Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.5.WariantychorobyAlzheimera
25
34–46).U2/3chorychdeficytypamięciniesądominującymzabu-
rzeniem;zamiasttegoobserwujesięnasilonezaburzeniapsychiczne
izaburzeniafunkcjiwykonawczych,naprzykładbrakkontrolizacho-
waniaczyapraksję(Sitek,Barczak,Harciarek2015).
1.5.WariantychorobyAlzheimera
Pozadwomatypamiopóźnymiwczesnympoczątku,wyróżniasięnastępu-
jącewariantychorobyAlzheimera12:amnestyczny,językowy,apraktyczny,
wzrokowyiczołowy13.WariantamnestycznyczęściejpojawiasięwtypieAD
opóźnympoczątku,zaśpozostałewariantyczęściejmożnazaobserwować
wtypieowczesnympoczątku(Sitek,Barczak,Senderecka2017:37)..
Wwariancieamnestycznymnapierwszymetapiechoroby(2–5lat)głów-
nymobjawemsązaburzeniapamięciepizodycznej14,aleteżczęściowoseman-
tycznej(dotyczązapominaniawydarzeńzniedalekiejprzeszłości,zapomina-
nianazwisk,tytułówfilmówiksiążek,treścirozmowy,opłaceniarachunków,
odkładaniaprzedmiotównamiejsce).Pojawiająsiętrudnościwuczeniusię
nowychrzeczy.Częstojużwtymmomenciechorzyrezygnujązżyciazawo-
dowegoiograniczająkontaktytowarzyskie.Następujeutratainicjatywy,
zmniejszasiędbałośćohigienę.Nadrugimetapie(2–12lat)zaburzenia
pamięcirozszerzająsięnawydarzeniazdalekiejprzeszłości,arytmdobowy
ulegaodwróceniu.Chorzywymagająpomocyprzycodziennejhigienie,przy
pokoleniachwstecz.Tapostaćzwiązanajestnajczęściejzmutacjąpreseniliny1(PSEN1),
białkaprekursorowegoamyloidu(APP)ipreseniliny2(PSEN2).UchorychzEOFADchoroba
magwałtownyprzebieg,adeficytyneurologicznepojawiająsiębardzowcześnie(Bird1999).
12PorównaniatypówiwariantówADdokonałaAnnaBarczakwreferacieNietypowe
początkichorobyAlzheimera–trudnapułapkadiagnostycznapodczaskonferencjiDOtępie-
niewpraktyce”(Warszawa8–9.06.2017);https://www.termedia.pl/f/f/c3a23dbd086cbf7b-
7bec3d2270ca853a.pdf[dostęp5.03.2018].
13Winnychpublikacjachmożnaznaleźćpodziałnanastępującewarianty:amnestyczny,
czołowy,językowy,zciałamiLewy’ego,wzrokowy(tylny)(Winkelin.2014:83).
14Pamięćmożnapodzielićzewzględunatypprzetwarzanychinformacjinadeklara-
tywnąiproceduralną.Wobrębietejpierwszejwyróżniasiępamięćepizodyczną,czylipamięć
oosobistychdoświadczeniachżyciowych,orazpamięćsemantyczną,któradzielisięnadwa
typy–encyklopedyczny(ogólnawiedzaoświecie)isłownikowy(słownikumysłowy).Ten
drugitypodpowiadamiędzyinnymizauczeniesięnowychsłów.Zkoleipamięćprocedu-
ralnaodpowiadazaprocesywykonywanewsposóbnieuświadomiony,automatyczny,które
sąsekwencyjnelubpodlegająokreślonymregułom(naprzykładregułygramatyczne),co
pozwalanaprzyswajaniejęzykanawczesnymetapieżycia(Kurcz,Okuniewska2011:39–40).
