Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Wprowadzenie.Zagadnieniaogólne
arbitrażowych
11
,przezcotakżeprzestałobowiązywaćProtokółoklauzulacharbitrażo-
wych,podpisanywGenewie24września1923r
12
.Tenostatniaktprawnyzostałuzna-
nyoficjalniezapierwsząregulacjęmiędzynarodowąocharakterzekonwencjizzakresu
międzynarodowegoarbitrażuhandlowego.DoczasuopracowaniaProtokołuGenew-
skiegoprzeszkodądlarozwojuarbitrażubyłwłaśniebrakregulacjiodnoszącejsiędo
uznaniaważnościzapisunasądpolubowny.Pojegopodpisaniukwestiatazostaładefi-
nitywnierozstrzygnięta.Zgodniezart.1ust.IProtokołu,państwapodpisująceprotokół
zobowiązałysięuznawaćważnośćkompromisuzawartegoprzezpodmiotypodlegające
jurysdykcjiróżnychumawiającychsiępaństw,awsprawachhandlowychiwinnych
sprawachdopuszczanychdoregulowaniawdrodzearbitrażuopartegonakompromi-
sierównieżiważnośćklauzuliarbitrażowej.Ewentualneograniczeniapowyższego
zobowiązaniamożliwebyływstosunkudotakichkontraktów,którewedługprawa
państwapodpisującegouznanebyłozahandlowe(art.1ust.II).Wramachprotokołu
pojawiłosięzobowiązanieodnoszącesiędoorzeczeńsądupolubownegoiwtymwła-
śniezakresiemożeonostanowićhistoryczneźródło,amianowiciepaństwapodpisujące
zobowiązałysięzapewnićpoprzezswojewładzeistosowniedonormswojegoprawa
wykonanietakichorzeczeńarbitrażowych,którewmyślpostanowieńprotokołuwyda-
nezostałynawłasnymterytorium(art.3).RozwiązaniezaproponowanewProtokole
okazałosięniewystarczająceizrodziłokoniecznośćjegodoprecyzowaniaiuzupełnie-
nia.Efektemtychzabiegówbyławspomnianapowyżejkonwencjagenewska,którajuż
wart.1ust.Iumawiającesiępaństwazobowiązywaładowzajemnegouznawaniaiwy-
konywaniaorzeczeńarbitrażowychnamocykompromisulubklauzularbitrażowych,
przewidzianychProtokołemgenewskimzpewnymjednakzastrzeżeniem.Orzeczenia
takiemiałybyćwydanenaterytoriumjednegozumawiającychsiępaństwairozstrzy-
gaćspórpomiędzyosobami,podlegającymijurysdykcjiktóregośzumawiającychsię
państw.Szczególneznaczeniezpunktuwidzeniawskazanejregulacjimiałart.1ust.II
lit.d,wktórymprzewidzianazostałakoniecznośćuzyskaniaprzezorzeczeniearbitra-
żowewpaństwiewydania,potwierdzenia,jestonorozstrzygnięciemostatecznym.
Wprzeciwnymrazieuznanieiwykonanietakiegoorzeczeniawinnympaństwienie
byłomożliwe.Koniecznośćuzyskaniapodwójnejexequaturbyłacechącharakterystycz-
idośćznamiennądlakonwencjigenewskiej.
Zkoleiprzejęcieprzezkonwencjęnowojorskąproblematyki,którązajmowałsię
ProtokółGenewski,spowodowanezostałotym,żeniewszystkiepaństwa-stronykon-
11
Polskanieprzystąpiłanigdydokonwencjigenewskiej.SamtekstkonwencjiprzywołujeH.Trammer,Zarys
problematykimiędzynarodowegoprocesucywilnegopaństwkapitalistycznych,Warszawa1956,s.99.Zob.takżeJ.Jakubow-
ski,Uznawanieiwykonywaniezagranicznychorzeczeńarbitrażowych...,s.99.
12
PolskaprzystąpiładoProtokoługenewskiegow1931r.(Dz.U.Nr84,poz.648).WedługH.Trammera,przy-
czynąnieprzystąpieniaPolskidotejkonwencjibyłopórsferhandlowych,którebyłyprzeciwnewykonywaniuwPol-
scezagranicznychwyrokówarbitrażowych,ponieważregułąwtymczasiebyływhandluzagranicznymarbitrażeza
granicą,zob.H.Trammer,Zarys...,s.99;tenże,Polskiesądownictwopolubownewsprawachztransakcjihandluzagraniczne-
go,PUG1956,nr1,s.17.Zob.takżeZ.Fenichel,Znaczenieklauzularbitrażowychgenewskich(wo)Polskieprawoprocesowe
prywatneiprocesowe,Kraków1936,s.891in.;L.D.M.Lew,L.A.Mistelis,M.Kröll,ComparativeInternationalComercial
Arbitration,TheHague–London–NewYork2003,s.20;A.Redfern,M.Hunter,N.Blackaby,C.Partasides,Lawand
PracticeofInternational,CommercialArbitration,London2004,s.79i80;W.J.Habscheid,Nationaleodersupranationale
Schiedssprüche?,ZZP1957,t.70,z.1–2,s.25.
26