Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Wprowadzenie.Zagadnieniaogólne
rozstrzygnięciaarbitrażowemogąbyćprzedmiotemdecyzjiouznaniulubwykonaniu
idopieropowydaniudecyzjiwtymprzedmiocieistniejemożliwośćkwestionowaniajej
treści.Naobecnykształtkontroliorzeczeńsądupolubownegowdużymstopniuwpły-
nęłareformaprawazdnia27marca1985r.,wramachktórejograniczonopodstawową
dopuszczalnośćskargiouchyleniekrajowegowyrokuarbitrażowegowtensposób,że
skarganiejestdopuszczalnawwypadkach,wktórychstronyniemajążadnegozwiąz-
kuzBelgią.Wzwiązkuztymdoart.1717CJdodanoczwartyustęp.Uchylenieorzecze-
niasądupolubownegomiałozostaćwyłączonetakżeprzykrajowychpostępowaniach
przedsądempolubownym,kiedyżadnastronaniemiałazwiązkuzBelgią(wpostaci
miejscazamieszkaniaczyteżobywatelstwa).Powyższaregulacjamiałasłużyćrozwojo-
wiarbitrażumiędzynarodowegoistworzeniudogodnegoforumdlamiędzynarodowe-
gopostępowaniapolubownego.Belgiawzamierzeniachtwórcówreformymiałastaćsię
ważnymmiejscemdlaprowadzeniamiędzynarodowegopostępowaniaarbitrażowego.
Późniejszedoświadczeniapokazałyjednak,żeefektbyłniecoinny,ponieważmożli-
wośćpozbawieniakontroliorzeczeniaarbitrażowegofaktycznienastronypodziałało
odstraszająco.Wświetlezmianart.1717ust.4CJzasadniczymcelembyłouniemożli-
wienieuchyleniaorzeczeniaarbitrażowegonawetwówczas,gdyzostałoonowydane
wBelgii,jeżeliżadnazestronniemiałapowiązaniaztympaństwemwpostaciobywa-
telstwa,siedziby,oddziałuczyteżzakładu.Odwrotniezaś,byłamożliwośćwzruszenia
jużwtedy,gdyjednazestronlegitymowałasięobywatelstwembelgijskim.Rozwiązanie
tozpunktuwidzeniainnychregulacjibyłodośćspecyficzne,bowiemzjednejstrony
blokowałoswobodęwzakresiekontrolirozstrzygnięciaarbitrażowego,zdrugiejznów,
byłowyrazempewnejtendencjidouwolnieniaarbitrażuspodjakiegokolwiekporząd-
kuprawnego.Samozjawiskouwolnieniaspodporządkuprawnegoujmowanebyło
jakoprzejawdelokalizacji.Regulacjabelgijskaniebyłajednakwolnaodkrytykidok-
trynyprawaarbitrażowego.Jednymzpodstawowychpytań,jakiekierowanopodadre-
semwspomnianegorozwiązania,byłoto,wjakimmomenciepowinnosięuwzględniać
kryteriazart.1717ust.4CJ.Zdaniemniektórychprzedstawicielidoktryny,miarodaj-
nymmomentembyłmomentrozpoczęciapostępowaniaprzedsądempolubownym.
Wopiniinatomiastinnychmiarodajnypowinienbyćmomentostatecznegozawarcia
umowyoarbitraż,jeżeliwchwilizłożeniaoświadczeńwoli,stronyumowyoarbitraż
niemiałyżadnegopowiązaniawaspekciewskazanymwart.1717ust.4CJ
78
.Nauza-
sadnienietakiegostanowiskapodnoszono,żestronypochodzącezinnegopaństwaniż
Belgiaświadomiezdecydowałysięnawybórtegomiejscapostępowaniazewzględu
właśnienastatuspostępowaniaarbitrażowegoiwynikającestądprawnemożliwości
ograniczeniakontroliorzeczeniaarbitrażowego.Wykluczeniewzruszalnościbyłoby
tymsamymskutkiemzawartejumowyoarbitraż.Przytymzałożeniupojawiałasięjed-
nakistotnawątpliwośćdotyczącątego,czynależyuznawaćzmianywpowiązaniach
zpaństwembelgijskimzarównopozawarciuumowy,jakteżpozakończeniuumowy
mai1998surl’arbitrageinternational,Rev.Arb.1999,nr3,s.475in.;L.Matray,Laloibelgedu27mars1985etsesrépercus-
sionssurl’arbitragecommercialinternational,RDIDC1987,s.243in.
78
Zob.L.Matray,Laloibelgedu27mars1985…,s.254;H.vanHoutte,Laloibelgedu27mars1985surl’arbitrage
international,Rev.Arb.1986,nr1,s.29in.
48