Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wykładyzfilozofiispołecznej
drugiego.Właściwystanżołnierski"zachowujemożliwośćabsolutnej
etycznościformalnej,odwagiigwałtownejśmierci,dziękiczemumoże
powiększaćszeregipierwszegostanupodwzględemmasyielementarnej
substancji.Tedwastany(
sc.
drugiitrzeci)uwalniająstanpierwszyod
stosunku,zasprawąktóregorealnośćutrwalasięwswejnieruchomej(…)
postaci,(…)zjednejstronyjakoposiadanieiwłasność,zdrugiejzaśjako
praca”.Żebyniebyłowątpliwości,dodajeHegel,"wprzypadkunarodów
nowoczesnych”oworozdzieleniefunkcjimiędzystanwytwarzającydla
zaspokojeniapotrzeb,stanpracującyistanwalczącychwojowników,
"dokonałosięnarazietylkowtensposób,żeklasazarobkującaprzestała
wnichstopniowoświadczyćobowiązkiwojenne,adziękitemuodwaga
nabraławiększejczystości,przybierającpostaćoddzielnegostanu,dla
któregoprzynajmniejposiadanieiwłasnośćsączymśprzypadkowym,
zostałonbowiemprzeztęklasęuwolnionyodkoniecznościzarobko-
wania”
5
.Inaczejmówiąc:odkoniecznościzarobkowaniauwalniastan
pierwszy,czyliwolnychobywateliorazfilozofów,standrugi,tenzatem,
któryjakoklasazarobkującauwalniazkoleisamsiebie,zarobkując,od
koniecznościryzykowaniaśmierci,czyliodobowiązkówwojennychwten
sposób,żecedujejenastantrzeci.Całośćprzybierakształtzupełnienowej
struktury,nowegosystemu,nowejtotalności.
Zanimjednaksiętowszystkowyklaruje,sprawąnajważniejsząjestto,
żerozpadtotalnościabsolutnej,etycznejcałości,któryHegelpróbujetu
zrekonstruowaćiprześledzić,poleganaruchu,którywterminologiiHegla,
wtymjegożargoniedialektycznym,nazywasięruchempojęciamiędzy
jednostkowościąijejstosunkiemdojedności.Dosyćskomplikowana
figura,niebędziemywchodzićwjejszczegóły.Ważnejestjedno–ów
stosunek,naktórymwszystkotosięopierało,antycznawspólnotaijej
totalnośćetyczna,stosunektrzechjużwówczasstanów,stanuwolnych,
niewolnikówistanutrzeciego.
Możedodajmyjeszcze,żetookreśleniestanutrzeciego,któresiętu
pojawia,stanuspełniającegoobowiązkiwojennealbożołnierskiejako
tego,któryjestpełnowartościowątotalnościąitd.ipozostajenazewnątrz
różnicywłaściwejrozsądkowidrugiegostanu,określenietoniejestprzy-
padkowe.Nieprzypadkowostanten,przezsurowośćswojejniczego
niekształtującejpracy,madoczynieniajedyniezziemiąjakożywiołem,
ajegopracazaspokajacałośćjegopotrzebwdrodzeobróbkiswegobez-
pośredniegoprzedmiotu,bezuciekaniasiędoczłonówpośrednich.Coto
5Dz.cyt.,s.85.
36
