Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Wyższewykształceniearynekpracy.Studiummetodologiczno-empiryczne
doświadczeniezawodowe,copozwalajużokreślaćumiejętnościczypredyspo-
zycje.Wtymostatnimprzypadkuinformacjepozyskujesiępozatrudnieniupra-
cownika,podobniejakojegozaangażowaniu(Kozek2013:201).Cytowana
autorkastwierdzadalej,żeteoriekapitałuludzkiegoznajdująszerszeuznanie
czyzastosowanieniżparadygmatdopasowania.Niekiedyjednakdochodzido
ichłączenia,atoprowadzidowyodrębnianiadwóchnurtów:tezyokonieczno-
ściwczesnegowyrównywaniaszansedukacyjnychikorzyściachdlagospodarki,
płynącychzinwestowaniawkapitałludzki.Zperspektywysocjologiiparadygmat
dopasowaniasprzyjazorientowaniu-wramachbadań-naproblemyskuteczne-
gowykorzystywaniasystemuedukacyjnegoprzeztekategoriespołeczne,które
umiejątospożytkowaćdlacelówzwiększeniaswoichszansrynkowych,aleina
czynnikiwarunkującesukcesedukacyjnyiwkładrealizacjiideałówedukacyjnych
wrozwójdemokracji,nareformyprogramówkształceniazpunktuwidzeniain-
teresówróżnychgrupspołecznych(Kozek2013:202).
Analizująckoncepcjebadań,którychproblematykaodwołujesiędozna-
czeniaifunkcjiwyższegowykształceniawkontekścierynkupracy,zuwzględ-
nieniemwymiaruinstytucjonalnegoizasadfunkcjonowaniaróżnychkategorii
uczestnikówtegorynku,możnawskazaćzbiórrelatywnieczęstowykorzysty-
wanychteorii.AnnaBuchner-Jeziorska,klasyfikującpodejścia,którezazwy-
czajstosowanewbadaniachfunkcjiwykształcenianarynkupracy,wskazała
następująceujęciaproblematyki:inwestycje(jednostkoweispołeczne)wka-
pitałludzki;zapotrzebowanienakadryzwyższymwykształceniemorazrola
politykipaństwawkontrolowaniurelacjimiędzysystememedukacjiirynkiem
pracy;wolnywybórkierunkustudiówirównośćszanswdostępiedoszkolnic-
twawyższego(Buchner-Jeziorska199;:54)13.Wwypadkupodstawwyjaśniania
związkówedukacjizrozwojemekonomicznymStanisławaGolinowskawymie-
nianaprzykładteorie:modernizacji,zależności,osiąganiastatususpołecznego
(Golinowska1999:9n.).Zperspektywysocjologiipodkreślasięużyteczność
teoriidopasowania,zwłaszczawopisierelacji:systemedukacjiarynekpracy.
Doteoriicieszącejsięniesłabnącymzainteresowaniembadaczynależyteoriaka-
pitałuludzkiego.UrszulaJeruszka,dokonującprzeglądukoncepcjistosowanych
wbadaniachkształceniazawodowego,omawianietylkoteoriękapitałuludzkiego
iteoriękapitałuspołecznego,aletakżeprogresywizmczykonstuktywizm.Zwra-
caprzytymuwagę,żewrozwiązywaniuproblemówbadawczychformułowanych
13PrzedmiotembadańprowadzonychprzezAnnęBuchner-Jeziorskąmiędzyinnymifunk-
cjeszkolnictwawyższego,ocenaefektówijakościkształcenia,rynekusługedukacyjnych(np.
199;;2005).Podejściabadawcze,atakżewskaźnikistosowaneprzezautorkę,byłypunktem
odniesieniawniektórychrozwiązaniachprzyjętychwkoncepcjiprezentowanychtubadańwła-
snych(projektyskierowanedolubelskichstudentów).