doniosłośćrozważańnadwykładniąkonstytucjistajesiętymwięk-
sza,żewpiśmiennictwieświatowymspotykamyinteresujące,azarazem
rozbieżnestanowiskawtejmaterii.Zasadyinterpretowaniakonstytucji
sąwspółcześnieprzedmiotemlicznychsporówprawników,filozofów,po-
litologówijęzykoznawców.Wsporyteangażująsięzarównoakademicy
różnychspecjalności,jakisędziowiesądównajwyższych,sądówkonsty-
tucyjnych,aniekiedynawetautorytetypubliczne,politycy,dziennikarze
itp.Wrezultaciewliteraturzeprzedmiotu,zwłaszczaamerykańskiej,ale
nietylko,omawiasięróżnepostacieformalizmu:tekstualizm,orygina-
lizm,nowy(lubneo-)oryginalizm,atakżekoncepcjeantyformalistycz-
ne:pragmatyzm,neopragmatyzm,intencjonalizmipodobne2.Piszesię
teżohermeneutycekonstytucyjnej3,nhermeneutyceprawniczejzaan-
gażowanejduchowo”(faithfulhermeneutics)4,celowościowejwykładni
konstytucyjnej5,wykładnitypowejdlakonstytucjonalizmutreściowego
1nOdtworzenienormzkonstytucyjnychprzepisówjestskądinąd,cobanalne,wa-
runkiemkoniecznymkażdegoaktustosowaniakonstytucji”.S.Wronkowska,Wsprawie
bezpośredniegostosowaniaKonstytucji,PiP2001,z.9,s.12.
2Por.np.R.A.Posner,OvercomingLaw,Cambridge,MA1995.Zob.też:W.Walu-
chow,Constitutionalism,StanfordEncyclopediaofPhilosophy,http://plato.stanford.edu/
entries/constitutionalism/[3.07.2014]orazL.E.Wolcher,ConstitutionalInterpretationin
theUnitedStatesandtheUnitedKingdom,IVRencyclopedia,http://ivr-enc.info/index.
php?title=Constitutional_Interpretation_in_the_United_States_and_the_United_King-
dom[3.07.2014];wliteraturzepolskiejnajszerzej,choćniewpełniprecyzyjnie,oma-
wiateteorieB.Brzezińskiwpracach:Współczesneamerykańskieteoriewykładniprawa,
PiP2006,z.7,s.22-39orazZasadywykładniprawapodatkowegowkrajachanglosaskich,
Warszawa2007,s.19-55.B.Brzezińskizacierabowiemróżnicęmiędzyinterpretowaniem
konstytucji(constitutionalinterpretation)iwykładniąustawzwykłych(statutoryinter-
pretation).
3G.Leyh,TowardaConstitutionalHermeneutics,AmericanJournalofPolitical
Science,May1988,vol.32,no.2,s.369-387;W.J.Wagner,TheRoleofBasicValuesinthe
ContemporaryConstitutionalHermeneuticsofGermanyandtheUnitedStates,Heidelberg
JournalofInternationalLaw1996,vol.56,s.178in.
4F.J.MootzIII,FaithfulHermeneutics,MichiganStateLawReview2009,s.361in.
5A.Barak,HermeneuticsandConstitutionalInterpretation,CardozoLawReview
1992-1993,vol.14,s.772in.
10
