Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
poszczególnychepokiautorówzwracaćuwagęnacharakterystycznedlanich
siecipojęciowe.
Badaniahistorykaidei
JakpiszebrytyjskibadaczAlanRyan,historiaideipoleganapowrociedopo-
przedników,próbieusłyszeniatego,comówilioświecie,irozmowieznimi22.
Dziedzinatadysponujewłasnymkanonemmyślicieli,wprzypadkuktórychre-
konstruujesięnajczęściejto,wjakisposóbmyślanodawniejospołeczeństwie
ipolityce.Okazujesięjednak,żecorazbardziejpopularnewspółcześniebada-
nianademocjamipomagająrzucićdodatkoweświatłonapracetychklasyków.
Jedynietytułemprzykładupowiedzmy,żeto,czynazywanojakiśstanemocją,
namiętnościąlubafektem,stanowizasadniczysygnałdotyczącytego,jakro-
zumianoiopisywanoświat.JakpiszeangielskahistoryczkaideiSusanJames,
używająctegolubinnegopojęcia,określamynstatusmetafizycznyiprzyczy-
nowy[danegozjawiska],charakteryzujemyjezpunktuwidzeniaepistemo-
logicznego,atakżeumieszczamywhierarchicznejstrukturzeludzkichmyśli
iuczućorazwszerszejtopografiiumysłuiciała,zktórychkażdamaznaczenie
moralne”23.Wniniejszejksiążceinteresujęsięzatemtym,jakludziemyśleli
oemocjach,jakjeopisywali,jakieprzyznawaliimmiejsceijakrozumieliich
rolęzpunktuwidzeniamoralnegoorazspołeczno-politycznego.
Badanietakrozumianejgenealogiiwspółczesnejkoncepcjiemocjimoże
przyczynićsięnietylkodowiększejprecyzjisłownikanaszychodniesieńdo
myślicielizprzeszłości.AmerykańskihistorykideiAlbertO.Hirschmanprze-
konywał,żecelemtejdziedzinyniejestrozwiązywanieproblemów,leczpod-
noszeniepoziomudebaty24.Mamnadzieję,żetaksiążkapozwoliniecolepiej
oświetlićnietylkodzisiejszystanwiedzyotym,jakdawniejmyślanooemo-
cjach,alerównieżto,wjakisposóbdzisiajpostrzegamyemocje.Niechodzi
bynajmniejoto,abyignorowaćdorobektakichdziedzinjakneurobiologiaczy
niektóregałęziepsychologii,leczoto,abyniezapominającotymdorobku,
miećświadomość,żemogąistniećróżnekomplementarneiniezależnieod
upływuczasupożytecznesposobymyśleniaoemocjach.Innymisłowy,żekla-
sycznifilozofowiemogąnaswielenauczyć.Odwołującsiędosłówniemieckiej
historyczkiemocjiUteFrevert,możnapowiedzieć,żezamiastpoprzestawaćna
współczesnychujęciachemocji,zajmującychsięnosobami,mózgamiiciałami”
,
22AlanRyan,TeMakingofModernLiberalism,PrincetonUniversityPress,Princeton
2012,s.2.
23S.James,PassionandAction…,dz.cyt.,s.29.
24AlbertO.Hirschman,Namiętnościiinteresy.Uintelektualnychźródełkapitalizmu,przeł.
I.Topińska,SpołecznyInstytutWydawniczyZnak;Fundacjaim.StefanaBatorego,Warszawa-
Kraków1997,s.109.
17
