Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
odmiennyodsposobu,wjakisiężyćpowinno12.TrawestującsłowaMachia-
vellego,możnapowiedzieć,żefilozofowieXVIIstuleciajakopierwsiopisali
emocjetakimi,jakimisąnaprawdę,zamiastmówićotym,jakpragnęlibyje
widzieć.Natymsprowadzeniuemocjinaziemię,wpełnymtegosłowazna-
czeniu,poleganajważniejszenovumwsiedemnastowiecznymonichmyśleniu
iwłaśnietonovumwtytuleniniejszejksiążkizostałonazwanewynalazkiem
nowoczesnegoserca.
Pisząconowoczesności,odwołujęsiędosposobu,wjakiwanglosaskiej
historiiideiokreślasięepokępopolskuzwanąnowożytnością.Mowajesttam
onwczesnejnowoczesności”
,earlymodernity13.Zwracasięwtensposóbuwa-
gęnato,jakgłębokoleżąkorzenienaszejwłasnej,późnonowoczesnejepoki14.
ZgodniezteząpostawionąwtejksiążceXVIIstulecieniewpełniukształ-
towałonaszedzisiejszemyślenie.Uczynilitodopierobadaczedziewiętnasto-
idwudziestowieczni.Niebyłobytojednakmożliwe,gdybyfilozofowietacyjak
DescartesiSpinozaniedokonalizasadniczychzmianwmyśleniuoemocjach.
Możnazatempowiedzieć,żekoncepcjeemocjipowstałewXVIIstuleciubyły
warunkiemniewystarczającym,alekoniecznymwykształceniasiędzisiejszego
rozumieniatychzjawisk.
Namiętności,afektyiemocje
MiędzyczasamiDescartes)a,HobbesaiSpinozyanaszymidoszłodoistotnego
przejściaodklasycznejterminologiifilozoficznejdowspółczesnejterminolo-
giipsychologicznejineurobiologicznej15.Towtymokresiepołączonywpływ
takichprocesówjaksekularyzacjairozwójnowoczesnejnaukipozwoliłnawy-
kształceniesięuniwersalistycznegoideału,zgodniezktórympojęciememocji
12NiccoloMachiavelli,Książę,w:tegoż,Wybórpism,PaństwowyInstytutWydawniczy,
przeł.C.Nanke,Warszawa1972,s.189-190.
13LéoStrauss,NiccolòMachiavelli,w:L.Strauss,JosephCropsey(red.),HistoryofPoliti-
calPhilosophy(s.296-317),UniversityofChicagoPress,Chicago1987;A.Ryan,OnPolitics,
dz.cyt.,s.411;PaulA.Rahe,Machiavelli’sLiberalRepublicanLegacy,CambridgeUniversity
Press,Cambridge-NewYork2006.
14Por.przedewszystkim:AnthonyGiddens,Nowoczesnośćitożsamość.„Ja”ispołeczeństwo
wepocepóźnejnowoczesności,przeł.A.Szulżycka,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa
2010.
15J.Plamper,TeHistoryofEmotions,dz.cyt.,s.9-10;U.Frevert,DefningEmotions…,
dz.cyt.;EvaIllouz,SavingtheModernSoul:Terapy,Emotions,andtheCultureofSelf-Help,Uni-
versityofCaliforniaPress,Berkeley2008.Zaryshistoriibadańpoświęconychemocjomwpsy-
chologii:DuaneP
.Schultz,SydneyE.Schultz,Historiawspółczesnejpsychologii,przeł.R.An-
druszko,Kraków2007;IwonaKoczanowicz-Dehnel,Emocje,uczucia,afekty:krótkahistoria,czy
długaprzeszłość?,w:AnitaMagowska(red.),Afekty,uczuciaiemocjewróżnychperspektywach
(s.60-74),UniwersytetMedycznyim.KarolaMarcinkowskiegowPoznaniu,Poznań2016;Ka-
milImbir,Dwasystemyemocjiiichkonsekwencjedlaprocesówpoznawczych,WydawnictwaUni-
wersytetuWarszawskiego,Warszawa2018.
15
