Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
245678910111213141516
Rozumplatońskijestjeszczeżywouwikłanywsamątęrzeczywistość,nie
mategoniezbędnegodystansu,jakimusimiećbadaczwstosunkudo
badanegoprzedmiotu.
Jestoczywiścieidrugipowód,niemniejważny.Wczasach,kiedyAry-
stotelespiszeswojedzieła,wtymtakże
EtykęNikomachejską
2
i
Politykę
3
,
przedmiot,októrymwnichpisze,jużnieistnieje.Toczasy,kiedyniema
już
polis
.Niemapoliswtakiejpostaci,wjakiejopisujejąArystoteles,
aniteżwtakiej,jakąchciałjejnadaćPlaton.Mamytuwięciinnyrodzaj
dystansu,dystansuheglowskiejsowyMinerwy,którawylatujenie
wcześniejniżozmrokudziejówimożeopisaćukształtowanieświata
dopierowtedy,gdyjużsięonoskończyło,któraprzychodzizawsze
post
festum
,nazajutrz.
WłaśniedlategoArystotelesowskiopisgreckiejetycznejpolityczności
jestdlanastymbardziejinteresujący.Jestwierniejszyniżkonstrukcje
iprojektyPlatońskie,ponieważjestwłaśnieopisem,produktempostawy
badawczo-kontemplatywnej,analizującejcośbeznamiętnie.Idziękitemu
obrazgreckiejpolitycznościwyłaniasięzpismArystotelesawcałejswej
przejrzyściezarysowanejpełni.
Zacznijmyodtego,copowiedzieliśmynapoczątku.Filozoficzny
logos
konstytuujesięjako
praksis
życiaetycznegow
polis
,czylijako
praksis
działańpolitycznych.Podstawąteoriirozumupraktycznego,którąszki-
cujeArystoteles,jestetycznatotalnośćgreckiej
polis
rozumianejprzede
wszystkimjakowspólnotaobywatelska.Grecy,takżeArystoteles,nazy-
walito
koinoniapolitike
,wspólnotapolityczna."
Koinonia
”pochodzi
od"
koinon
”.DotegoterminuArystotelesajeszczewrócimy,oznaczaon
mniejwięcejtylecowspólnota–to,cowspólne–to,cołączy.Łączy,ale
jednocześnierozdziela.Wspólnotaobywatelskagreckiej
polis
–właśnie
dlategojestto
koinonia
niebylejaka,tylko
koinoniapolitike
.Oprócz
niejmożliwajestjeszcze,oczymmówiliśmybodajwzeszłymroku,
koinoniasymmachia
,czyliwspólnota,któramaraczejcharakterpew-
negostowarzyszeniaalbozjednoczenia.Mniejwięcejtosamooznaczać
będziepóźniejłacińskitermin
societas
,awięcstowarzyszenie,także
społeczeństwo,alewpierwotnymznaczeniujakoświadomiezawiązany
związek,sojusz,przymierzedlaosiągnięciapewnegookreślonegocelu,
wspólnegodlawszystkichsprzysiężonych.Takawspólnotazawszema
charakterpewnegospiskuiwpierwszejkonotacjiwyraźniezawartyjest
2Arystoteles,
EtykaNikomachejska
,przeł.D.Gromska,WNPWN,Warszawa2007.
3Arystoteles,
Polityka
,przeł.L.Piotrowicz,WNPWN,Warszawa2011.
5
