Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawamateriałowaizakresczasowy
stuleciachdedykacjezastępujesięprzedmowamiiwyodrębniadodatkowe
formytekstowe(np.wykazyskrótówczywskazówki,jakposługiwaćsię
słownikiem),przezcodochodzidospecjalizacjiikrystalizacjiposzczególnych
elementówstruktury.
Przyjęteprzezemniekryteriumtreściowepozwoliłozjednejstronywłą-
czyćdoprzygotowywanegozbiorutylkoteprzedmowy,wktórychporu-
szasiękwestiemetasłownikowei/lubmetajęzykowe,zdrugiejwyeli-
minowaćwypowiedzicałkowicieichpozbawione(skupionewyłączniena
pochwaleadresata),zatemzpunktuwidzeniabadaczahistoriileksykografii
ijęzykanieistotne.Wczęścimateriałowejzostaływięcuwzględnionewy-
powiedzisamychleksykografóworazwydawców,zawierającepopierwsze
uwagiojęzyku:zarównoogólne(np.refleksjenatematrolipolszczyzny
wżyciuijejstosunkuwobecłacinybądźinnychjęzyków,pochwałabiegło-
ściwjęzykach),jakiistrictemetajęzykowe(dotykającewłaściwościgrama-
tycznychpolszczyzny);podrugieuwagiosłowniku:zarównoogólne(np.
znaczeniesłownikajakonarzędziaedukacji,opisproblemówzwiązanych
zjegoukładaniem,wykazaniekoniecznościpublikacji,zachwaleniewartości
słownikaizachętadolektury,stanbadań,wtymkrytyka/pochwałaprac
poprzedników,utyskiwanienaniedostatekleksykonów),jakistrictemeta-
słownikowe,związanemerytoryczniezkonkretnąpublikacją(np.określe-
nieadresataiprzeznaczeniasłownika,wskazaniepierwowzorów,charakte-
rystykaekscerpowanychautorówklasycznych,zasadyredakcyjne,wtym
omówienie:zawartości,metodyopracowaniaartykułuhasłowegoiukładu
słownika,wykazskrótów,znakówtypograficznychitd.).
Możnaztychwypowiedziwysnućwnioskidotyczącenarodzinirozwo-
juświadomościleksykograficznejpolskichautorów,którzyzbiegiemczasu
z„obrońcówjęzykapolskiego”stawalisięwykwalifikowanymisłownikarza-
mi,ponadtokondycjileksykografiipolsko-łacińskiejwkolejnychwiekach
oraztrwaniawpamięcinowychautorówdokonańichpoprzedników(Le-
nartowicz-Zagrodna2020).Treściprzedmówzostałydodatkowoskomento-
waneiopatrzoneprzypisamirzeczowymi,abyułatwićosadzeniesłowników
wkontekściehistorycznymikulturowym,atakżepokazaćpoziomerudycji
poszczególnychsłownikarzy.
Podstawamateriałowaizakresczasowy
Podczasgromadzeniamateriałuwzięłampoduwagęwszystkieodnale-
zionedrukowanesłownikipolsko-łacińskie(iichkolejneedycje)powstałe
międzykońcemXVIapoczątkiemXXwiekuwsumiezajrzałamdoponad
11