Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.ChorobaAlzheimera
jedzeniu(problemywposługiwaniusięsztućcami),przyzakupach(rozpad
rozumieniapojęcialiczby),podczasspacerów(zaburzeniarównowagi,pro-
blemyzorientacjąwmiejscu).Natrzecimetapie(1–3lata)chorywymaga
stałejopieki.Nierozpoznajenajbliższych.Cierpinadysfagię,infekcjeukładu
moczowegoizapaleniepłuc(zpowodudysfagiii/lubciągłejpozycjileżącej),
którejestnajczęstsząprzyczynąśmierciosóbzAD(Parnowski1998:61–62,
Domagała2015a:72–82,Martyniuk-Gęcaiin.2016:132–133).Wtymkla-
sycznymwarianciechorobyAlzheimerazmianystrukturalnewośrodkowym
układzienerwowympolegająnauogólnionejatrofiiiobustronnymzaniku
hipokampów.
Wariantjęzykowyjestnazywanylogopenicznąpostępującąafazją15.Na
początkuchoroby(przezokoło2lata)występująizolowaneproblemyjęzy-
kowezwiązanezaktualizacjąnazwy(poszukiwanesłowazastępowanesą
gestem,zaimkiem,omówieniem),powtarzaniemfraz/zdań,rozumieniem
złożonychpoleceń.Pojawiająsiębłędyfonologiczneiparafazjegłoskowe,ale
poprawnośćgramatyczna,płynnośćiogólnerozumieniemowysązachowane.
Chorzymajątrudnościzwykonywaniemdziałańarytmetycznych,afluencja
fonemicznajestzdecydowaniebardziejzaburzonaniżsemantyczna.Dozabu-
rzeńjęzykowychzczasemdołączajązakłóceniawobszarzeinnychfunkcji
poznawczych(dośćszybkoupośledzeniuulegapraksjakonstrukcyjna),jed-
nakproblemyjęzykowenadalpozostajądominujące.Zmianystrukturalne
wOUNobejmujązanikwtylnejczęściokolicybruzdySylwiusza,wpłacie
ciemieniowym,wzakręcienadbrzeżnymikątowym(Martyniuk-Gęcaiin.
2016:130,Barczak2018b:87–92).
Wwariancieapraktycznymnajsilniejszesązaburzeniapraksji16.Deficyty
innychfunkcjipoznawczych,wtympamięci,uwidaczniająsiędopiero
później.Zpowoduapraksjioralnejuchorychobserwujesięnastępujące
zaburzeniamowy:pomijaniegłosek,wielokrotnepowtarzaniesłów,nie-
spójnośćmowy.TypowedlaADzmianyneuropatologicznemającharakter
15WedługautorówartykułuChorobaAlzheimeraijejrzadkiewariantyorazimplikacje
dlajakościżycia(Martyniuk-Gęcaiin.2016:130)wariantlogopenicznyADstanowijedną
ztrzechodmianafazjipierwotnejpostępującej(PrimaryProgressiveAphasia–PPA).Inni
autorzy(Herzyk2000a:48–49)wskazująnaróżnicęmiędzyADaPPA.Więcejnatentemat
wpodrozdziale2.4.2.
16Praksjatowykonywaniewyuczonych,celowychruchów.Wyróżniasięnastępujące
apraksje:oralna(zaburzeniaruchówartykulacyjnych),ideacyjna(niemożnośćposługiwania
sięnarzędziamisłużącymidowykonywaniadanejczynności),ideomotoryczna(niemożność
wykonaniazłożonychzadańruchowych),kinetyczna(wykonywanieruchów,alebardzonie-
zgrabne),chodu(powolnychód,unikanieprzeszkód).
